Danıştay Dördüncü Daire

Kanuni ve iş merkezi İngiltere'de bulunan şirketten kiralanan 'Data Hattı' hizmetleri nedeniyle KVK 24. madde uyarınca kurumlar vergisi stopajı yapılmaz. İstemin Özeti: Davacı şirketin 19951996 yıllarında kanuni ve iş merkezi İngiltere'de bulunan (...) Limited Şirketinden kiraladığı 'Data Hattı'ndan yararlandığı hizmet nedeniyle yaptığı ödemelerin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesi uyarınca tevkifata tabi olduğu ileri sürülerek 1995/10 uncu dönemi için re'sen kurum (stopaj) vergisi salınmış, fon hesaplanmış, kusur cezası kesilmiştir. (...) Vergi Mahkemesi 29.6.1998 günlü ve E:1998/178, K:1998/639 sayılı kararıyla: (...) Limited Şirketi'nin Türkiye'de işyeri ve daimi temsilcisinin bulunmadığı, abonelerle yapılan sözleşmelerin ve ödemelerin doğrudan yurtdışında ve yurtdışındaki banka hesabına havale yoluyla yapıldığı ve faturaların gönderildiği, bilginin bedel karşılığı devredilmesi ve devreden kişinin bedel üzerinden hak sahibi olması nedeniyle bu faaliyetin ihtisasa dayanan ve ticari mahiyeti olmayan bir kazanç olduğu, Türkiye'de elde edilmiş sayılamayacağından ticari kazanç olamayacağı, gayri maddi hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen kazanç olduğu, bu nedenle davacı şirketin tevkifat yapma zorunluluğunun bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı şirket, 'Data Hattı' aboneliğinin gayrimaddi hakkın bir bedel karşılığında devredilmesini değil, çeşitli kaynaklardan sağlanan bilgilerin, ticari mal satışı gibi piyasadaki birçok müşteriye satışını ifade ettiğini, bilgiyi kulanma hakkını veren şirket açısından elde edilen gelirin ticari kazanç olduğunu, bu nedenle tevkifat yapma zorunluluğunun bulunmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir. Karar: Uyuşmazlık, İngiltere'de kurulu (...) Firmasının dünyanın çeşitli yerlerinden derlediği haberleri abonelik sistemine göre tüm dünyadaki mali ve iş çevrelerine, medya kuruluşlarına iletmesi karşılığında ödenen bedeller üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesi uyarınca tevkifat yapılmaması nedeniyle davacı şirket adına yapılan re'sen tarhiyata ilişkindir. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun dar mükellefiyet başlıklı 11. maddesinde, birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların, yalnız Türkiye'de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden vergilendirilecekleri, 12. maddesinde ise hangi iratların, II. Maddede yazılı dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancı olarak kabul edileceği, hükme bağlanmıştır. Sözü edilen Kanun'un 24. maddesinde ise; dar mükellefiyete tabi kurumların ticari, zirai ve diğer kazanç ve iratları dışında kalan kazanç ve iratları ile telif, imtiyaz, ihtira, işletme ticaret ünvanı, alameti farika ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki mukabilinde alınan bedellerin _%25 nispetinde kurumlar vergisi tevkifatına tabi olduğu, anılan maddenin 6. fıkrasında, dar mükellef durumunda olan kurumlara yukarıda yazılı kazanç ve iratları sağlayanların bu kazanç ve iratlardan kurumlar vergisi tevkifatı yapmak zorunda oldukları, 7. fıkrasında ise kazanç ve iratları sağlayanların kurumlar vergisi tevfikatına tabi kazanç ve iratları nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettiren gerçek ve tüzel kişiler olduğu belirtilmiştir. Bu hükümlerin uygulanabilmesi ve tevkifat sorumluğundan söz edilebilmesi için dar mükellef kurumun maddede sayılan türde bir gelir elde etmesi gerekli olup, bunun niteliğinin belirlenmesi ise söz konusu gelirin dar mükellef kurum açısından hangi gelir grubuna dahil olduğunun saptanmasına bağlıdır. Olayda, İngiltere'de kurulu olan ve Türkiye'de işyeri ve daimi temsilcisi bulunmayan (...) Limited Şirketi'nin 'Data Hattı' aboneliği ile derlediği haberleri aktarması karşılığında yapılan ödemelerin yukarıda anılan kanun hükmü kapsamında bir ödeme olduğu kabul edilerek davacı şirketin bu hüküm uyarınca tevkifat yapıp muhtasar beyanname ile bildirme yükümlülüğünde olduğu belirtilerek re'sen tarh yoluna gidilmişse de, söz konusu gelirin elde eden (...) firmasının yapısı üzerinde hiç durulmadığı anlaşılmaktadır. (...) firmasının yukarıda açıklanan faaliyeti, derlediği bilgileri dünyanın her yerindeki diğer firmalara abonelik yolu ile satmak şeklinde yürütüldüğü ticari faaliyete ilişkin olup, aynı şekilde davacı şirkete de bilgi sattığı açık olduğundan, bu faaliyetlerden sağladığı gelirin ticari kazanç olduğundan kuşku duymamak gerekir. Bu itibarla adı geçen yabancı kuruma yapılacak söz konusu ödemelerin satın alınan bilgi karşılığı olduğu, gayri maddi hak bedeli olarak değerlendirilemeyeceği ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesine göre tevkifata tabi tutulamayacağı açıktır. Bu durumda, Vergi Mahkemesince söz konusu ödemenin elde eden yönünden yapısı irdelenmeksizin davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, (...) Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.