Danıştay Üçüncü Daire 

İşyerinde herhangi bir inceleme yapılmaksızın sadece davacının hesap ve işlemleri ile beyannameleri üzerinde sınırlı olarak yapılan inceleme ile Ankara Ticaret Odası tarafından bildirilen en yüksek karlılık oranının davacının satışlarına uygulanması sonucu matrah farkı bulunarak tarhiyat yapılması yasaya uygun değildir. istemin Özeti: Davacının 1993 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlene vergi inceleme raporuna dayanılarak adına re'sen salınan net aktif vergisi ile bu vergiye bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; davacıdan istenilen defter ve belgelerin kaybedildiği belirtilerek ibraz edilmemesinden dolayı olayda re'sen takdir nedeni bulunduğu, ancak işyerinde herhangi bir inceleme yapılmaksızın sadece davacının hesap ve işlemleri ile beyannameleri üzerinde sınırlı olarak yapılan inceleme ile Ankara Ticaret Odası tarafından bildirilen en yüksek karlılık oranının davacının satışlarına uygulanması sonucu matrah farkı bulunarak tarhiyat yapılmasında yasaya uygunluk görülmediği gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı kaldıran Vergi Mahkemesi kararının; vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan tarhiyatta kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir. Karar: 28.09.1996 gün ve 22771 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 13.07.1995 gün ve E.1994/85, K:1995/32 sayılı karan ile 3986 sayılı Kanun'un gayrisafı hasılat üzerinden net aktif vergisi alınmasına ilişkin hükmü, Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiş olduğundan temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar gayrisafi hasılat üzerinden yapılan cezalı net aktif vergisi tarhiyatını kaldıran vergi mahkemesi kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığı cihetle temyiz isteminin reddine oyçokluğuyla (*) karar verildi. ayrışık OY: X Yükümlünün 1993 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen rapora istinaden adına re'sen salınan gelir vergisine bağlı olarak yapılan net aktif vergisi tarhiyatının terkinine ilişkin vergi mahkemesi kararı Dairemizce, 3986 sayılı Kanun'un gayrisafi hasılat üzerinden net aktif vergisi alınmasına ilişkin hükmünün Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edildiği gerekçesiyle sonucu itibariyle yerinde görülerek onanmış ise de, Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edildiği gerekçesiyle sonucu itibariyle yerinde görülerek onanmış ise de, Anayasa Mahkemesinin sözü edilen kararında, net aktif değerler üzerinden hesaplanan verginin Anayasaya aykırı olmadığı hususu da belirtilmiştir, Net aktif vergisinin bağlı olduğu gelir vergisi matrahının belirlenmesinde, çalındığı iddia edilerek defter ve belgelerin incelemeye sunulmaması nedeniyle, inceleme elemanınca Ankara Ticaret Odasından toptan inşaat malzemeleri satışlarında karlılık oranlarının sorulduğu, bildirilen kar oranlarına göre davacının ne kadar kar elde edebileceğinin hesaplanması yoluna gidildiği, bu şekilde saptanan matrah farkı üzerinden net aktif vergisi salınmasının önerilmesi üzerine vergi dairesince % 05 (binde beş) oranı uygulanarak net aktif vergisi salındığı anlaşılmaktadır. Beyan dışı bırakılan bu matrah farkı bir yönüyle gayrisafi hasılat olarak değerlendirilebilir ise de, inceleme raporunda yükümlünün beyanı ile karşılaştırılması suretiyle aradaki fark matrah olarak belirlendiğinden, gayrisafi hasılat olarak değil safi kazanç olarak değerlendirilen bu tutar aynı zamanda yükümlünün beyan dışı bıraktığı net aktif değeridir. Net aktif değere göre % 1,5 oranı üzerinden hesaplanmağı gereken net aktif vergisinin, yükümlü lehine % 05 oranına göre hesaplanması gayrisafi hasılat esasinin uygulandığım göstermeye tek basma yeterli sayılamaz. 3986 sayılı Yasa'nın 6. maddesinin 2. fıkrasında, bu oranların net aktif vergisinin gayrisafi hasılat esasına uygulanacak oran üzerinden hesaplama yapmış elması, yargılama aşamasında matrahın, net aktif değere göre tadil edilmesine ya da tutar olarak yükümlü lehine sonuç ifade eden tarhiyata karşı açılan davanın reddedilmesine engel teşkil etmemelidir. Zira, vergi uyuşmazlıklarının iptal davası niteliğinde olmadığı, davacının kısmen haklı olması durumunda tarhiyatın tümüyle kaldırılmadan tadilen tasdikine karar verilmesi gerektiği ve yargı yerlerinin sebep ikame edebilecekleri Danıştay'ın yerleşik görüşü haline gelmiştir.