T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o DAMGA VERGİSİ (Maktu Damga Vergisi - Bedel İçermeyen Bayilik Sözleşmesi - Kağıtların Değeri - Bayilik Sözleşmesi)

o BAYİLİK SÖZLEŞMESİ YAPILMASI (Bayilik Sözleşmesinin Bedel İçermemesi - Maktu Damga Vergisine Tabi Olduğu)

o MAKTU DAMGA VERGİSİ (Bedel İçermeyen Bayilik Sözleşmesi)

Özet : Kıymeti belirleyen kesin bir parasal değer içermeyen bayilik sözleşmesinin maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

İstemin Özeti : Aralık 1990 ayına ilişkin işlemleri incelenen kurum adına "1991 Bayilik Şartları" başlıklı matbu ve imzasız yazının "teklif mektubu". "Talep Koşulları" başlıklı yazının da "kabul mektubu" olarak nitelenmesi suretiyle ikmalen kaçakçılık cezalı nisbi damga vergisi salınmıştır.

Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen İstanbul 9.Vergi Mahkemesi davayı reddetmiştir.

Karara karşı yaptığı temyiz istemi vergi aslı yönünden reddedilen ceza yönünden kısmen kabul edilen yükümlünün karar düzeltme istemini kabul eden Danıştay Dokuzuncu Dairesi 19.6.1996 günlü, E:1996/472, K:1996/2308 sayılı kararıyla; Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, yasaya bağlı (1)sayılı Tabloda yazılı kağıtlardan mukavelename, taahhütname ve temliknamelerden belli parayı ihtiva edenlerin nisbi, etmeyenlerin ise maktu damga vergisine tabi tutulmasının öngörüldüğü, yükümlü şirket ile bayileri arasında "Bayilik Şartları" ve "Talep Koşulları" adı altında düzenlenen belgelerin sözleşme kabulü ile damga vergisine tabi tutulması gerektiği, Yasanın 10 uncu maddesinde belli bir parayı ihtiva etme yönünden yapılan düzenleme karşısında, yukarıda değinilen belgelerde bağlantı yapılan çimento miktarı belli olmakla beraber fiyatı ve kıymeti belirleyen kesin bir rakam bulunmadığından, bu sözleşmelerin maktu vergiye tabi tutulması gerekirken salınan nisbi vergide yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.

Bozma kararına uymayan İstanbul 9.Vergi Mahkemesi, 6.12.1996 günlü, E:1996/1105, K:1996/1852 sayılı kararıyla; her iki yazının tüm maddelerinin ayrı ayrı incelenmesi ve değerlendirilmesinden "Bayilik Şartları" ve "Talep Koşulları" başlıklı yazılarda belirtilen tüm koşulların, nisbi damga vergisi ödemekten kaçınmak amacıyla öngörüldüğü sonucuna varıldığı, 1991 yılında bayilik sıfatı kabul edileceklerle, mübayaa edilecek emtia miktarının 25.12.1990 günü itibarıyla belirlenmesini sağlayan söz konusu belgelerin Aralık 1990 ayı fiyatları üzerinden değerlendirilmesi suretiyle nisbi vergiye tabi tutulmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, bu işleyiş karşısında uygulanan cezada da aykırılık saptanmadığı gerekçesiyle davanın, reddi yolundaki ilk kararında direnmiştir.

Direnme kararına karşı yükümlü tarafından yapılan temyiz istemini inceleyen Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu, 6.11.1998 günlü, E:1997/103, K:1998/341 sayılı kararıyla; 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, bu kanuna ekli (1)sayılı Tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğunun belirtildiği, tablonun akitlerle ilgili kağıtlar başlığını taşıyan l inci bölümünde; mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerden belli parayı ihtiva edenlerin nisbi, belli parayı ihtiva etmeyenlerin ise maktu damga vergisine tabi tutulacağının kurala bağlandığı, davacı kurum ve bayiler tarafından düzenlenen "Bayilik Şartları" ve "Talep Koşulları" başlıklı belgelerle 1991 yılında talep edilen çimento miktarları ve bunlara uygulanacak birim fiyatlar ile ödeme koşullarının belirlendiği, davacı şirket yetkililerince inceleme elemanına gönderilen yazı ile 1991 yılına ait bayilerle ilgili torbalı ve dökme çimento yıllık bağlantı miktarları, satış fiyatları ve toplam tutarlarının bildirildiği, bayilik için yapılan tüm isteklerin istisnasız karşılandığı, bu belgelere dayanılarak 1991 yılı için ticari bağlantı yapıldığı ve bayilik tanındığının açık olduğu, bu belgeler dışında taraflar arasında yapılmış herhangi bir sözleşme bulunmadığı, "Bayilik Sözleşmesinin" icap niteliğinde, "Talep koşulları" başlıklı yazının da kabul niteliğinde olduğu, olayda karşılıklı olarak düzenlenen belgelerle oluşturulan sözleşmede bağlantısı yapılan, satın alınan çimento miktarı belli olmakla birlikte, Damga Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde öngörülen şekilde fiyatı ve kıymeti belirleyen kesin bir rakam bulunmadığı, bayilik sözleşmesinin maktu damga vergisine tabi tutulması gerektiği gerekçesiyle ısrar kararını bozmuştur.

Vergi dairesi müdürlüğü tarafından, nisbi damga vergisi alınması için tüm nitelikleri taşıyan kağıtlar üzerinden istenen vergide yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın düzeltilmesi istenmiştir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Gülsen BİŞKİN'in Düşüncesi:

Karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen iddialar istemin kabulünü gerektirecek nitelikte görülmediğinden, istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Yavuz YOKLAMACIOĞLU'nun Düşüncesi:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde;

a-Kararın esasına etkisi olan iddia ve itirazların kararda karşılanmamış olması,

b- Bir kararda birbirine aykırı hükümler bulunması, c- Kararın usul ve kanuna aykırı bulunması, d- Hükmün esasını etkileyen belgelerde hile ve sahtekarlığın ortaya çıkması hallerinde kararın düzeltilmesinin istenebileceği hükme bağlanmıştır.

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen hususlar kanunun yukarıda belirtilen maddesinde sayılan sebeplerden hiçbirisine uymadığından istemin reddi gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde, Danıştay tarafından verilen yargısal kararlar hakkında, bu maddede yazılı sebeplerle kararın düzeltilmesinin istenebileceği belirtildiğinden ve dilekçe sahibinin ileri sürdüğü sebeplerin bunlardan hiçbirine uymadığı anlaşıldığından, yerinde olmayan istemin reddine, 22.10.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Düzeltilmesi istenen kararın "Karşı Oy" yazısında açıklanan nedenlerle istemin kabulü ile kurulumuz kararının kaldırılması, vergi mahkemesi ısrar kararına karşı vergi dairesi müdürlüğü tarafından yapılan temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.