|
|
Dairesi
Bilançoların aktifinde yeralan ’Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’ ayrıntılı bilançonun aktifinde negatif unsur olarak dikkate alınır. Bu hesap, ödeme emri niteliği taşıyan, ancak bankadan henüz tahsil edilmeyen tutarları bilançoda mükerrer olarak değerlendirilmesini önlemeye yönel
|
|
|
Karar No
1998/2535
|
|
|
Esas No
1997/1466
|
|
|
Karar Tarihi
24-06-1998
|
|
|
Danıştay Üçüncü Daire
Bilançoların aktifinde yeralan ’Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’ ayrıntılı bilançonun aktifinde negatif unsur olarak dikkate alınır. Bu hesap, ödeme emri niteliği taşıyan, ancak bankadan henüz tahsil edilmeyen tutarları bilançoda mükerrer olarak değerlendirilmesini önlemeye yönelik bir hesap niteliğindedir. İstemin Özeti: Davacı şirket adına ihtirazi kayıtla verilen net aktif vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk ettirilen net aktif vergisine karşı açılan davayı, olayda net aktif vergisinin davacı şirketin net aktif değeri üzerinden hesaplandığının anlaşıldığı, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine göre düzenlenen ayrıntılı bilançoların aktifinde yeralan ’Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’ nin, işletmenin keşide edeceği çeklerle, üçünce kişilere yapacağı ödemelerin izlenmesine yönelik işletmenin bilançosunun aktifinde negatif () olarak dikkate alınan bir hesap niteliğinde olduğu, davacı şirketin 1993 yılı defter ve belgelerinin yeminli mali müşavir tarafından incelenmesi sonucu düzenlenen raporun incelenmesinden, şirketin hesap planına uygun şekilde hesaplanan net aktif vergisi matrahının 20.746.099.050 lira, vergisinin de 311.191.000 lira olması gerektiği, bu durumda gayri safi hasılat üzerinden hesaplanması gereken 781.365.000 liralık net aktif vergisine göre fazladan tahakkuk ettirilen 56.716.000 liralık verginin terkininin istendiğinin anlaşıldığı, dava dilekçesinde şirketin net aktif değerinin toplamının 20.746.099.050 lira, vergisinin de 311.191.000 lira olması gerekmekte ise de, dava dilekçesinde, tahakkuk ettirilen 838.081.000 liralık verginin 56.716.000 liralık verginin kaldırılması istemiyle dava açıldığından, davacının istemi doğrultusunda 56.716.000 liralık verginin kaldırılması gerektiği gerekçesiyle kabul ederek tahakkuk ettirilen verginin 56.716.000 liralık kısmım kaldıran vergi mahkemesi kararının; 3986 sayılı Kanun ve bu Kanun’un uygulanmasına ilişkin esasları düzenleyen (2) seri numaralı Net Aktif Vergisi Genel Tebliği uyarınca, düzenlenen bilançoların aktiflere ilişkin kısmında yeralan ’Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’nın net aktif vergisi matrahına dahil edilmesinde kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir. 3986 sayılı Ekonomik Denge için Yeni Vergiler ihdası Hakkında Kanun’un net aktif vergisinin matrahı ve oranına ilişkin altıncı maddesinin birinci bendinde, net aktif vergisinin, bilanço esasına tabi olan mükelleflerin bilançolarının aktifinde, diğer mükelleflerin envanterlerinde yeralan varlıkların net değeri veya bunların dönem içindeki gayri safi hasılatları üzerinde hesaplanacağı, varlıkların net değerinin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre değerlenmiş varlıkların değerinden, sadece aynı Kanuna göre ayrılmış amortisman ve karşılıkların indirilmesi sonucu bulunan değer olduğu hükmüne yer verilmiştir.’ Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’ tekdüzen hesap planına göre düzenlenen bilançoların aktif bölümünde yeralan bir hesap olup, bu hesapta gösterilen tutarın bilançolardaki varlıkların değerinden indirilmesine anılan Kanun hükmüne göre olanak bulunmadığından, davacı şirketin 31.12.1993 tarihli bilançosunun ’Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’nda gösterilen tutarın net aktif vergisi matrahına dahil edilmesi sonucu tahakkuk ettirilen vergide yasaya aykırılık bulunmamaktadır. Kaldı ki, 3986 sayılı Kanun’un 10. maddesinin (d) bendi uyarınca verilen yetkiye dayanılarak Maliye Bakanlığınca çıkarılan (1) seri numaralı Net Aktif Vergisi Genel Tebliğinin 10. maddesinde, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine göre düzenlenen ayrıntılı bilançoların aktifinde yeralan ’Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’nın ayrıntılı bilançoların aktifinde negatif unsur olarak dikkate alındığı, bu hesabın, ödeme emri niteliği taşıyan, ancak bankadan henüz tahsil edilmeyen tutarların bilançoda mükerrer olarak değerlendirilmesini önlemeye yönelik bir hesap olduğu, bu itibarla çekin keşide gününün 1993 yılı hesap dönemi içinde olması ve Türk Ticaret Kanunu’nun 708. maddesinde belirtilen müddet içinde bankaya ibraz edilmiş ve bu süre içinde karşılığının banka tarafından ödenmiş olması şartıyla, bu hesapta gösterilen tutarların net aktif vergisinin hesabında aktif toplamından indirileceği belirtilmiş olup, olayda bu koşulların da oluşmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, ’Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı’nda yeralan tutarın net aktif vergisi matrahına dahil edilmesinde ve suretle hesaplanan net aktif vergisinde isabetsizlik bulunmadığından, mahkemece aksi yolda verilen kararda yasaya uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi temyiz isteminin kabulü ile vergi mahkemesi kararının bozulmasına, oyçokluğuyla karar verildi. AYRIŞIK OY: Temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşü ile karara katılmıyoruz.
|
|