|
TALİH OYUNU SALONU İŞLETMECİLİĞİ YAPANLARIN ÖDEDİKLERİ ASGARİ VERGİNİN
ANCAK, BU FAALİYETTEN ELDE EDİLEN KAZANCA AİT VERGİDEN MAHSUP EDİLEBİ-
LECEĞİ YÖNÜNDE DÜZENLEME GETİREN 53 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEB-
LİĞİNİN İPTALİ VE FAZLA TAHAKKUKUN KALDIRILMASI İSTEMİYLE AÇILAN DAVA-
NIN REDDİNDE HUKUKA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
17.4.1996 günlü ve 22614 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 53 seri sa-
yılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (IV) işaretli bölümünün iptali
ve ihtirazi kayıtla verilen 1995 yılı kurumlar vergisi beyannamesi ü-
zerinden yapılan fazla tahakkukun ret ve iadesi istenmiştir.
Davayı inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesi, ... günlü ve ...
sayılı kararıyla; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Mükerrer 111 inci
maddesi uyarınca, talih oyunları salonları işletmecilerinin her ay
maddede yazılı miktarlarda asgari vergi ödemeleri, bir önceki yılda
tahakkuk eden bu vergilerin, yıllık beyanname üzerinden bu faaliyete
ilişkin olarak tahakkuk eden vergiden mahsubu, beyan edilen verginin
asgari vergiden az olması halinde ise ödenmiş olan asgari verginin ret
ve iade edilmeyerek mükelleflerin bu faaliyete ilişkin nihai vergisi
olmasının öngörüldüğü, maddenin uygulanma esaslarının, 12.7.1995 günlü
ve 22341 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 52 sayılı Kurumlar Vergisi
Genel Tebliğinde açıklandığı, Tebliğin "3 -Asgari Verginin Yıllık Be-
yanname ile Beyan Edilen Gelir veya Kurumlar Vergisinden Mahsubu" baş-
lıklı bölümünün birinci fıkrasının son cümlesinde, gelir veya kurumlar
vergisinin talih oyunları salonları işletmeciliği faaliyetine ilişkin
kısmının ilgili yılda bu salonlardan sağlanan hasılatın toplam hasılat
içindeki payına göre hesaplanacağı şeklinde düzenleme yapıldığı, dava
konusu düzenleme ile bu cümlenin, gelir veya kurumlar vergisinin talih
oyunları işletmeciliği faaliyetine ilişkin kısmının ilgili yılda talih
oyunları salonlarından sağlanan kazancın toplam kazanç içindeki payına
göre hesaplanacağı şeklinde değiştirildiği, davacının bu cümlenin mü-
kerrer 111 inci maddeye aykırı olduğu iddiasıyla dava açtığı, gelir
vergisi ve kurumlar vergisinin kazanç üzerinden alınan vergiler oldu-
ğu, asgari verginin mahsubu esnasında da, mükelleflerin başka faali-
yetlerinin bulunması halinde, mahsubun sadece talih oyunları salonla-
rından sağlanan kazancın toplam kazanç içindeki payına göre yapılması
gerektiği, 52 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde hasılat kulla-
nılarak yapılan düzenlemenin, dava konusu Genel Tebliğle düzeltildiği,
davacının mükerrer 111 inci maddenin 4 üncü fıkrasında hasılat esası-
nın kanuni ölçü olarak getirildiğini ve kurumlar vergisinin asgari
vergiden mahsubu esnasında bu ölçünün esas alınması gerektiğini ileri
sürdüğü, söz konusu fıkradaki
düzenlemenin geçici vergiye ilişkin olduğu, bu farklılığın geçici ver-
gi ve asgari verginin yapılarının farklı olmasından kaynaklandığı, ge-
çici verginin tahakkuku tarihinde hesabı mümkün bir kazanç bulunmadı-
ğından hasılat esasının kullanılmasının zorunlu olduğu, asgari vergi-
nin gelir ve kurumlar vergisinden mahsubu sırasında kazanç belli oldu-
ğundan hasılat esasının kullanılmasına gerek bulunmadığı, nitekim da-
vacı kurumun, talih oyunları salonları işletmeciliğinden elde ettiği
kazancı "sıfır" olmasına rağmen, hasılat esası kullanıldığında asgari
verginin diğer faaliyetleri nedeniyle ödeyeceği kurumlar vergisinden
mahsup edilebilecek olmasının, iddianın, maddenin düzenleniş biçimine
ve söz konusu faaliyetten kesin olarak asgari bir vergi alınması yo-
lundaki amacına aykırı bulunduğunu göstermeye yeterli sayıldığı, bu
durumda, davacı tarafından ileri sürülen iddiaların dava konusu düzen-
lemenin iptalini ve ihtirazi kayıtla beyan edilen verginin kaldırılma-
sını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle davanın reddine
karar vermiştir.
Karar, yükümlü kurum tarafından temyiz edilmiş ve düzenlemenin
193 sayılı Yasanın mükerrer 111 inci maddesine aykırı olduğu ileri sü-
rülerek kararın bozulması istenmiştir.
17.4.1996 günlü ve 22614 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 53
seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin IV işaretli bölümünün ip-
tali ve ihtirazi kayıtla verilen 1995 yılı kurumlar vergisi beyanname-
si üzerinden yapılan fazla tahakkukun ret ve iadesi istemiyle açılan
davanın reddi yolundaki Danıştay Dördüncü Daire kararı temyiz edilmiş-
tir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 111 inci maddesin-
de, Turizmi Teşvik Kanununa göre talih oyunları salonları işletmecili-
ği yapan gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri-
nin; cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere
yasada gösterilen şekilde hesaplanacak tutarda asgari vergi ödemeleri
öngörülmüş, bir önceki yıl içinde tahakkuk eden bu vergilerin, yıllık
beyanname üzerinden bu faaliyete ilişkin olarak hesaplanan gelir ver-
gisinden mahsup edilmesi, mahsup edilemeyen vergilerin mükelleflere
red ve iade edilmemesi kurala bağlanmıştır. Maddenin sondan bir önceki
fıkrasında, talih oyunları işletmeciliği yapan kurumlar vergisi mükel-
leflerinin de bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde asgari vergi
ödemeleri öngörülmüş, son fıkrada bu uygulamanın usul ve esaslarının
Maliye Bakanlığınca tayin ve tespit olunacağı belirtilmiştir.
Yasanın Maliye Bakanlığına tanıdığı düzenleme yetkisi uyarınca,
yayımlanan 52 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile uygulamaya i-
lişkin düzenlemeler yapılmış, Tebliğin 3 işaretli bölümünde, aylık dö-
nemler itibarıyla tahakkuk ettirilen asgari vergilerin, talih oyunları
salonları faaliyetinden sağlanan kazanca isabet eden kazanç üzerinden
hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edileceği, gelir ve-
ya kurumlar vergisinin bu faaliyete ilişkin kısmının, ilgili yılda ta-
lih oyunları salonlarından sağlanan hasılatın toplam hasılat içindeki
payına göre hesaplanacağı belirtilmiştir.
Bu düzenlemeden sonra yayımlanan 53 sayılı Kurumlar Vergisi Ge-
nel Tebliği ile 52 sayılı Genel Tebliğde belirtilen "hasılat" kavramı
"kazanç" olarak değiştirilmiştir.
Davacı, bu yeni düzenlemenin, 193 sayılı Yasanın mükerrer 111
inci maddesine aykırı olduğunu, asgari verginin talih oyunları salon-
ları işletmeciliğinden elde edilen hasılatın, diğer faaliyetler nede-
niyle sağlanan toplam hasılat içindeki oranı dikkate alınarak kurumlar
vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup
edilmesi gerektiği iddiaları ile dava açmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde açıkca belirtil-
diği gibi, kurumlar vergisi, safi kurum kazancı üzerinden alınan bir
vergidir. Mükelleflerin talih oyunları salonları işletmeciliği faali-
yetinden başka faaliyetlerinin de bulunması halinde yapılacak mahsu-
bun, sadece talih oyunları salonlarından elde edilen kazancın toplam
kazanç içindeki payına göre yapılması da açıklanan madde hükmünün ge-
reğidir. Sözü edilen faaliyete ilişkin bir kazanç bulunmaması halinde
asgari verginin mahsubedilebileceği bir kazanç da bulunmayacaktır.
Başka bir deyişle, talih oyunları salonları faaliyeti nedeniyle ödenen
asgari vergi ancak, bu faaliyete ilişkin kazanca ait gelir veya kurum-
lar vergisinden mahsup edilecektir. Beyannamede başka faaliyetlerden
sağlanan kazancın bulunması, ödenen asgari verginin bu kazanca ait ge-
lir veya kurumlar vergisinden mahsubuna olanak vermez. Aksi bir düşün-
ce belli bir faaliyet için yine o faaliyete ilişkin kazanca ait vergi-
den daha sonra mahsup edilmek üzere alınmış bir verginin, başka faali-
yete ait kazancın vergisinden mahsup edilmesi gibi bir durum ortaya
çıkaracağından,53 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin iptali ve
fazla tahakkuk ettirildiği belirtilen vergi tutarının ret ve iadesi
istemiyle açılan davanın reddinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine karar verildi.
(YÖ/ES)
(DANDER; SAYI:102)
|