Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu

Vergilendirme ile ilgili belgelerin biçimsel kurallara uygun düzenlenmiş olması olayın gerçek mahiyetinin araştırılmasına engel olmadığı ve inceleme raporundan gerçeği yansıtmayan faturalar kullanılarak vergi kaybına yol açıldığı sonucuna varıldığından, davacı adına salınan gelir (stopaj) vergisine karşı açılan davanın reddinde hukuka aykırılık yoktur. İstemin Özeti: Tarımsal ürün ticareti yapan davacının bir kısım emtia alımlarını içeriği itibariyle yanıltıcı belgelere dayandırdığından bahisle adına 1994 yılının Eylül dönemi için kaçakçılık cezası gelir (stopaj) vergisi salınmıştır. (…) Vergi Mahkemesi; davayı reddetmiştir. Temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 11., 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. ve 107. maddeleri uyarınca gerçek bir emtia hareketine dayanmaksızın düzenlenen faturalarla alınmış görülen tarım ürünlerinin olsa olsa çiftçiden satın alınmış olabileceği varsayımıyla vergi sorumluluğu yaratılarak salınan, hangi çiftçi hesabına tevkif edileceği ve kime rücu edileceği belirlenmeyen gelir (stopaj) vergisinin öngörülüş amacına aykırı olarak sorumlunun patrimuanında kalacağı, davacı tarafından gider yazılan ancak gerçek bir emtia hareketine dayanmadığı saptanan faturalarda yer alan ürünün üretici dışında başka bir kişiden alınmış olamayacağı yaklaşımının varsayımdan öteye değer taşımayacağı, gerçeği yansıtmayan faturaları kayıtlarına aldığı saptananlar hakkında ancak, bu durumun yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine etkisine göre işlem yapılması gerektiğinden, gelir vergisi sisteminin temel ilkelerine de aykırı düşen tarhiyata karşı açılan davanın reddine hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur. Bozma kararına uymayan (…) Vergi Mahkemesi; davacı kurumun ihtilaflı dönemde soya fasulyesi aldığı firmalar nezdinde düzenlenen vergi tekniği raporlarından; davacı kurum adına 1994 yılında soya fasulyesi alışları nedeniyle fatura düzenleyen şahıs ve şirketlerin gerçekte tarım ürünleri ticaretiyle uğraşmadıkları, komisyon karşılığı belge düzenlediklerinin kendi beyanlarıyla ve diğer tespitlerle ortaya konulduğu, dava dilekçesinde ileri sürülen iddialar, inceleme raporları ile yapılan bu tespitlerin aksini kanıtlayacak nitelikte somut ve hukuken geçerli delillere dayanmadığından, soya fasulyesi alışlarının söz konusu firmalardan yapılmadığı sonucuna varıldığı, tarım ürünleri ticaretinin özellikleri dikkate alındığında, tarım ürünleri ticaretiyle uğraşan şahıs veya firmalardan alındığı kanıtlanamayan zirai ürünlerin müstahsilden alındığının kabulü gerektiği, bu durumda inceleme raporlarıyla belirlenen matrah üzerinden yapılan cezalı tarhiyatta hukuka aykırılı bulunmadığı gerekçesiyle kararında direnmiştir. Direnme kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiş ve emtia alımlarının tüccardan yapıldığı tarhiyatın varsayıma dayalı olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir. Karar: Müstahsilden yaptığı zirai ürün alımları sırasında düzenlenmesi gereken müstahsil makbuzu yerine bu alımların tüccardan yapıldığını göstermek amacıyla gerçeğe aykırı faturalar kullanarak gelir vergisi tevkifatı yapmadığından bahisle davacı adına salınan kaçakçılık cezalı gelir (stopaj) vergisine karşı açılan davayı reddeden vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek niteliğinin esas olduğu kurala bağlanmış, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 'Vergi Tevkifatı' başlıklı 94. maddesinde, kimlerin hangi ödemelerden tevkifat yapmaya mecbur oldukları belirtilmiş, maddenin 11. fıkrasında, çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden tavkifat yapılması öngörülmüştür. Bu düzenlemelere göre zirai ürün bedelinden tevkifat yapılması ürünlerin çiftçiden satın alınmasına bağlıdır. 213 sayılı Yasa'nın yukarıda açıklanan 3. maddesi uyarınca, vergilendirme ile ilgili belgelerin biçimsel kurallara uygun düzenlenmiş olması, olayın gerçek niteliğinin araştırılması sonucuna göre işlem yapılmasına engel teşkil etmediğinden bu tür belgelerin gerçeğe aykırı veya içeriği yönünden yanıltıcı olduğu usulen geçerli başka kanıtlarla ispatlanabilir. Tarhiyata dayanak alınan vergi inceleme raporları ve eki belgelerden; yükümlü kuruma fatura düzenleyenlerin gerçekte ticari faaliyetleri olmadığı halde, komisyon karşılığı fatura düzenlediklerinin ifadeleriyle sabit olduğu, başka şahıs ve şirketlere ait fatura vb. belgelerin benzerlerinin yasal olmayan yollardan bastırılarak vergi iadesinden yararlanmak isteyen kişi ve kuruluşlara komisyon karşılığı satıldığı, bazen alım, satım işlemini gerçek olarak göstermek için kasa makbuzu, ödeme makbuzu gibi belgeler düzenlendiği, esasen, ekonomik güçlerinin bu denli büyük ticari muameleyi gerçekleştirmeye yetmediği anlaşılmıştır. Bu tespitler karşısında, faturada yer alan emtianın gerçekten faturaların düzenleyicisi görünen kimselerden satın alındığının kabulü mümkün değildir. Dolayısıyla gelir (stopaj) vergisi yükümlülüğünden kaçınmak amacıyla gerçeği yansıtmayan fatura kullanarak vergi kaybına yol açıldığı sonucuna varılmış olup davanın reddi yolundaki direnme kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır. Bu nedenle temyiz isteminin reddine, oyçokluğu ile karar verildi (*). (*) KARŞI OY: Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının Danıştay Üçüncü Dairesinin (...) sayılı bozma kararında yer alan esaslar doğrultusunda bozulması gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.