|
1- ADİ ORTAKLIKTA DOĞAN VERGİ BORCUNUN TAMAMININ HER İKİ ORTAKTAN HER-
HANGİ BİRİNDEN İSTENEBİLECEĞİ;
2- SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE BULUNAN KOLLEKTİF VE ADİ ŞİRKET ORTAK-
LARININ VE ADİ KOMANDİT ŞİRKETLERDE KOMANDİTELERİN BU İŞLEMİNDEN DOLA-
YI SERBEST MESLEK ERBABI SAYILACAKLARıNDAN ADİ ŞİRKETE YAPILAN ÖDEME-
LER VERGİ TEVKİFATI YAPILMASI GEREKTİĞİ HK.
Uyuşmazlık; ... A.Ş, ile merkezi Batı Almanya'da bulunan (Adi Komandit
Şirket) in Boğazköprüsü ortaköy Viyadükleri inşaatı işini birlikte yü-
rütmek amacıyla kurdukları adi ortaklığın 1972 takvim yılı işlemleri-
nin incelenmesi sonucunda düzenlenen rapora dayanılarak adi ortaklık
adına tahakkuk eden vergi ve cezanın tümünü içermek üzere Türkiye'deki
ortak adına ikmalen salınan gelir (stopaj) vergisini, vergi inceleme
raporunda detayları açıklandığı üzere, müşterek teşebbüsün merkezi Ba-
tı Almanya'da olan mükellef ortağı Adi Komandit Şirket statüsündeki
...'a plan ve proje çalışmaları dolayısıyla muhtelif tarihlerde yaptı-
ğı serbest meslek ödemelerinden vergi tevkifatı yapmadığı 193 sayılı
Kanunun 66.maddesinin 3 numaralı bendinde, serbest meslek faaliyetinde
bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortakların, adi komandit şirket-
lerde komanditelerin bu işleri dolayısıyle serbest meslek erbabı sa-
yılacaklarının hükme bağlandığı, bu nedenle merkezi Batı Almanya'da
bulunan adi komandit şirkete serbest meslek faaliyeti karşılığı yapı-
lan ödemelerin Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesine göre vergi tevki-
fatına tabi tutulmasının zorunlu olduğu, mükellef vekilinin ileri sür-
düğü iddiaların ve gösterdiği sebeplerin tarhiyatı kusurlandıracak ni-
telikte görülmediği gerekçesiyle tasdik, kesilen kaçakcılık cezasını
ise, matrah farkı mükellefin defter ve belgelerinden çıkarıldığından
vergi kaçırma kasdının bulunmadığı kanısına varıldığı gerekçesiyle ku-
sur cezasına çevirerek zamanaşımı nedeniyle terkin eden İtiraz Komis-
yonu kararının bozulması istemlerinden ibarettir.
Vergi Dairesi Müdürlüğünce ileri sürülen iddialar, itiraz komisyonu
kararının kaçakcılık cezasına ilişkin hüküm fıkrası yönünden kararın
bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir.
Mükellef davasına gelince; dosyanın incelenmesinden 1972 takvim yılı
işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen raporun sonuç kısmında,
adi ortaklık için saptanan matrah farkı üzerinden adi ortaklık adına
salınacak vergi ve kesilecek kaçakcılık cezasının her iki ortaktan mü-
teselsilen aranması gerektiğinin belirtildiği ve buna dayanılarak tüm
vergi ve cezayı içeren ihbarnamelerin Türkiye'deki ortak olan Enka İn-
şaat ve Sanayii A.Ş. adına düzenlenerek tebliğ edildiği anlaşılmakta-
dır.
Enka İnşaat ve Sanayii A.Ş. vekilince Türk Vergi Sisteminde müteselsil
sorumluluk halinin sadece damga vergisi cezalarına münhasır olmak üze-
re Vergi Usul Kanununun 334. maddesinde ve Kurumlar Vergisi Kanununun
34.maddesinde tasfiye memurlarının sorumluluğu olarak yer aldığı, bu-
nun dışında müteselsil sorumluluktan söz edilemiyeceği ileri sürülmek-
tedir.
Adi Şirketin temsiline ilişkin hükümler Borçlar Kanununun 534.maddesin
de yer almıştır. Anılan maddenin son fıkrasında, adi ortaklık sözleşme
sinde aksine hükümbulunmadığı takdirde, ortakların birlikte veya bir
temsilci vasıtasıyla üçüncü kişilere karşı yüklendikleri borçlardan
müteselsilen sorumlu olacakları hükme bağlanmış olup dosya içeriğin-
den, aksine bir mukavele bulunmadığı anlaşılmaktadır. Vergi tahakkuku
ve tahsili ile ilgili kanunlarda vergi idaresine tanınan munzam yetki-
ler, özel hukukta düzenlenen üçüncü kişilerin hak ve yetkilerinin ay-
nen kullanılmasına engel değildir. Diğer bir deyimle Devletin Özel hu-
kukta alacaklılara tanınan tüm yetkilerden ayrıca ve öncelikle yarar-
lanması doğaldır. Bu nedenle, adi ortaklık şeklinde yürütülen faaliyet
nedeniyle doğan vergi borcunun tamamının her iki ortaktan herhangi bi-
rinden istenmesinde hukuka ve yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, adi komandit şirkete Batı Almanya'da D.M. olarak ödenen
meblağların net olarak ödendiği dosya içeriğinden anlaşıldığından in-
celeme elemanınca bu meblağların brüt tutarlarını hesaplamak suretiyle
matrah belirlemesinde yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan sebeplerle taraf davalarının reddine karar verildi.
(MS/EK)
|