Danıştay Dördüncü Daire

Dava konusu olayda taraflar arasında imzalanan sözleşme 'navlun sözleşmesi' niteliği taşıdığından davacının Rusya'da mukim bir şirketten kiraladığı gelirler için yaptığı kira ödemelerinden tevkifat yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. İstemin Özeti : Deniz ulaştırmacılığı faaliyeti yapan davacı şirketin 1995 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu; Rusya'da mukim (...)'dan kiraladığı gemiler için yaptığı kira ödemelerinden 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesi uyarınca tevkifat yapılmadığı ileri sürülerek 1995/112. ayları için resen kurum (stopaj) vergisi salınmış, fon payı hesaplanmış ağır kusur cezası kesilmiştir. (...) Vergi Mahkemesi; Türk Ticaret Kanunu'nun 1131. maddesinde; 'geminin tamamen veya muayyen bir cüz'ü yolcu taşımak üzere üçüncü şahsa tahsis edilir veya üçüncü şahsa muayyen miktarda yolcu taşıma hakkı verilirse, taşıyan ile üçüncü şahıs arasındaki hukuki münasebet hakkında dördüncü faslın birinci kısmının mezkur münasebetinin mahiyeti ile telif olunabilecek hükümleri tatbik olunur' düzenlemesine yer verildiği, sözü edilen dördüncü faslın birinci kısmında yeralan 1016. maddede ise; navlun sözleşmesinin, taşıyanın geminin tamamını veya bir cüzünü yahut muayyen bir yerini taşıtana navlun karşılığında tahsis ederek eşyayı denizde taşımasını taahhüt eden bir mukavele olarak tanımlandığı, başka bir deyişle bu tür sözleşmelerin navlun sözleşmesi olduğunun hükme bağlandığı, uyuşmazlığın çözümü için taraflar arasındaki sözleşmenin niteliğinin belirlenmesi gerektiği, geminin ticari işletmesi ile ilgili tüm masrafların davacıya, geminin tamiri, bakımı, hazırlanması ile ilgili giderler ile personel ücretleri ve sigorta masraflarının gemi sahibine ait olduğu, gemi sahibinin kaptan, makine ve güverte mürettebatını sağlamak, bunların ücretlerini ödemek ve gemiyi sigorta ettirmekle yükümlü olduğu, gemi sahiplerinin onayı olmadan hiçbir kargo taşınamayacağı gibi kiracının, kaptanın ve gemi çalışanlarından memnun olmaması halinde gerekli değişikliği ancak gemi sahibinin yapabileceğinin anlaşıldığı, bu durumda taraflar arasındaki sözleşmenin bir gemi kiralama sözleşmesi değil taşıma taahhüdü içeren bir sözleşme olduğu, gemi sahibi açısından taşıma taahhüdü içeren sözleşme gereği elde edilen navlun gelirlerinin ticari kazanç niteliği taşıdığı ve davacının 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesi gereğince tevkifat yapma zorunluluğunun bulunmadığı gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı İdare, yük taşımak üzere gemi tahsis edilmesine ilişkin olarak gemi sahipleriyle yapılan sözleşmenin bir gemi kiralama sözleşmesi olduğunu ileri sürmekte, kararın bozulmasını istemektedir. Karar : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir. Bu nedenle, temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.