|
DAVACI ŞİRKETİN, KANUNİ VE İŞ MERKEZİ YURT DIŞINDA BULUNAN FİRMAYA
TARİFELİ UÇAK SEFERİNDEN DOLAYI HER ÜÇÜ İÇİN ÖDEDİĞİ MAKTU PARANIN
UÇAK KİRASI OLMADIĞI VE KURUM STOPAJ VERGİSİNE TABİ OLMAYACAĞI HK.
Yükümlü şirketin, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunan Aviaprima
firmasına Şubat 1994 döneminde ödediği paradan vergi tevkif etmemesi
nedeniyle adına re'sen salınan kurum stopaj vergisi ile kesilen kaçak-
çılık cezasına karşı açılan davayı; dosyanın incelenmesinden, inceleme
elemanının, davacı şirketin yaptığı işin sivil havacılık kanunlarına
göre bir uçak kiralaması değilse de mukaveleye istinaden kanuni ve iş
merkezi yurt dışında olan ödediği bedellerin sonucu itibariyle uçak,
koltuk veya hasılat kirası ve her halukarda Gelir Vergisi Kanununun
70. maddesinin 8. bendi uyarınca gayrimenkul sermaye iradı olarak mü-
taala edilmesi icabettiği, dolayısıyla ödenen miktarın bürüt tutarı
hesaplandıktan sonra Kurumlar Vergisi Kanununun 18 ve 19. maddeleri
ile 24. maddesi uyarınca %20'sinin tevkif edilerek muhtasar beyanname
ile bağlı bulunulan Vergi Dairesine beyan edilmesi gerektiği belirti-
lerek bu verginin aranması önerildiği ve davalı idarece bu öneriye
uyularak cezalı tarhiyatın yapıldığının anlaşıldığı, yükümlü şirket
ile firması arasında düzenlenen sözleşmeye göre, firması ile sochi-hat
tında yolcu, bagaj ve kargo charterleri düzenlemek hususunda anlaşıl-
dığı, firmasına, uçağın sağlanması, bakımı, teknik ve tüm hizmetleri,
gıda maddelerinin temini ile yolcu hizmetlerini yerine getirmek, uçak
ve yolcu sigortasını yapmak, firmanın vöcher ve manifestosuna istina-
den yolcu listesi tanzim etmek sorumluluğu yüklendiği, davacı şirket
de Trabzon hava limanında veya Rusya sınırları dışında bu seferlere
ait olan tüm hizmetleri yapmak, kayıt parası ve geliş havalimanı mas-
rafları ile Türkiye kanunları gereğince öngörülen tüm vergileri öde-
mek, belirtilen zamanlarda, firmasına ödemede bulunmak, gönderilerek
yolcu ve kargonun gümrük ve pasaport kontrolleri için yolcu listesi
ile yük ve kargo evraklarını ve kargo irsaliyelerini tanzim etmek, ba-
gaj etiketini yapıştırmak, her yolcunun bagajını kaydetmek sorumlulu-
ğunu üstlendiği, bu sözleşmede ayrıca hattındaki tüm hasılatın firma-
sına ait olacağı, hattında gerçekleşen her uçuş için 1.800 Amerikan
Doları ödeyeceği, geriye kalan hasılatın davacı şirkete ait olacağının
belirtildiği, ayrıca sözleşmeye davacı şirketin bu hatta sefer düzen-
lemek isteyen hiçbir firma ile anlaşma yapmıyacağı ve onlara hizmet
vermiyeceği şartı da eklendiği, bu sözleşmede herhangi bir şekilde u-
çak kiralamasından, koltuk kiralamasından veya hasılat kiralamasından
söz edilmediği, sözleşmenin 48. maddesi gereği davacı şirketin firma-
sına hizmet verdiği, firmasının Türkçe'ye çevrilen noter tasdikli ya-
zısında, davacı şirketle ilişkilerinin yapılan uçak seferlerinin yer
ve yolcu hizmetlerinin, tur organizasyonlarının ve gerekli harcamala-
rının yapılmasından ibaret olduğunu, hattı uçak seferi gelirlerinin
1.800 ABD dolarından daha fazla olduğunu bildiklerini ancak bu gelirin
elde edilmesi için belirli bir yatırım ve istihdam gerektiğini, bunu
yapacak kapasitede ve organizasyonu sağlayacak elemanlara sahip olma-
dıkları için belirtilen işleri kıyıtur'a yaptırdıklarını, firmasının
herhangi bir şekilde uçak veya koltuk kiralamadığını, arasındaki iliş-
kinin bundan ibaret olduğunun belirtildiği, Rus Konsolosluğu'nun da bu
yazının doğruluğunu teyid ettiği, bütün bu açıklamaların davacı şirke-
tin herhangi bir şekilde uçak teslim almadığını veya kullandırmadığını
gösterdiği, aslında inceleme elemanının da bu konuda bir tesbit yapma-
yıp bir iddiada bulunmadığı ne firması ne de sivil havacılık teşkilatı
nezdinde bir araştırma yapmadığı, davacı şirketin defter ve belgeleri-
nin incelenmesinden elde ettiği gayrisafi karın sadece küçük bir mik-
tarının uçaklara sağlanan hizmetlerden elde edildiğinin anlaşıldığı,
bu gelirin, inceleme elemanının iddia ettiği gibi bir kiralama karşı-
lığı değil bir hizmet karşılığı olduğu, bunu hasılat kirası olarak da
değerlendirmenin mümkün olmadığı, uçağı teslim almayan, istediği hatta
uçuramayan, yolcu ve kargo ücretini müstakil olarak tesbit edemeyen,
bu işlemlerle ilgili karar verme yetkisine sahip olmayan şirketin, sa-
dece seferinde yaptığı yer ve yolcu hizmetleri karşılığı aldığı payın
hasılat kirası olarak değerlendirilmesinin yerinde olmadığı, kiralan-
madığı açık olmakla birlikte, Türkiye Cumhuriyeti ile Rusya federasyo-
nu arasında tarihinde imzalanan Gelir üzerinden alınan vergilerde çif-
te vergilemeyi önlemeye dair anlaşmaya göre uçakların gayrimenkul var-
lık sayılmıyacağı belirtilmekle olayın gelir vergisi kanununun 70.mad-
desi kapsamında da değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle kabul ederek
cezalı tarhiyatı terkin eden Trabzon Vergi Vergi Mahkemesinin
11.1.1995 gün ve 1995/21 sayılı kararının, uçak kiralaması karşılığı
dar mükellef kuruma yapılan ödemenin vergi tevkifatına tabi tutulması
gerektiği ileri sürülerek bozulması istemidir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açık-
lanan Trabzon Vergi Mahkemesinin 1995/21 sayılı kararı, aynı gerekçe
ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup temyiz istemine iliş-
kin dilekçede ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasını
sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddine ve kararın
onanmasına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:92)
|