Danıştay Dördüncü Daire 

Kollektif şirket adına ceza kesilirken vefat eden ortağın hissesi dikkate alınarak sadece diğer ortakların hissesi oranında ceza kesilmesi gerekir. İstemin Özeti: 1995 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen rapor doğrultusunda salınan gelir vergisi, geçici vergi ve fon payı için davacı şirket adına ağır kusur cezası kesilmiştir. (...) Vergi Mahkemesi kararıyla; satın alınan emtialar dolayısıyla yüklenilen vade farklarının mal maliyetine dahil edilmek yerine doğrudan gider yazılması muhasebe ilkelerine uygun olacağından bu kısım için hesaplanan matrah farkı üzerinden kesilen cezada isabet görülmediği, belgelendirilemeyen finansman giderlerinin şirket yetkililerinin ifadelerinden de yanlışlıkla gider yazıldığının anlaşılması karşısında anılan matrah farkı üzerinden kesilen cezada hukuka aykırılık bulunmadığı, ikmalen ve re'sen yapılan tarhiyatlarda fon payı alınamayacağından fon payı için kesilen cezanın hukuka uygun olmadığı, geçici vergi için kesilen cezanın ise yerinde olduğu gerekçesiyle vergi aslı ve geçici vergi için kesilen cezanın azaltılmasına, fon payı için kesilen cezanın kaldırılmasına karar vermiştir. Davacı, şirketin % 45 paya sahip ortağının 2.7.1996 tarihinde vefat ettiğini, yalnızca onun payına isabet eden ceza yönünden kararın bozulması gerektiğini, davalı idare ise şirket adına kesilen cezanın inceleme raporunda yeralan tespitlere dayandığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedirler. Karar : Uyuşmazlık, davacı kollektif şirket adına gelir vergisi ve geçici vergi için kesilen ağır kusur cezasına karşı açılan davada cezanın azaltılması yolunda verilen kararın taraflarca bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 333. maddesinde 'tüzel kişilerin idare ve tasfiyesinde vergi kanununa aykırı hareketlerden tevellüt edecek vergi cezaları tüzel kişiler adına kesilir' denilmiştir. Öte yandan Vergi Usul Kanunu'nun 372. maddesinde, ölüm halinde vergi cezasının düşeceği yolundaki hüküm karşısında, ortakları üçüncü kişilere karşı sınırsız sorumluluğa sahip bulunan kollektif şirketlerde şirket tüzel kişiliğinin vergi cezasına muhatap tutulmasından doğan sorumluluğu, şirket ortaklarının durum, tutum ve davranışlarıyla iradelerinden ayrı düşünme olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle şirket tüzel kişiliği tarafından, ölen ortağa isabet eden vergiye göre hesaplanarak kesilen cezalara karşı açılan davanın reddi yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü iddialar kararı kusurlandıracak nitelikte bulunmamıştır. Açıklanan nedenle, davacı temyiz isteminin kabulü ile (...) Vergi Mahkemesinin kararının bozulmasına oyçokluğuyla, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi. AZLIK OYU: Vergi Usul Kanunu'nun 333. maddesinde tüzel kişilerin idare ve tasfiyesinde vergi kanununa aykırı hareketlerden tevellüt edecek vergi cezalarının tüzel kişi adına kesileceği, aynı Kanunun 372. maddesinde ise ölüm halinde cezaların düşeceği belirtilmiştir. Kollektif şirket, tüzel kişiliğe sahip olmakla birlikte şirket ortakları gelir vergisi mükellefi olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle kollektif şirket ortaklarının sorumluluğunun şahsi işletme sahibi olan mükelleflerden farkı bulunmamaktadır. Bu durumda kollektif şirket adına bir tarhiyat yapıldığında verginin muhatabı ortaklar, cezanın muhatabı ise şirket tüzel kişiliği olmaktadır. Anılan 372. madde hükmüne göre ölen kimsenin fiilinden doğmuş olan suçlara ilişkin olarak kesilen cezanın kalkacağı sonucuna varılmaktadır. Bu cezanın şahsiliği ilkesinin sonucudur. Oysa kollektif şirkette ceza şirket ortakları adına değil, şirket tüzel kişiliğine aittir. Bu nedenle kollektif şirket ortakları adına salınan vergi ile birlikte hissesi oranında ceza kesilmesine ilişkin işlemlerin dava konusu edilmesi hallerinde, Danıştay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre cezanın şirket tüzel kişiliğine ait olması gerekçesi ile ortak adına kesilen cezanın kaldırılmasına karar verilmektedir. Cezanın muhatabı şirket tüzel kişiliği olduğundan gelir vergisi yükümlüsü olan ortaklardan birinin ölümü nedeniyle cezanın düşmesinden sözedilemez. Kaldı ki şirket tüzel kişiliğinin faaliyetinin ve mükellefiyetinin sona erdiğine ilişkin bir tespit de bulunmamaktadır. Bu nedenle davacı temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara karşıyız.