T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o DÜZELTME ŞİKAYET YOLUNA GİDİLMESİ (Düzeltme ve Şikayet - Yasaların Yorumu Sonunda Çözümlenebilecek Uyuşmazlık)

o VERGİLENDİRME VE HESAP HATALARI (Düzeltme Şikayet Yoluna Başvurulması)

3986

Özet : 213 sayılı Yasada öngörülen vergilendirme ve hesap hataları olup olmadığı, yasaların yorumu sonunda çözümlenebilecek olan uyuşmazlıkta, düzeltme şikayet yoluna gidilerek tesis edilen işlemin iptali yolundaki ısrar kararı hukuka aykırıdır.

İstemin Özeti: Yükümlü şirketin maliki bulunduğu taşıta ait ek motorlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emrine karşı yapılan şikayet başvurusu Bakanlıkça zımnen reddedilmiştir.

İşleme karşı açılan davayı inceleyen Ankara 2. Vergi Mahkemesi, 24.3.1997 günlü ve E: 1996/588, K: 1997/397 sayılı kararıyla; işlemin iptaline karar vermiştir.

Maliye Bakanlığının temyiz istemini inceleyen Danıştay Yedinci Dairesi, 17.3.1998 günlü ve E: 1997/4255, K: 1998/1061 sayılı kararıyla: transmikserli kamyonun ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulup tutulamayacağı hususunun 3986 sayılı Yasanın 9 uncu maddesinin yorumunu gerektirdiği, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 117 ve 118 inci maddelerinde belirtilen vergilendirme ve hesap hataları kapsamına girmeyen, bu nedenle, hukuki bir sorun teşkil eden ve yasaların yorumu sonunda çözümlenebilecek nitelikte olan uyuşmazlıkta, düzeltme ve şikayet yoluna gidilmek suretiyle tesis edilen zımni ret işleminin iptali yolundaki kararda hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur.

Bozma kararına uymayan Ankara 2. Vergi Mahkemesi, 13.10.1998 günlü ve E: 1998/394, K: 1998/575 sayılı kararıyla: davanın, 2577 sayılı Yasanın 11 inci maddesi uyarınca incelendiği, 3986 sayılı Yasanın 9 uncu maddesi gereğince ticari işletmeye dahil olan bir taşıt taşımacılık faaliyetinde kullanılıyorsa, sözü edilen taşıt için bu verginin uygulanamayacağı, yolcu ve yük taşımacılığının herhangi bir ticari faaliyetin devamı olarak veya müstakil bir biçimde yapılmasının öneminin bulunmadığı, yasada verginin sadece ana faaliyet konusu nakliyecilik olan işletmelere dahil olan taşıtlardan alınmayacağı, aksine ana faaliyet konusu ne olursa olsun işletmeye dahil olan ve taşımacılıkta kullanılan tüm taşıtların bu verginin dışında bırakıldığı, davacının asıl faaliyet konusunun taşımacılık olmadığı, taşıtın, işletmenin ana faaliyet konusuyla ilgili işlerin devamı niteliğindeki taşımalarda kullanıldığı ve bu taşımalar karşılığında ayrıca bir nakliye bedeli alınmadığından bahisle ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutularak, tahsili amacıyla ödeme emri düzenlendiği, Yasanın 9 uncu maddesinde, verginin 1.7.1994 tarihinde tahakkuk ve tebliğ edilmiş sayılacağı belirtildiğine ve ödeme emrinin tebliği üzerine tahakkuktan haberdar olunduğuna göre, taşıtın ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmayacağı yolundaki iddianın 6183 sayılı Yasanın 58 inci maddesinde yer alan "borcun yokluğu" iddiası kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, taşıtın anılan vergiye tabi olmaması nedeniyle olayda, 213 sayılı Yasanın 118 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında yer alan vergilendirme hatası bulunduğu, bu nedenle tesis edilen işlemin yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, ilk kararında direnmiştir.

Direnme kararı, Maliye Bakanlığınca temyiz edilmiş ve işlemin yasaya uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Ali ALPAN'ın Düşüncesi:

Yükümlü kurumun aktifine kayıtlı araçların ek motorlu taşıtlar vergisinin kapsamında olup olmadığı, ilgili yasa maddesinin yorumunu gerektirdiğinden, temyiz isteminin kabulü ile davacının başvurusunun, düzeltme şikayet kapsamında değerlendirilmesi suretiyle verilen ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Yavuz YOKLAMACIOĞLU'nun Düşüncesi: Yükümlü kuruluşun sahip olduğu taşıtlara ait ek motorlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla tanzim ve tebliğ olunan ödeme emrine karşı yapılan şikayet yoluyla düzeltme başvurusunun zımnen reddine ilişkin Maliye Bakanlığı işlemini; dava konusu taşıtın ek motorlu taşıtlar vergisine tabi olmaması nedeniyle olayda 213 sayılı kanunun 118 nci md. nin 3. fıkrasında yazılı vergilendirme hatasının bulunduğu dolayısıyla Maliye Bakanlığınca cevap verilmemek suretiyle tesis edilen işlemin hukuki dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle iptal eden Ankara 2 nci Vergi Mahkemesi kararının Danıştay 7 nci dairesince "Yükümlü kuruluşun aktifinde kayıtlı kamyondan ek motorlu taşıtlar vergisi alınıp alınmayacağı hususu 3986 sayılı yasanın 9 uncu md. nin yorumlanmasını gerektirdiğinden ve bu olay 213 sayılı kanunun vergilendirme hatalarını düzenleyen 116,117 ve 118 nci maddeleri kapsamına da girmediğinden hukuki bir sorun teşkil eden ve yasaların yorumu sonunda çözümlenebilecek nitelikte olan uyuşmazlıkta düzeltme ve şikayet yoluna gidilmek suretiyle tesis olunan işlemi iptal eden mahkeme kararında isabet olmadığı" gerekçesiyle bozulmasından sonra Ankara 2 nci Vergi Mahkemesince iptal yolundaki ilk kararda ısrar edilmesine ilişkin olarak verilen kararın Maliye Bakanlığınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Davaya konu taşıtın ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulması olayının hukuki dayanağını teşkil eden 3986 sayılı Yasanın "Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi" başlıklı 9 uncu maddesinin 1. fıkrasında "18.2.1963 tarihli ve 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi kanununun 5 nci ve 6 ncı maddelerinde yer alan tarifelere göre vergiye tabi olan ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilgili sicilde kayıt ve tescilli bulunan taşıtlardan yolcu ve yük taşımacılığında kullanılanlar hariç, ticari işletmeye dahil olan ancak taşımacılık faaliyetinde kullanılmayanlar dahil olmak üzere değeri 500.000.000 lirayı geçenler değerlerinin % 4 ü oranında 1.000.000.000 lirayı geçenler ise değerlerinin % 8 oranında bir defaya mahsus olmak üzere ek motorlu taşıtlar vergisine tabi oldukları hükme bağlanmıştır.

Yukarıdaki hükümden, ticari işletmeye dahil olan araçların ancak taşımacılıkta kullanılmayanlarının ek motorlu taşıtlar vergisine tabi olacağı, eğer taşıt bir bedel karşılığı taşımacılıkta kullanılıyorsa ek motorlu taşıtlar vergisine tabi olmayacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

Dava konusu olayda yükümlü kuruluşun aktifinde kayıtlı transmikserli kamyondan ek taşıt alınan vergisi alınıp alınmayacağı hususunun yukarıda açıklanan 3986 sayılı yasanın 9 uncu maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşip gerçekleşmemesine bağlı olarak incelenmesi zorunlu olup, Danıştay 7. dairesince de olayın 213 sayılı yasanın 118 nci mad.nin 3. fıkrasında tanımlanan mevzuda hataya girmediği gibi vergilendirme hataları ile ilgili 116 ve 117 maddeleri kapsamında da olmadığı belirtilerek, bu yolda 3986 sayılı yasanın 9 uncu md. nin yorumu yapılarak karar verilmek üzere Ankara 2 nci Vergi Mahkemesi kararının bozulmasından sonra, bu husus meskut geçilerek iptal yolundaki ilk kararda aynı gerekçe ile ısrar edilmesine ilişkin olarak verilen kararda isabet görülmemiştir.

Yukarıda açıklanan nedenle Maliye Bakanlığı temyiz isteminin kabulüyle 2577 sayılı kanunun 49/1-b md.hükmü uyarınca ısrar kararının bozulmasının gerekeceği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Davacı, işletmesinin aktifinde kayıtlı ve hazır beton taşınıp karıştırılmasında kullanılan transmikser ilaveli taşıtların bu nitelikleri gereği taşıt değil, iş makinası olduklarını, yıllara yaygın inşaat taahhüt işiyle uğraşan şirketin faaliyetinde kullanılan kum, çakıl ve özellikle hazır betonun naklini gerçekleştiren söz konusu araçlar için ödenecek olan nakliye bedellerinin hakedişlerine dahil edildiğini bu nedenle kamyonların dolaylı olarak bedel karşılığı taşıma işinde kullanıldığını ileri sürerek, adına tahakkuk ettirilen ek motorlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrine karşı düzeltme ve şikayet yolunu izlemiş ve şikayet başvurusunun zımnen reddine dair Maliye Bakanlığı işleminin iptali yolundaki vergi mahkemesi ısrar kararı Maliye Bakanlığınca temyiz edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 116 ncı maddesinde vergi hatası, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak tanımlanmış ve bu hatalar, hesap hataları ve vergilendirme hataları başlığı altında 117 ve 118 inci maddelerde iki ayrı grup halinde düzenlenmiştir.

Belirtilen kurallara göre bir vergilendirme işleminde vergi hatasından söz edebilmek için ortada açık biçimde vergi miktarında fazlalık veya eksikliğe ya da vergi yükümlülüğünün saptanmasına neden olan yanlışlıkların bulunması gerekmektedir.

Olayda yükümlü şirketin aktifinde kayıtlı bulunan transmikserli kamyonun 3986 sayılı Yasanın 9 uncu maddesi uyarınca, ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulup tutulmayacağı hususu tartışma konusudur. Zira yasada dolaylı olarak taşıma işinde kullanılan bu tür kamyonların da ek motorlu taşıtlar vergisine tabi olup olmadığına dair açık bir hüküm yoktur. Bu husus ancak yorum yoluyla açıklığa kavuşturulabilir. Yoruma ve tartışmaya açık konuların Vergi Usul Kanununun vergi hataları ile ilgili kuralları kapsamında irdelenmesi mümkün olmayıp, bu tür vergileme işlemleri hakkında yargı yerlerine başvurulmakla çözüm aranabileceğinden, işlemin iptali yolundaki kararda hukuka uygunluk görülmemiştir.

Bu nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, Ankara 2. Vergi Mahkemesinin 13.10.1998 günlü ve E: 1998/394. K: 1998/575 sayılı kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 24.9.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, ısrar kararının dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında yerinde ve ısrar kararının bozulmasını sağlayacak durumda değildir.

Bu nedenle, temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.