T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o FİRE HESAPLAMALARI İLE MATRAH FARKI BULUNMASI (Randıman İncelemesi - Matrah Farkının Hukuka Uygun Olacağı)

o RANDIMAN İNCELEMESİ (Matrah Farkı Bulunmasının Hukuka Uygun Olduğu)

o MATRAH FARKI BULUNMASI (Randıman ve Fire Hesaplamalarına Rağmen Matrah Farkı Bulunması - Cezalı Vergi Tarhiyatının Yerinde Olduğu)

Özet : Randıman incelemesi ile bulunan matrah farkı üzerinden resen yapılan tarhiyatta yasaya aykırılık yoktur.

İstemin Özeti: Sirke imalatı ve ticareti yapan yükümlü şirket adına, 1993 yılına ilişkin işlemlerinin imalat randımanı yöntemiyle incelenmesi üzerine düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak kurumlar vergisi salınmış ve kaçakçılık cezası kesilmiştir.

Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Eskişehir 1. Vergi Mahkemesi, 27.9.1995 günlü, E: 1995/79, K: 1995/262 sayılı kararıyla; vergi aslı yönünden davayı reddetmiş, cezayı kusura çevirmiştir.

Tarafların temyiz istemini inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesi, 24.2.1997 günlü, E: 1996/442, K: 1997/616 sayılı kararıyla; sirke imalatında meydana gelebilecek fire ve zayiat oranları hakkında, mahkemece bilgi istenilen ....... ve ... Ticaret Odaları tarafından bildirilen oranlar arasında dahi önemli farklılıklar bulunduğu, davacı şirketin işletmesinin teknolojik yapısı, üretimde kullanılan diğer girdiler, hammadde farklılıkları nedeniyle meydana gelebilecek fire ve zayiatın işletmeden işletmeye veya çeşitli üretim dönemlerine göre değişeceği, inceleme elemanınca fire oranının %20 olarak hesaplanması sonucu kayıtlara nazaran fark bulunmuş olmasının tek başına defterlerin sağlıklı olmadığının kanıtı olarak kabul edilemeyeceği ve tarhiyatın kaldırılması gerektiğinden bahisle yükümlünün temyiz istemini kabul ederek anılan kararı bozmuş, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini reddetmiştir.

Bozma kararına uymayan vergi mahkemesi aynı hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca ilk kararında direnmiştir.

Israr kararına karşı yapılan yükümlünün temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu, 12.3.1999 günlü, E: 1998/153, K: 1999/170 sayılı kararıyla; uygulanan fire oranının doğruluğunun araştırılması amacıyla mahkemece verilen ara kararlarına verilen cevaplardan; ... ve ... Ticaret Odalarınca bildirilen ortalama % 8 fire oranının birbirini doğruladığının anlaşıldığı, ... Ticaret Odasınca bildirilen ve asgari % 55, azami % 90'a varan fire oranlarının ise ekonomik icaplara uymaması nedeniyle kabul edilemeyeceği, yükümlü şirket yetkilisinin ihtirazı kayıt koymaksızın imzaladığı tutanakta beyan ettiği ve imalatın başlangıcından son aşamasına kadar oluşan % 20 fire oranı, ticaret odalarının verileri dikkate alındığında gerçeği yansıtır nitelikte bulunduğundan cezanın kusura çevrilmesi suretiyle tarhiyatın değiştirilmesi yolunda verilen ısrar kararında hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle temyiz istemini reddetmiştir.

Yükümlü kurum, olayda resen takdir nedeni bulunmadığını, tarhiyatın varsayıma dayandığını, tüm defter ve belgelerinin mevcut ve usulüne uygun tutulduğunu ileri sürerek Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu kararının düzeltilmesini istemiştir.

Savunmanın Özeti: İstemin reddi gerektiği yolundadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Süreyya ÇAKIN'ın Düşüncesi:

Dilekçede ileri sürülen nedenler istemin kabulünü gerektirecek nitelikte bulunmamaktadır.

Bu nedenle karar düzeltme isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Anıl GENÇ'in Düşüncesi:

Karar düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde, Danıştay tarafından verilen yargısal kararlar hakkında, bu maddede yazılı sebeplerle kararın düzeltilmesinin istenebileceği belirtildiğinden ve dilekçe sahibinin ileri sürdüğü sebeplerin bunlardan hiçbirine uymadığı anlaşıldığından,

SONUÇ : Yerinde olmayan istemin reddine, 26.11.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY:

Düzeltilmesi istenen kararın "Karşı Oy" yazısında açıklanan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca istemin kabulü ile kararın kaldırılması ve ısrar kararının; Danıştay Dördüncü Dairesince verilen bozma kararı esasları doğrultusunda bozulması gerektiği görüşünde olduğumuzdan karara katılmıyoruz.