|
2801 SAYILI KANUNUN 2.MADDESİNDE BELİRTİLEN SÜRE İÇİNDE TAKSİTLER ÖDEN
DİĞİNE GÖRE TARHİYATIN TAMAMININ GECİKME ZAMLI OLARAK İSTENİLEMİYECE-
Ğİ, KALDI Kİ AĞIR HASTALIK HALİNİN MÜCBİR SEBEP OLDUĞU HK.
Uyuşmazlık, 1978 yılında satışı yapılan taşınmaz nedeniyle salınan Gay
rımenkul Kıymet Artışı Vergisinin tahsil işleminin iptali ve iadesi is
temini reddeden Maliye Bakanlığı işleminin iptali isteminden ibaret-
tir.
22.2.1983 tarihinde yürürlüğe giren 2801 sayılı Bazı Kamu Alacakları-
nın Özel Uzlaşma Yolu ile Tahsili Hakkında Kanunun 3.maddesinde, bu ka
nunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar vergi mahkemelerinde, Bölge İdare
Mahkemelerinde veya Danıştay nezdinde ihtilaflı hale getirilmiş ve ik-
malen resen veya idarece tarh edilmiş bulunan vergilerin ihtilaflı kıs
mının 3/4 nün ikinci maddenin bir ve ikinci fıkralarında öngörülen sü-
re ve şekilde ödenmesi halinde, ihtilaflı kısmın geri kalan 1/4 ü ile
bunlara bağlı vergi cezaları ve gecikme zamlarının tamamının tahsilin-
den vazgeçileceği belirtilmiş olup, 2.maddede ilk taksidin en geç 30.
6.1983 gününde ödenmek üzere ikişer aylık devrelerde ve eşit taksitler
le 31.12.1984 tarihine kadar tamamen ödenmesi gerektiği hükme bağlan-
mıştır.
Özel uzlaşma hükümlerinden yararlanma şartlarının düzenlendiği 8.madde
nin 6.fıkrasında ise 2.madde kapsamına giren kamu alacakları maddede
öngörülen sürede ödenmediği takdirde buna bağlı vergi cezaları ve ge-
cikme zammı ile birlikte tahsil edileceği açıklanmıştır.
Diğer taraftan 213 sayılı kanunun 13.maddesinde vergi ödevlerinden her
hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, a
ğır hastalık ve tutukluluk hali mucbir sebep olarak sayılmıştır.
Bu yasal düzenlemelere göre dava konusu olay incelendiğinde; mükelle-
fin kanunun öngördüğü müracaat süresi içinde başvuruda bulunarak 3.mad
deden yararlanmak istediği ve ilk taksidi 28.3.1983 tarihinde ödeyip i
ki aylık aralar ile ödemelere devam ettiği, Ancak Haziran-1984 taksidi
nin ödeneceği sırada, mükellef sendikanın ... kararının 3.maddesi ile
2801 sayılı kanun hükümlerine uygun olarak vergi taksitlerinin 30.6.
1983-31.12.1984 tarihleri arasında 2 şer aylık taksitlerle yatırılması
için münhasıran görevlendirilen muhasebe müdürü ... ın geçirdiği ağır
hastalık nedeniyle taksidin süresinde ödenmediği ancak 26.10.1984 tari
hinde iki taksit (Haziran dahil) yatırılarak borcun bitirildiği anla-
şılmaktadır.
Yukarıda açıklanan 8.maddenin 6.fıkrasında 2.maddede öngörülen 30.6.
1983 tarihleri arasında ödenmediği takdirde ceza ve gecikme zamları i
le birlikte tahsil edileceği belirtilmiştir. Olayda süre dolmadan 3.
maddeye göre saptanan borcun tamamı ödendiğinden vergi dairesince tar-
hiyatın tamamının gecikme zamlı olarak istenilmesinde ve tahsil edilme
sinde kanuna uyarlık görülmemiştir.
Kaldı ki; mükellef sendikaca ismen görevlendirilen kişinin geçirdiği
rahatsızlığın ağır hastalık olduğu Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yazısından anlaşılmış olup ağır
hastalık kanunun 13.maddesinde sayılan mücbir sebeplerden olduğundan
taksidin mücbir sebep nedeniyle geç yatırılmış olduğunun kabulü de ge-
rekir.
Açıklanan nedenlerle Maliye Bakanlığı işleminin iptaline, 2801 sayılı
kanunun 3.maddesine uygun olarak yapılan ödeme dışında tahsil edilen
... liranın mükellefe iadesine, faiz isteminin reddine karar verildi.
KARŞI OY : 2801 sayılı Bazı Kamu Alacaklarının Özel Uzlaşma yolu ile
Tahsili Hakkında Kanunun olaya uygulanan 2.madde birinci fıkrasında üç
türlü süre vardır:
1- Ödenmemiş vergilerin ilk taksidi en geç 30.6.1983 gününde ödenecek.
2- Tamamı 31.12.1984 tarihine kadar ödenmiş olacak.
3- Bu süre içinde ödemeler ikişer aylık devrelerde ve eşit taksitlerle
olacak, bu nedenle de çoğunluk kararında bahsolunan tek süreye uymak
yeterli değildir. Nitekim adı geçen Kanunun 8.maddesinde Özel Uzlaşma
Hükümlerinden Yararlanma Şartları sayılırken 1.fıkrada "Mükelleflerin
bu kanunun 2, 3 ve 7.maddeleri hükümlerinden yararlanabilmeleri için a
nılan maddelerde yazılı şartlara uygun ödeme yapmaları ... şarttır."
dendiği gibi maddenin 6.bendi "Bu kanunun 2.maddesi kapsamına giren ka
mu alacakları maddede öngörülen sürelerde ödenmediği takdirde buna bağ
lı vergi cezaları ve gecikme zammı birlikte tahsil edilir" şeklinde-
dir.
Burada görülüyor ki, 2.maddedeki şartlara ve sürelere uyulacaktır.
Çoğunluğun kararına göre ilk taksidini 30.6.1983 tarihinde ödeyen yü-
kümlü bakiye borcunu 31.12.1984 tarihinde öderse kanundan yararlanma
hakkını kazanmış olacaktır.
Halbuki Kanunun gayesinin bu olmadığı; eşit taksitlerin ve taksitleri-
nin süresinde ödenmesini şart koştuğu yukarıda olduğu gibi aldığımız
maddelerde açıkça görülmektedir.
Bunun tek istisnası erken ödemedir. O durumda da kanunun 2.madde 1.ben
dinde hükme bağlanmış olan 1.1.1984 den sonraki ödemeler için alınacak
gecikme faizleri ödemenin tamamı 30.12.1983 tarihine kadar tamamlanır-
sa alınmayacaktır.
Bu nedenle kararın bu kısmına katılamıyoruz.
Çoğunluk kararındaki mücbir sebebe gelince; hastalık hali gerçek kişi-
ler için bahis konusu olur, bir sendikanın, tüzel kişinin tıbba dahil
hastalığından bahsolunamaz.
Onun organları yenileri oluşturulmak üzere kurulmuştur.
Bir muhasibin rahatsızlığı halinde diğer bir muhasip onun yerini alır.
Bir konuda bir muhasibin görevlendirilmiş olması hizmet içi bir görev
dağıtımıdır, vergi yükümlülüklerini yerine getirmekle hizmet içine ait
bu görev dağıtımı ileri sürülemez.
Aksi halde hasta bir muhasip bulup veya görevlendirilip pek çok görev
erteleme olanağı yaratılmış olur.
Nitekim olayımızda davacı nmuhasip değil sendikadır.
Diğer taraftan davalı Maliye ve Gümrük Bakanlığı Savunmasında Ankara
valiliğinden alınan yazıdan "Kurumun kasa ödemelerinde yetkili olarak
bildirilen Halil Ardıç'ın tek yetkili şahıs olmadığı anlaşılmıştır"
denmektedir.
Bu açıklamalarımızdan da anlaşılacağı üzere olay 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun 13.maddesinde gösterilen mücbir sebepler arasına girmemekte
ve onlara benzememektedir.
Bütün bu nedenlerle idarenin uygulaması yasaya uygundur, davanın reddi
gerekir.
RD/YÖ
|