Danıştay Dördüncü Daire

'Data Hattı' aboneliği ile derlediği haberleri dünyanın her yerindeki diğer firmalara abonelik yolu ile satmak şeklinde yürüttüğü ticari faaliyete ilişkin olup, aynı şekilde davacı şirkete de bilgi sattığı açık olduğundan, bu faaliyetlerden sağladığı gelirin ticari kazanç olduğundan kuşku duymamak gerekir. Bu itibarla adı geçen yabancı kuruma yapılacak sözkonusu ödemelerin satın alınan bilgi karşılığı olduğu, gayrimaddi hak bedeli olarak değerlendirilemeyeceği ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesine göre tevkifata tabi tutulamayacağı açıktır. İstemin Özeti: Davacı şirketin 19951996 yıllarında kanuni ve iş merkezi İngiltere'de bulunan ........... Limited Şirketi'nden kiraladığı 'Data Hattı'ndan yararlandığı hizmet nedeniyle yaptığı ödemelerin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesi uyarınca tevkifata tabi olduğu ileri sürülerek 1996/1. dönemi için re'sen kurum (stopaj) vergisi salınmış, fon hesaplanmış, ağır kusur ve kusur cezaları kesilmiştir. Vergi Mahkemesi kararıyla; (.........) Limited Şirketi'nin Türkiye'de işyeri ve daimi temsilcisinin bulunmadığı, abonelerle yapılan sözleşmelerin ve ödemelerin doğrudan yurtdışında ve yurtdışındaki banka hesabına havale yoluyla yapıldığı ve faturaların gönderildiği, bilginin bedel karşılığı devredilmesi ve devreden kişinin bedel üzerinden hak sahibi olması nedeniyle bu faaliyetin ihtisasa dayanan ve ticari mahiyeti olmayan bir kazanç olduğu, Türkiye'de elde edilmiş sayılamayacağından ticari kazanç olamayacağı, gayri maddi hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen kazanç olduğu, bu nedenle davacı şirketin tevkifat yapma zorunluluğunun bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı şirket, 'data hattı' aboneliğinin gayrimaddi hakkın bir bedel karşılığında devredilmesini değil, çeşitli kaynaklardan sağlanan bilgilerin, ticari mal satışı gibi piyasadaki birçok müşteriye satışım ifade ettiğini, bilgiyi kullanma hakkını veren şirket açısından elde edilen gelirin ticari kazanç olduğunu, bu nedenle otevkifat yapma zorunluluğunun bulunmadığım ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir. Karar: Uyuşmazlık, İngiltere'de kurulu .... Firmasının dünyanın çeşitli yerlerinden derlediği haberleri abonelik sistemine göre tüm dünyadaki mali ve iş çevrelerine, medya kuruluşlarına iletmesi karşılığında ödenen bedeller üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 24. maddesi uyarınca tevkifat yapılmaması nedeniyle davacı şirket adına yapılan re'sen tarhiyata ilişkindir. 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun dar mükellefiyet başlıklı 11. maddesinde, birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her irisi de Türkiye içinde bulunmayanların, yalnız Türkiye'de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden vergilendirilecekleri, 12. maddesinde ise hangi iratların, 11. maddede yazılı dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancı olarak kabul edileceği hükme bağlanmıştır. Sözü edilen Kanunun 24. maddesinde ise; dar mükellefiyete tabi kurumların ticari, zirai ve diğer kazanç ve iratları dışında kalan kazanç ve iratları ile telif, imtiyaz, ihtira, işletme ticaret unvanı,, alameti farika ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki mukabilinde alınan bedellerin % 25 nispetinde kurumlar vergisi tevkifatına tabi olduğu, anılan maddenin 6. fıkrasında, dar mükellef durumunda olan kurumlara yukarıda yazılı kazanç ve iratları sağlayanların bu kazanç ve iratlardan kurumlar vergisi tevkifatı yapmak zorunda oldukları, 7. fıkrasında ise kazanç ve iratları sağlayanların kurumlar vergisi tevkifatına tabi kazanç ve iratları nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettiren gerçek ve tüzel kişiler olduğu belirtilmiştir. Bu hükümlerin uygulanabilmesi ve tevkifat sorumluluğundan söz edilebilmesi için dar mükellef kurumun, maddede sayılan türde bir gelir elde etmesi gerekli olup, bunun niteliğinin belirlenmesi ise sözkonusu gelirin dar mükellef kurum açısından hangi gelir grubuna dahil olduğunun saptanmasına bağlıdır. Olayda İngiltere'de kurulu olan ve Türkiye'de işyeri ve daimi temsilcisi bulunmayan .........Limited Şirketi'nin 'Data Hattı' aboneliği ile derlediği haberleri aktarması karşılığında yapılan ödemelerin yukarıda anılan kanun hükmü kapsamında bir ödeme olduğu kabul edilerek davacı şirketin bu hüküm uyarınca tevkifat yapıp muhtasar beyanname ile bildirme yükümlülüğünde olduğu belirtilerek re'sen tarh yolunu gidilmişse de, sözkonusu geliri elde eden ..... firması yönünden yapışı üzerinde hiç durulmadığı anlaşılmaktadır. ......... firmasının yukarıda açıklanan faaliyeti, derlediği bilgileri dünyanın her yerindeki diğer firmalara abonelik yolu ile satmak şeklinde yürüttüğü ticari faaliyete ilişkin olup, aynı şekilde davacı şirkete de bilgi sattığı açık olduğundan, bu faaliyetlerden sağladığı gelirin ticari kazanç olduğundan kuşku duymamak gerekir. Bu itibarla adı geçen yabancı kuruma yapılacak sözkonusu ödemelerin satın alınan bilgi karşılığı olduğu, gayrimaddi hak bedeli olarak değerlendirilemeyeceği ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesine göre tevkifata tabi tutulamayacağı açıktır. Bu durumda, Vergi Mahkemesince sözkonusu ödememin elde eden yönünden yapışı irdelenmeksizin davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, Vergi Mahkemesi kararın in bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.