Danıştay Dördüncü Daire
Yoklama fişiyle tespit edilen hukuki durum, sadece tespit anına ilişkin olup, bu tespite dayanılarak sonraki dönemler için tarhiyat yapılamaz. İstemin Özeti: İşçi ve serbest meslek ödemelerini eksik beyan ettiği ileri sürülen davacı adına takdir komisyonu kararına dayanılarak 1996/112. ayları için gelir (stopaj) vergisi salınıp, fon payı hesaplanmış, kaçakçılık cezası kesilmiştir. (...) Vergi Mahkemesi kararıyla; 30.1.1996 günlü tespit tutanağı ile iki işçinin asgari ücretli olarak çalıştığı tespit edildiği için, ilgili yıldaki asgari ücret tutarları esas alınarak tarhiyat yapılması gerektiği gerekçesiyle matrahın kusur cezalı olarak azaltılmasına, cezalı fon payının kaldırılasına karar vermiştir. Davacı, tespit tarihinden ileriye yönelik olarak tarhiyat yapılamayacağını ve Vergi Usul Kanunu'nun 30/2. maddesine uyulmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir. Karar: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinin 2. fıkrasının 2 numaralı bendinde, vergi beyannamesinin kanuni veya ek süreler içinde verilmekle beraber beyannamede vergi matrahına ilişkin bilgilerin gösterilmemiş bulunması hali re'sen takdir nedeni olarak sayılmış olup, fıkranın devamında, 'yukarıdaki 2. bentte yazılı halin vukuunda mükellefe takdir komisyonu tarafından 15 günden az olmamak üzere bir mühlet verilerek vergi matrahına ilişkin bilgileri vermeye ve kanuni defterleri ibraz etmeye davet olunur. Bu davet üzerine mükellef istenilen bilgileri verir ve kanuni defterlerini ibraz ederse, defter ve vesikalar ihticaca salih bulunmak şartıyla, mükellefe takdir olunacak matrah defter ve vesikaları kayıtlarına göre tespit olunacak miktardan fazla olamaz.' denilmektedir. Anılan Kanun'un 127. maddesinde ise 'yoklamadan maksat, mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etmektir.' hükmü mevcuttur. Olayda, davacının işyerinde 30.1.1996 günlü, oğlu nezdinde düzenlenen tutanakta işyerinde asgari ücretli olarak iki işçinin çalıştığı tespit edilmiş olup, takdir komisyonu kararına dayanılarak 1996/112. ayları için tahiyat yapılmıştır. Yoklama fişiyle tespit edilen hukuki durum, sadece tespit anına ilişkin olacağından başkaca bir tespit olmadan bu tarihten sonra da aynı işçilerin çalıştırıldığından bahisle yapılan tarhiyatta isabet bulunmamaktadır. Ayrıca, Vergi Usul Kanunu'nun 30/2. maddesine göre tarhiyat yapılabilmesi için öncelikle maddede belirtilen usul şartlarının yerine getirilmesi gerekmektedir. Oysa, takdir komisyonunca davacıdan defter ve belge istenilmeden doğrudan matrah takdiri yoluna gidilmiştir. Bu durumda Vergi Usul Kanunu'nun 30/2. maddesindeki şartlar yerine getirilmeden ve tespit tarihinden sonraki dönemler için yapılan tarhiyatın kaldırılması gerekirken, davanın kısmen reddine ilişkin mahkeme kararında isabet görülmemiştir. Bu nedenle, (...) Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.