|
|
Dairesi
Yükümlünün, defter ve belgelerini ibraz etmemesi nedeniyle re’sen takdire gidilmesi yerinde olmakla birlikte, re’sen araştırma ilkesi karşısında Vergi Mahkemesi’nce yükümlünün defter ve belgelerinin istenilmesi, ibraz edilecek olan defter ve belgelerden vergi dairesi müdürlüğünün d
|
|
|
Karar No
2001/4408
|
|
|
Esas No
2000/5192
|
|
|
Karar Tarihi
20-11-2001
|
|
|
Danıştay Dokuzuncu Daire
Yükümlünün, defter ve belgelerini ibraz etmemesi nedeniyle re’sen takdire gidilmesi yerinde olmakla birlikte, re’sen araştırma ilkesi karşısında Vergi Mahkemesi’nce yükümlünün defter ve belgelerinin istenilmesi, ibraz edilecek olan defter ve belgelerden vergi dairesi müdürlüğünün de haberdar edilmesi suretiyle söz konusu belgelerin gerçekten alış yaptığı emtialara ait alış faturaları olup olmadığının araştırılması ve gerçek alış faturaları gözönüne alınarak ödenecek verginin tespiti için bu defter ve faturalar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak hasıl olacak duruma göre bir karar verilmesi gerekmektedir. İstemin Özeti : Tekstil ürünleri üretim ve ticareti yapan yükümlünün 1995 yılına ait defter ve belgelerinin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle inceleme raporuna istinaden aynı yılın Eylül dönemi için adına re’sen salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin terkini istemiyle açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 256. maddesinde gerçek ve tüzel kişilerin her türlü defter ve belgeleri yetkili makam ve memurlara inceleme için arz etmeye mecbur olduklarının öngörüldüğü, olayda ihtilaflı yıl defter ve belgelerin ibraz edilmesi istemine ilişkin yazının yükümlü şirket yetkilisine tebliğ edilmesine rağmen öngörülen sürede defter ve belgelerin sunulmadığı, defter ve belgelerin istenilmesine dair yazıların tebliğ edilmediği yolundaki iddiaların yerinde bulunmadığı, bu nedenle indirim konusu yapılan katma değer vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi sonucu salınan cezalı tarhiyatta isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle reddederek kaçakçılık cezalı katma değer vergisini onayan Vergi Mahkemesi’nin kararının; Mahkemenin defter ve belgeleri re’sen incelemeye yetkisi bulunduğu halde böyle bir inceleme yapmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir. Karar : Uyuşmazlıkta; yükümlü şirket tarafından 1995 yılına ilişkin defter ve belgelerin inceleme elemanına ibraz edilmemesi nedeniyle ihtilaflı dönemde katma değer vergisi indiriminin kabul edilmemesi sonucunda düzenlenen rapora istinaden tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin terkini istemiyle açılan davayı reddeden vergi mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 30. maddesinde ’re’sen vergi tarhı’ tanımlanmış, aynı maddenin 3. bendinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemiş olması halinde maddi delillerin var olmadığının kabul edileceği açıklanmıştır. Madde hükmüne göre, defter ve belgelerin her ne sebeple olursa olsun ibraz edilmeme halinin, re’sen takdir sebebi sayılacağı kuşkusuzdur. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29. maddesinin 1/a bendinde mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanun’un 34. maddesinin 1. bendinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükümler karşısında katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için, indirim konusu yapılacak verginin fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerekmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun’unda re’sen araştırma ilkesi benimsenmiş, aynı Kanun’un 31. maddesinin atıfta bulunduğu Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 275. maddesinde, hakimin özel bilgi ve uzmanlık isteyen bir konuda bilirkişi incelemesi yaptırmaya yetkili olduğu belirtilmiştir. Olayda yükümlünün, defter ve belgelerini ibraz etmemesi nedeniyle re’sen takdire gidilmesi yerinde olmakla birlikte, re’sen araştırma ilkesi karşısında Vergi Mahkemesi’nce yükümlünün defter ve belgelerinin istenilmesi, ibraz edilecek olan defter ve belgelerden vergi dairesi müdürlüğünün de haberdar edilmesi suretiyle söz konusu belgelerin gerçekten alış yaptığı emtialara ait alış faturaları olup olmadığının araştırılması ve gerçek alış faturaları gözönüne alınarak ödenecek verginin tespiti için bu defter ve faturalar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak hasıl olacak duruma göre bir karar verilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan yapılan inceleme sonucu matrah farkı bulunması halinde tarhiyatın bu kısmına kusur cezası uygulanmalıdır. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.
|
|