Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu

işletmenin aktifine kayıtlı olmayan ancak işletmede kullanıldığı ihtilafsız olan kamyonete ait harcamalar gider yazılabilir. istemin Özeti: Davacıların ortağı bulunduğu adi ortaklığın ve kollektif şirketin 1989 yılma ilişkin işlemlerinin incelenmesi üzerine düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak adlanma ikmalen ve resen kaçakçılık cezalı gelir vergisi ve geçici vergi salınmıştır. Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Vergi Mahkemesi kararıyla, ikmalen bulunan 22,008.859 lira matrah farkının 14.769.804 liralık kısmına isabet eden vergiyi kusur cezalı değiştirmiş, işletmenin aktifinde kayıtlı olmayan taşıt giderlerinden oluşan 7.239.054 lira üzerin den hesaplanan vergi ve cezaları kaldırmış, resen yapılan tarhiyatı ise 41.125.440 lira matrah farkına göre kusur cezalı olarak değişiklikle onamış, geçici vergiyi kaldırmıştır. Tarafların temyiz istemim inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi kararıyla; ikmalen bulunan matrah farkları üzerinden salınan vergi ve kesilen cezanın kaldırılması yönündeki hüküm fıkrasına vergi idaresi tarafından yapılan temyiz başvurusunu kısmen kabul ederek işletmenin aktifine kayıtlı olmayan kamyonete ait harcamaların gider yazılamayacağını hüküm altına almış, kaydi envanter ve randıman incelemesi sonucunda bulunan matrah farkı üzerinden uygulanan tarhiyatın matrahı azaltılıp, cezaları kusur cezasına çevirmek suretiyle değiştirilmesine ilişkin hüküm fıkrasını ise işletmenin üretimin! yaptığı mamullerin tek tek cinsleri belirlenmek suretiyle üç kişiden oluşan uzman bilirkişi heyetince yeniden yapılacak ayrıntılı bir inceleme sonucunda düzenlenecek rapora göre bir karar verilmek üzere bozulmuştur. Bozma kararı üzerine davayı bozulan hüküm fıkrası yönünden inceleyen Vergi Mahkemesi kararıyla; işletmenin aktifinde kayıtlı olmayan kamyonete ait giderlerle ilgili hüküm fıkrasında ısrar ederek ilik kararında direnmiş, kaydi envanter ve randıman incelemesi yönünden bozma kararma uymuş ve yaptırdığı bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen rapor doğrultusunda matrahı 123.294.720 liraya indirmek ve cezaları kaldırmak suretiyle resen tarhiyatı değiştirerek onamıştır. Bu kararın her iki hüküm fıkrası da vergi dairesi müdürlüğünce temyiz edilmiş ve işletmenin aktifine kayıtlı olmayan araca ait harcamaların gider yazılamayacağı, bilirkişi raporunun gerçeği yansıtmadığı, yükümlü işkolunda fire olmadığım beyan etmesine rağmen inceleme elemanının % 1 fire uygulayarak bulduğu matrah üzerinden salınan vergi ve kesilen cezada hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenmiştir. Karar: Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesi, safi kazancın tespitinde hangi giderlerin indirilebileceğin! (8) bent halinde düzenlemiştir. Maddenin birinci bendi, ticari kazancın elde edilmesi ve devamı için yapılan genel giderlerin indirilmesine olanak tanımışken, beşinci bendinin ihtilaflı dönemde yürürlükte plan metninde, işletmeye dahil olup işte kullanılan taşıt giderlerinin ayrıca indirilmesi kabul edilmiştir. Yasanın 40. maddesinin birinci bendi, ticari kazancın 'elde edilmesi' ve 'devamı' için yapılan 'genel giderler' in indirilmesini öngörmüştür. Genel giderlerin hangi giderler olduğu yasada ayrıca düzenlenmemiştir. Dolayısıyla, 'ticari kazancın elde edilmesi ve devamı' anlatımı ile amaçlanan durumların belirtilmesi gerekmektedir. Sözü geçen bentte, bir ticari organizasyonun varlığı nedeniyle yapılması gerekli olan ve bu ticari organizasyona bağlı olarak yapılan giderlerin indirilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, yapılan giderle/kazancın elde edilmesi ve devamı arasında doğrudan ve açık bir nedensellik ilişkisinin varlığı ve giderin yapılmasında zorunluluk bulunması halinde giderin bu nitelikleri taşıdığı kabul edilebilir. Davacının ticari işletmelerinde kullandığı kamyonete ait giderlerin ticari faaliyetine bağlı olarak ve bu faaliyetin devam' için yapıldığı açıktır. Bu harcamaların davacı tarafından karşılanmadığı yolunda herhangi bir test bulunmamaktadır, Gelir Vergisi Kanununun W. maddesinin diğer bentlerinde yazılı giderler, işletmenin faaliyet ('ellikleri ve yapılan giderlerin niteliğine göre tadadı olarak belirtilmiştir. Maddenin birinci bendi ise, ticari kazancın elde edilmesi ve faaliyetin devamı için yapılma$ı zorunlu giderlerin tümünü kapsayıcı niteliktedir. . Ticari işletmenin aktifinde kayıttı olmayan taşıtlara ait giderlerin gayri safi kazançtan indirilebilmesi Gelir Vergisi Kanununun 40, maddesinin olay tarihinde yürürlükte olan 5. bendindeki kural Karşısında mümkün bulunmamaktaysa da, işletmede kullanıldıkları tartışmasız olan taşıtların giderleri, 40. maddenin 1. bendine göre ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılması zorunlu giderler kapsamında olduğundan gayri safi kazançtan indirilmelerinde hukuka aykırılık görülmemiştir Kaydi envanter ve randıman incelemesi sonucunda bulunan matrah farkı üzerinden salınan vergilen ve kesilen cezanın Danıştay Üçüncü Dairesince verilen bozma kararı uyarınca yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapordaki tespitler göz önüne alınarak bulunan kayıt ve beyan dışı bırakılmış matrah farkı üzerinden ve Vergi Usul Kanununun 372. maddesi gereğince ceza kaldırılmak suretiyle değiştirilmesinde de yasaya aykırılık görülmemiştir. KARŞI OY: Dosyanın incelenmesinden, Danıştay Üçüncü Dairesinin bozma kararının iki aynı hüküm fıkrası içerdiği, Vergi Mahkemesinin, bu hüküm fıkralarından birine direndiği, diğerine ise, uyarak yaptırmış olduğu bilirkişi incelemesinin sonucuna göre karar verdiği anlaşılmıştır. Bu durumda; temyize konu vergi mahkemesi kararı, ancak, bir hüküm fıkrası dolayısıyla direnme karan niteliğindedir. Dolayısıyla, temyiz edildiğinde, ancak bu hüküm fıkrası bakımından Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunun görevine gitmesi olanaklıdır. Diğer hüküm fıkrasına karşı yapılan temyiz başvurusunun ise, Danıştay Önüçüncü Dairesince incelenip, karara bağlanması, usul ve görev kurallarının zorunlu gereğidir. Bu bakımdan; vergi mahkemesinin randıman incelemesinden kaynaklanan vergi ve cezaya ilişkin hüküm fıkrasına yönelik temyiz başvurusunun ise, Danıştay Üçüncü Dairesince inceleni?, karara bağlanması, usul v(r) görev kurallarının zorunlu gereğidir. Bu bakımdan; vergi mahkemesinin randıman incelemesinden kaynaklanan vergi ve cezaya ilişkin hüküm fıkrasına yönelik temyiz başvurusunun, 'incelenmek üzere, Danıştay Üçüncü Dairesi'ne geri gönderilmesi gerektiğinden; bu konudaki istemin de genel kurulca görüşülüp sonuçlandırılmasının Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi (*).