|
|
Dairesi
İşletmeden çekilen işyeri için yapılan ’emsal bedel’ uygulamasında; emsal değerin VUK’un 267. maddesinin üçüncü sırasındaki ’takdir esası’na göre tespit edilebilir. Ancak; dayanağı gösterilmeyen takdir komisyonu kararına göre yapılan tarhiyatların iptali gerekir.
|
|
|
Karar No
2001/3606
|
|
|
Esas No
2000/5234
|
|
|
Karar Tarihi
26-11-2001
|
|
|
Danıştay Yedinci Daire
İşletmeden çekilen işyeri için yapılan ’emsal bedel’ uygulamasında; emsal değerin VUK’un 267. maddesinin üçüncü sırasındaki ’takdir esası’na göre tespit edilebilir. Ancak; dayanağı gösterilmeyen takdir komisyonu kararına göre yapılan tarhiyatların iptali gerekir. İstemin Özeti: Davacı adına, işletmeden çekilen iş yeri için beyan edilen kıymetin düşük olduğunun; ayrıca, 150 metrekarenin altındaki konutlar için yüklenilen katma değer vergisinin, maliyet hesabına katılması gerekirken indirim konusu yapıldığının anlaşıldığından bahisle, kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınması yolunda tesis edilen işlemin iptaline dair (...) Vergi Mahkemesi kararının; işletmeden çekilen iş yeri dolayısıyla yapılan cezalı tarhiyata ilişkin hüküm fıkrasının onanması, haksız yere indirim konusu yapılan katma değer vergisine ilişkin hüküm fıkrasının bozulması yolundaki Danıştay Onbirinci Dairesi’nin Kararı’nın, kısmen onamaya ilişkin hüküm fıkrasının; inceleme raporu doğrultusunda yapılan cezalı tarhiyatın hukuka uygun olduğu ileri sürülerek düzeltilmesi istenilmektedir. Karar: Dosyanın incelenmesinden; gayrimenkul inşa ve satım işi ile iştigal eden davacının, 1994 takvim yılında işletmeden çektiği bir adet iş yeri için beyan ettiği değerin takdir komisyonunca belirlenen emsal değere nazaran düşük olduğundan, işletmeden çekilen 150 metrekarenin altındaki dört adet daire için yüklenilen ve inşaat maliyet hesabına katılması gereken katma değer vergisinin indirim konusu yapıldığından bahisle katma değer vergisi tarh edilip, kaçakçılık cezası kesildiği; anılan işlemin iptali yolundaki vergi mahkemesi kararının, işletmeden çekilen iş yeri dolayısıyla yapılan cezalı tarhiyata ilişkin hüküm fıkrasının, Danıştay Onbirinci Dairesince; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 267. maddesinde emsal bedelin belirlenmesinde, ilk önce ortalama fiyat esası yönteminin; bu yönteme göre belirlenememesi durumunda, maliyet bedeli esası yönteminin; bu yönteme göre de, belirlenememesi durumunda son sıradaki takdir esası yönteminin uygulanması gerektiğinin hükme bağlandığı; olayda ise, ilk iki yöntem uygulanmadan doğrudan takdire gidildiği; bu nedenle, tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle onandığı anlaşılmıştır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 41. maddesinin 1. fıkrasında; ticari işletmeye dahil gayrimenkullerin, teşebbüs sahibi, eşi ve çocukları tarafından işletmeden çekilmesi, işletme bünyesinde yapılan satış hükmünde sayılmış ve emsal bedeli ile değerlenmesi öngörülmüştür. Emsal değer, 213 sayılı Kanun’un yukarıda anılan 267. maddesinde, gerçek bedeli belli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak saptanamayan bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değer olarak tanımlanmış ve emsal bedelin sırasıyla; ortalama fiyat esası, maliyet bedeli esası ve takdir esasına göre tayin olunacağı hükme bağlanmıştır. Davacının mükellefiyetinin konusu olan ticari faaliyetin ve işletmeden çekilen değerin niteliği dikkate alındığında, olayda ilk iki değerleme ölçütü atlanarak emsal bedelin takdiri için takdir komisyonuna gidilmesinde isabetsizlik yoktur. Ancak; takdir komisyonu kararında Vergi Usul Kanunu’nun 31. maddesinin 2. fıkrasının 8. bendine aykırı olarak, takdirin dayanağının gösterilmemiş olması karşısında; mahkeme kararının işletmeden çekilen iş yerine ilişkin olarak takdir esasına göre yapılan cezalı tarhiyatın iptali yolundaki hüküm fıkrasında isabetsizlik yoktur. Bu nedenle, kararın düzeltilmesi istemini içeren dilekçede ileri sürülen iddialar, mahkeme kararının anılan hüküm fıkrasının onanması yolundaki Danıştay Onbirinci Dairesi Kararı’nın düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunmadığından istemin reddine, oybirliğiyle karar verildi.
|
|