Danıştay Vergi Dava Daireleri

Yoklama tutanağı ile sevke konu emtia için düzenlenmediği saptanan faturanın düzenlendiği yine bir yoklama tutanağı ile saptandığından idarenin bilgisinde olmasına rağmen bu tespitlerden sonra uygulanan işyeri kapatma cezası için yasada aranan üç kez belge düzenlememe eylemi gerçekleşmediğinden işyeri kapatma cezasının kaldırılması yolundaki kararda hukuka aykırılık yoktur. İstemin Özeti: Çeşitli tarihlerde yapılan denetimlerde, belge düzenine uymadığı üç kez saptanan davacıya, işyerinin işlemin tebliğ tarihinden başlayarak üç gün kapatılacağı duyurulmuştur. Vergi mahkemesinde dava açan yükümlü işyeri kapatma cezasına ilişkin işlemin iptalini istemiştir. Davayı inceleyen Vergi Mahkemesi, kararıyla; toplu sevk irsaliyeleri ile yapılan satışlarda, satış anında fatura düzenlenmediği tespit edilmiş ise de bu tutanaklardan 12.12.1994 tarihli olanıyla ilgili olarak 13.01.1995 tarihinde düzenlenen tespit tutanağı ile anılan tarihte (12.12.1994) faturanın düzenlendiğinin anlaşıldığı, 213 Sayılı Yasa'nın 231. maddesinin 5. fıkrası uyarınca faturaların malın teslim tarihinden itibaren on gün içinde düzenlenebileceği hükmü uyarınca, son tesbitle ilgili olarak on gün içinde fatura düzenlendiği anlaşıldığından, işyeri kapatma cezası uygulanmasını gerektiren koşulların gerçekleşmediği gerekçesiyle işlemi iptal etmiştir. Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi kararıyla; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 354. maddesinde, 353. maddenin 1. ve 2. bentlerinde yazılı belgelerin düzenlenmediğinin veya kullanılmadığının üç kez tespitinin arandığı olayda işyeri kapatma cezası uygulanmasına neden olan üç ayrı tarihte yapılan tespitler üzerine kesilen özel usulsüzlük cezalarına karşı süresi içinde dava açılmadığı anlaşıldığından, mahkemece işyeri kapatma cezası uygulanmasını gerektiren fiillerin kesinleşip kesinleşmediği üzerinde durulmadan üçüncü tespit usulüne uygun bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptali yolunda verilen kararı bozmuştur. Bozma kararma uymayan Vergi Mahkemesi kararıyla; işyeri kapatma cezası için Yasa'da öngörülen belgelerin düzenlenip kullanılmadığının tespiti esas olmakla birlikte bu tespitlerin yasayı uygun olması da gerektiği, yasada; özel usulsüzlük cezalarının kesinleşmesinin aranması öngörülmediği, tespitler üzerine kesilen özel usulsüzlük cezalarına karşı dava açılmamış olmasının bu tespitlerin hukuka uygunluğunun işyeri kapatma cezasına karşı açılan davada incelenmesine engel teşkil etmeyeceği özel usulsüzlük cezalarına karşı dava açılmamasının, bu tespitlerin işyeri kapatma cezası yönünden de kesinleştiğinin kabulüne gerektirmeyeceği gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir. Karar: 1994 yılında üç kez belge düzenine uymadığı yolunda düzenlenen tutanaklara dayanılarak davacının işyerinin kapatılmasına ilişkin işlemi hukuka aykırı görerek işyeri kapatma cezasını kaldıran vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'na 3239 Sayılı Yasa'nın 27. maddesiyle eklenen mükerrer 354. maddesinin 1. fıkrasında; yetkililerce, 353. maddenin 1 ve 2. numaralı bentlerinde yazılı belgelerin kullanılmadığı veya bulundurulmadığının bir takvim yılı içinde üç ayrı kez tespiti halinde mükelleflerin işyerlerinin, Maliye Bakanlığı kararı ile bir haftaya kadar kapatılabileceği kabul edilmiş, üçüncü fıkrasında ise, işyeri kapatma cezasının uygulanabilmesi için birinci fıkrada belirtilen belgelerin kullanılmadığının veya bulundurulmadığının ikinci kez tespiti üzerine yükümlülerin bir yazı ile uyarılması ve tekerrürü halinde işyeri kapatma cezası uygulanacağınin duyurulmuş olması önkoşuluna yer verilmiştir. Belirtilen kural karşısında yargı yerlerince aynı tespitlere göre kesilen özel usulsüzlük cezasının tespitin yetersizliği nedeniyle kaldırılmış olması hali dışında belge almama veya vermeme eyleminin üç kez tespit edilmesinin işyeri kapatma cezası uygulanmasına yeterli olduğu bu tutanaklara dayanılarak kesilen özel usulsüzlük cezalarının dava konuşu edilip edilmemesinin işyeri kapatma cezasına herhangi bir etkisinin bulunmadığı sonucuna varılmaktadır. Dolayısıyla aynı eylemler nedeniyle yükümlüler adına özel usulsüzlük cezaları kesilmiş olup da bu cezaların dava konuşu edilmediği veya açılan davaların reddedildiği durumlarda, işyeri kapatma cezasına karşı açılan davaların; eylemlerin saptandığı tutanakların bu cezaya dayanak yapılabilecek nitelik taşıyıp taşımadıklarının incelenmesinden sonra sonuçlandırılması gerekmektedir. Davacının işyerinin kapatılmasına ilişkin işleme dayanak yapılan 12.12.1994 günlü üçüncü tespite ilişkin tutanakta, toplu sevk irsaliyesi düzenlenerek ... plaka sayılı servis aracıyla SSK Hastanesi kantinine sevkedilen (6) kasa soda için fatura düzenlenmediği saptanmış, bu tutanak, davacı ile hangi sıfatla ilgili olduğu da belirtilmeyen ... tarafından imzalanmıştır. Bu tespiti sonradan öğrenen davacının muhasebecisi ve sigortalı işçisi ...'m başvurusu üzerine vergi idaresince düzenlenen 13.01.1995 günlü yoklama fişinde ise SSK Hastanesi kantinine sevkedilen altı kasa soda için 12.12.1994 günlü ve 69697 sayılı faturanın düzenlendiğinin saptandığı anlaşılmaktadır. Vergi Usul Kanunu'nun 231. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca faturanın, malın teslimim izleyen on gün içinde düzenlenmesi mümkündür. Toplu sevk irsaliyesi ile yapılan sevkıyat sırasında tespitin yapıldığı gün, ancak, tespitten sonra söz konuşu emtiaya ait faturanın düzenlendiği tartışmasızdır. Bu durumda 12.12.1994 günlü tutanaktaki tespite dayanılamaz. işyeri kapatma cezasının, idarenin bilgisinde olan ve faturanın 12.12.1994 gününde düzenlendiğini saptayan 13.01.1995 günlü tutanak tarihinden sonra ve 31.03.1995 günlü Valilik Oluruna dayanılarak 12.04.1995 günlü işlemle davacıya duyurulduğu anlaşılmakla olayda üç kez belge düzenlememe eylemi gerçekleşmemiş bulunduğundan işyeri kapatma cezasının kaldırılması yolundaki kararda hukuka aykırılık görülmemiştir. Bu nedenle temyiz isteminin reddine oybirliği ile karar verildi. Öte yandan; söz konuşu mükerrer 354. maddede, işyeri kapatma kararı alınabilmesi için özel usulsüzlük eylemlerinin maddede yazıldığı biçimde tespit edilmiş olması ve yine maddede açıklandığı şekilde ceza muhatabına uyarıda bulunulması yeterli görülmüş olduğundan; tespit edilen eylemler dolayısıyla kesilen özel usulsüzlük cezalarına karşı idari dava açma süresi içerisinde işyeri kapatma kararı alınamayacağı gerekçesiyle verilen direnme kararında da hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Ancak, bu durum, davalı vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin kabulü ile direnme kararının uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmek üzere bozulmasını gerektiren bir hukuka aykırılık halidir. Temyiz merciince açıklanan sebeple direnme kararının bozulmasıyla yetinilmeyip ilk derece mahkemesinin hüküm kurmadığı bir konuda karar verilmesi, temyiz müessesesinin niteliğine ve temyiz merciine Yargılama Hukuku ile tanınan yetkilere aykırıdır. Bu nedenle, direnme kararının bozulması gerekeceği oyu ile, uyuşmazlığın esasına girilmek suretiyle 05.07.1995 tarihli tespitin usule uygun olmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin reddi yolunda verilen karara karşıyız.