Danıştay Onbirinci Daire
Yoklama fişinde şirkete ait kaşe ve hazır bulunan yükümlü eşi ve yükümlünün imzasını taşıyan yoklama fişiyle, davacının işi terk ettiği tarih ve yeniden faaliyete geçirdiği tarih açıkça saptandığından yıllar itibariyle saptanan cezalı tarhiyatta ve düzeltme talebinin reddinde kanuna aykırılık bulunmamaktadır. İstemin Özeti: Dava, mobilyadekorasyon işiyle uğraşan yükümlünün bu faaliyetim terk ettiğin! bildirmesine karşın, yapılan denetimde söz konuşu faaliyetine devam ettiğinin tespiti üzerine takdir komisyonunca saptanan matrah üzerinden 1993 ve 1994 yıllarının değişik dönemleri için yapılan tarhiyatlara karşı şikayet yolu ile yapılan düzeltme talebinin Maliye Bakanlığınca reddine dair işlemin iptali istemiyle açılmıştır. Vergi Mahkemesi kararıyla; dosya içeriğinden, uyuşmazlık konuşu tarhiyata ait ihbarnamelerinin 23.10.1995 tarihinde tebliğ edildiği, 05.05.1996 tarihinde vergi dairesine yapılan düzeltme talebinin reddedilmesi üzerine 09.08.1996 tarihinde şikayet yolu ile Maliye Bakanlığı'na başvurulduğu, bu istemin reddi üzerine de 16.12.1996 tarihinde Danıştay nezdinde açılan davada Danıştay'ın gönderme karan üzerine dosyanın mahkemelerine intikal ettiğin!, Maliye Bakanlığınca tesis edilen düzeltme talebinin reddine dair yazının davalı idare savunmasında 25.10.1996 tarihinde tebliğ edildiği iddia olunmasına rağmen söz konuşu tebliğ tarihi geçerli bir belgeyle kanıtlanamadığından, davacı iddiasına göre bu yazıdan haberdar olunduğuna ilişkin tarih itibariyle davanın süresinde olduğu anlaşıldığından usule yönelik idare iddiasında isabet görülmediği, işin esasinin ise davacının ihtilaflı dönemlerde faaliyetinin devam edip etmediğinin belirlenmesine ilişkin olduğu, konuyla ilgili 20.09.1994 günlü, 214/46 sayılı ve '(Ş) Mobilya ve Dekorasyon' kaşesini ve yoklama esnasında hazır bulunan yükümlü eşi ve yükümlünün imzası taşıyan yoklama fişi ile davacının işini 30.04.1992 tarihinde terk ettiği, ancak 01.01.1993 tarihinden itibaren yeniden faaliyete geçtiği tespit edildiğinden, 19993 ve 1994 yılları için yapılan cezalı tarhiyatta ve dolayısıyla bu konuya ilişkin düzeltme talebinin reddine dair işlemde kanuna aykırılık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Yükümlü, işi terkten sonra herhangi bir faaliyetlerinin olmadığım, yoklama fişinde esinin yanlış bilgi verdiğin!, kaldı ki takdir komisyonunun da hiç bir araştırma yapmadan çok yüksek matrah belirlediğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir. Karar; Temyiz isteminin reddine, Vergi Mahkemesi kararının onanmasına oyçokluğu (') ile karar verildi. AYRIŞIK OY: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde re'sen takdiri gerektiren durumlar yedi bent halinde sayılmış ve süresinde beyanname verilmesi hali bunlardan biri olarak belirtilmiş olduğundan, olayda anılan maddenin 1. bent hükmü uyarınca re'sen takdire gidilmesi yerindedir. Ancak bir olayda re'sen takdire gidilme nedeninin yerinde olması, re'sen takdir sonunda saptamış matrah veya matrah farkının, eğer bu saptama yeterli inceleme ve araştırmaya dayalı yapılmamış ise, bunun hukuken tek basma geçerli sayılmasına yetmeyeceği Yüksek Yargı Yerlerince içtihat edilmiştir. Diğer bir ifade ile matrah takdimin hukuken geçerli sayılabilmesi için takdir nedeninin yerinde olmasının yanında takdir edilmiş matrah veya matrah farklarının da yukarıda anılan Kanunun 31/8. maddesi uyarınca gerekli inceleme ve araştırmaya dayalı bir şekilde yapılmış olması gerekmektedir, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20. maddesinde ise Danıştay ve Vergi Mahkemelerinin bakmakta oldukları davalara ait incelemelerde noksanlık görülmesi durumunda her çeşit incelemeyi re'sen.yapmakla yükümlü oldukları vurgulanmıştır. Dava konuşu olayda ise, mobilya ve dekorasyon işi yaptığı iddia edilen davacının iş yerine (dava dilekçesindeki iddiaya göre evine gidilerek) gidilerek mükellefin esinin huzurunda düzenlendikten sonra karıkocaya birlikte imzalatılmış tutanakta, mükellefin sürekli bir işinin olmadığı, olan işine de zaman zaman başlayıp, zaman zaman bıraktığı, iş yerinde faal dönemde kendisinin çalıştığı ve yanında işçi çalıştırmadığı, yeni tarh yılı olarak alınmış 19931994 yıllarında 'DÜZENLİ VE SÜREKLİ' bir iş ve iş yerinde çalışılmışlığın bulunmadığı saptanmıştır. Yukarıda yazılı yasa maddeleri ile temyiz dosyasının birlikte incelenmesinden, sadece re'sen takdir nedenine dayalı olarak takdire gidilmesine karşın matrah takdirinin hukuki prosedürüne uygun bir şekilde yapılmış inceleme ve araştırmaya dayandırılmadığı gibi bu şekilde yapılan tarhiyata yönelik olarak vergi mahkemesi tarafından da yeterli araştırma yapılmadan karar verildiği anlaşılmıştır. Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki nedenlere dayalı olarak, noksan incelemeye dayalı olarak verildiği anlaşılan mahkeme kararının bozulması gerektiği oyu ile tasdiki yolundaki karara karşıyız.