Danıştay Üçüncü Daire

Yurtdışı satışlara ilişkin komisyon ödemelerine ait faturalardaki giderlerin gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığı yolunda maksadına uygun bir araştırma ve inceleme yapılmadan, ödenen komisyon giderlerinin yapılan işle mütenasip' olmadığından bahisle bir kısminin reddedilmesinde yasaya uyarlık görülmemiştir. İstemin Özeti: Dava şirketin 1992 takvim yılma ait hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak 1992 takvim yılma ilişkin zararının beyan edilenden daha düşük olduğundan tespit edildiğinden bahisle 1993 takvim yılı için adına re'sen salınan Kurumlar Vergisi, Geçici Kurumlar Vergisi ve bu vergilere bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezaları ile 1992 takvim yılı için kesilen özel usulsüzlük île usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3/B maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğunun belirtildiği, olayda davacı şirket tarafından yurtdışı satışlarına ilişkin komisyon ödemelerine ait faturalardaki giderlerin, gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığı yolunda vergi incelemesinin maksadına uygun olarak bir araştırma ve inceleme yapılmadan, ödenen komisyon giderlerinin yapılan işle mütenasip olmadığından bahisle kabul edilmemesinin yerinde olmadığı, bu nedenle komisyon giderlerinden 92.663.040 liralık kısminin kabul edilip, kalan kısminin kabul edilmemesinde yasaya uyanık görülmediği, kaldı ki komisyon faturalarının gerçek durumu yansıttığının... Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye'nin .... Büyükelçiliği tarafından tasdik edildiği, defterlerde kayıtlı olan miktarın dışında üretimde kullanılması gereken motorin için fatura alınmadığına ilişkin bir tespit bulunmadığından kesilen özel usulsüzlük cezasında yasaya uyanık bulunmadığı, davacı şirketin defler ve belgelerinin usulüne uygun olarak tutulmaması nedeniyle kesilen usulsüzlük cezasında yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle kısmen kabul ederek kaçakçılık cezalı Kurumlar Vergisi, Geçici Kurumlar Vergisi ile özel usulsüzlük cezasını kaldıran, usulsüzlük cezasını ise onayan ... Vergi Mahkemesi kararının; vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan tarhiyatta ve kesilen cezalarda kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek istemidir. Karar: Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan vergi mahkemesi kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup temyiz istemine iliş kin dilekçede ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasın! sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına oyçokluğu (*) ile karar verildi. ayrışık OY: Bilindiği üzere yasal defterlere yapılan her muhasebe kaydının Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun olarak düzenlenmiş bir belgeye dayandırılması gerekmektedir. Anılan Kanunun 227. ve müteakip maddelerinde birinci ve ikinci sınıf tüccarların üçüncü kişilerle olan münasebet ve muamelelerine ait olan kayıtlarım hangi tür belgelerle tevsik edecekleri tek tek belge nevilerine göre belirtilmiştir. Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesinin 1. fıkrasında, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gayri safi hasılattan indirileceği kabul edilmiştir. Bu düzenlemede, genel giderlerin matrahtan indirilmesi sınırsız olarak kabul edilmemiş, yapılan giderin, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olması, açık bir illiyet ilişkisinin bulunması, bu ilgi ve ilişkinin kanıtlanması beraberinde gider ile elde edilen gelir arasında ticari gerçeklere uygun bir makul orantın bulunması gerekli görülmüştür. Olayda, yükümlü şirket 1992 takvim yılında faaliyetinin büyük kısmım oluşturan ihracat işinde Irak ve.Romanya'ya yaptığı muhtelif bakkaliye emtiası, iç fıstık ve cam bardak ihracatından 1.535.093.996 TL zarar beyan etmiş ve bu arada Türkçe'ye tercüme ettirilmemiş bir kısım belgelere dayanarak komisyon, gideri adı altında 1.424.355.512 TL'yi çeşitli gider hesabına kaydetmiştir. Bu belgelerin arka yüzüne TC .... Büyükelçiliği Konsolosluk Şubesi'nin mühürü bulunmakta ise de, bu mühürlü yapılan işlemin, ön sayfadaki mühür ve imzanın .... Dışişleri Bakanlığına ^it olduğunun metne şamil olmamak üzere tasdik edilmesine ilişkin olduğu, yani Türk Konsolosluk Şubesi yetkilerinin sözkonusu belgelerin nev'i içeriği konusunda bir görüş bildirmeyip sadece belgedeki mühürün ait olduğu bakanlığın belirtilmesinden ibaret olduğu anlaşılmaktadır. Vergi Usul Kanunu'nun 215. maddesi gereği defter kayıtlarının Türkçe tutulması zorunlu olduğundan, yurt dışından sağlanan belgelerin usul açısından yeminli tercümanlara tercüme ettirilerek kayıtlara alınması gerekmekte iken, bu işlemler yaptırılmamış ve yükümlü tarafından ./ herhangi bir kasıtları bulunmadığı şeklinde açıklama yapılmıştır. Defter kayıtlarında da yapılan indirimin, şirket yetkilisince yurt dışında ödenen komisyonla ilgili olduğu ifade edilmesine karşın şirketin 1992 yılında mal salın aldığı firmalardan toplam olarak 92.663.040 TL mal satış primi tahsil ettiği, bu durumda yapıldığı iddia edilen komisyon Ödemesinin işin büyüklüğü ite orantılı olmadığı, yapılan bu büyüklükte bir gider karşılığında dönem içinde bu giderlerle mütenasip bir gelir elde edilmediği için sözkonusu faaliyetten dolayı zarar beyan edildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, sözkonusu komisyon giderlerini yapılmasının işletme yönünden mecburi olduğu hususunda, bu mecburiyeti belirten ve cezai şart içeren bir komisyonculuk sözleşmesinin bulunduğu iddia ve isabet edilemediği gibi, yurt dışına döviz cinsinden yapılan komisyon ödemelerinin PTT banka dekontu gibi belgelerle transfer edildiğine ilişkin belge de sunulmuştur. Bu durumda, ödendiği iddia edilen komisyon giderlerinden, yıl içinde ihracatı yapılan malların satın alınmasında elde edilen 92.663.040 TL'lik mat satış priminin düşülmesi suretiyle kalan tutarın gider yazılmasının kabul edilmemesi sonucunda yapılan tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmadığından, davanın kabulüne ilişkin mahkeme kararında isabet görülmemiştir.