TAKDİR KOMİSYONUNCA YÜKÜMLÜNÜN DEFTER VE BELGELERİNİN İNCELENMESİ SU-
RETİYLE MATRAH TAKDİRİ GEREKİRKEN SADECE EMSAL İŞİ YAPAN YÜKÜMLÜLERİN
DURUMLARI GÖZÖNÜNE ALINARAK DÖNEM MATRAHININ RESEN TAKDİRİNDE İSABET
OLMADIĞI HK.
1985 ve 1986 yıllarına ilişkin defter ve belgelerin inceleme elemanına
ibraz etmeyen mükellef adına 1985 takvim yılı için re'sen salınan ge-
lir vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 213
sayılı Vergi Usul Kanununun 14.maddesinde; vergi muamelelerinde süre-
lerin vergi kanunları ile belli edileceği, kanunda açıkça yazılı olma-
yan hallerde 15 günden aşağı olmamak şartı ile bu süreyle tebliği ya-
pacak olan idarenin belirleyeceğinin ve ilgiliye tebliğ edeceğinin
hükme bağlandığı, aynı kanunun 139.maddesinde de, defter ve belgelerin
ibrazı için bir müddet tayin edilmediği, bu bakımdan, davacıya yukarı-
da açıklanan 14.maddeye göre defter ve belgelerin ibrazı için 15 gün-
lük sürenin verilmesi zorunlu olacağı, fakat davacıya defter ve belge-
lerin ibrazı için gönderilen yazıda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
139. ve 256.maddeleri belirtilerek, 1985 ve 1986 yıllarına ilişkin
defter ve belgeleri istenildiği halde ödevliye 15 günlük bir süre ve-
rilmediği gerekçesiyle kabul ederek, cezalı tarhiyatı terkin eden Ver-
gi Mahkemesi kararının bozulması istemidir.
Uyuşmazlık, davacıdan süre belirtilmeden incelenmek üzere ibraz edil-
mesi üzerine, defter ve belgelerin ibrazından önce re'sen yapılan ce-
zalı tarhiyata ilişkin bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30/3.maddesinde; bu kanuna göre tutul-
ması mecburi olan defterlerin hepsinin veya bir kısmının tutulmamış
veya tasdik ettirilmemiş olması veya vergi incelemesi yapmaya yetkili
olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesinin re'sen takdir sebebi
olduğu hükme bağlanmış olup yine aynı kanunun 75.maddesinde de; 72.
maddenin 1.fıkrasına göre kurulan takdir komisyonunun 74.maddedeki gö-
revleri dolayısıyla bu Kanunda yazılı inceleme yetkisine haiz olduğu
kuralına yer verilmiştir.
Olayda davacının uyuşmazlık konusu yıla ait defter ve belgeleri mevcut
olduğu halde yukarıda sözü edilen hüküm uyarınca takdir komisyonunun
bu defter ve belgelerin getirtilerek incelenmesi suretiyle matrah tak-
diri gerekirken sadece emsal işi yapan mükelleflerin durumları nazara
alınarak dönem matrahının re'sen takdirinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddi ile Malatya Vergi Mahkeme-
sinin 24.1.1991 günlü ve 1991/58 sayılı kararının sonucu itibariyle
onanmasına karar verildi.
(MT/SE)
|