Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu

Verginin asıl sorumlusu hakkında takibata geçilmeden ve sorumlu ile aralarında amaçlı bir irtibat bulunduğu da saptanmadan, müstahsilden alınan ve davacıya satılan canlı hayvan ticaretini belgeleyen faturaların gerçeği yansıtmadığından bahisle davacı adına 213 sayılı Yasanın 11. maddesi uyarınca yapılan tarhiyat hukuka uygun düşmez. İstemin Özeti: Tütün ve canlı hayvan ticaretiyle uğraşan yükümlünün, ihracatı nedeniyle doğan Nisan 1990 dönemine ilişkin katma değer vergisi iadesi istemi üzerine bu dönemde canlı hayvan satın aldığı .......... ihracat ve ithalat Turizm inşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi nezdinde yapılan karşıt incelemede, bu şirketin canlı hayvan alımlarım müstahsilden yaptığı halde tüccardan yapılmış gibi göstererek gerçeği yansıtmayan belgelere dayandırdığı saptanmış, davacını ihracatı nedeniyle yüklendiği ancak, indirim konuşu yapmadığı verginin, sözü edilen alışlara ilişkin gelir (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve kesilmesi gereken kaçakçılık cezası ile gecikme faizi ve gecikme zammı ödenmiş olmak koşuluyla iade edilmesi önerilmiştir. Bu rapor uyarınca davacı adına, satıcı firma adına uygulanması gereken tarhiyat, Vergi Usul Kanunu'nun 11. maddesinde düzenlenen müteselsil sorumluluk esasına göre uygulanmıştır. Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Vergi Mahkemesi kararıyla; yükümlü şirketin kayıtlarına aldığı faturaların gerçeği yansıtmadığı yolunda hiçbir iddia bulunmadığı gibi tarhiyatın dayanağı inceleme raporunda, yükümlünün tüm defter ve belgelerinin kayıt düzenine uygun olduğunun belirtildiği, fatura düzenleyicisi olan satıcı firma hakkında yapılan incelemede ortaya çıkan sözkonusu vergi borçlarının yükümlü şirket tarafından müteselsil sorumluluk esasına göre ödenmiş olması kaydıyla iade ve mahsup işleminin yerine getirileceği belirtilerek, hem müteselsil sorumluluk nedeniyle adı geçen firma adına salınacak vergi ve cezalardan sorumlu tutulduğu, hem de canlı hayvan ihracı nedeniyle yüklendiği ve indirim konuşu yapamadığı katma değer vergisinin iade ve mahsubundan yoksun bırakıldığı, oysa yükümlünün sözkonusu hayvan alımı ile ilgili alış faturalarında usulsüzlük olduğu veya katma değer vergisi iadesine hak kazanmadığı yolunda bir tespit bulunmadığı, 213 sayılı Yasanın 11. maddesine 3239 sayılı Yasa ile eklenen fıkradaki kural uyarınca vergi kesintisi yaparak vergi dairesine yatırmaktan sorumlu olanların, bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde, sözkonusu işlemleri yaptıkları sırada alım satıma taraf olanların, hizmetten yararlananların ve bunlarla aralarında zammen dahi olsa irtibat bulunduğu tespit olunanların müteselsilen sorumlu tutulabilecekleri, üçüncü şahısların, bu kişilerden hukuken geçerli belgelerle de olsa yapmış oldukları mal alımları nedeniyle, aralarında özel ve kasıtlı bir irtibat kurulduğu tespit edilmeden, vergi ve cezadan müteselsilen sorumlu tutulmalarının hakkaniyet kurallarına ve 11. maddenin içeriği ile bağdaşmadığı, Yasanın lafzından da böyle bir anlam çıkarılmasının mümkün olmadığı, müteselsil sorumluluğun, bir vergi borcunun birden fazla kişiden ayrı ayrı tahsil edilmesi sonucunu doğurmayacağı, aksi halde müteselsil sorumluluk değil, mükerrer tahakkuk ve tahsilatın sözkonusu olacağı, olayda ise vergi borcunun satıcı firmadan tahsili yoluna gidilip gidilmediği belli olmadığı gibi idarece bu şirket adına cezalı tarhiyat yapılıp yapılmadığı ve sonucu hakkında da hiçbir açıklama ve iddia ileri sürülmediği gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmıştır. Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Dairesi kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 11. maddesinin 1. fıkrasında, doğrudan vergi kesintisi yapmak zorunda olanlara, 3. fıkrasında da vergi kesintisi yapmak zorunda olanlarla, alım satım veya hizmet ilişkisinde bulunması nedeniyle vergi kesintisinden asıl sorumlu ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulacaklara ilişkin düzenleme getirildiği, bu düzenlemelerde vergi idaresine, alımsatım ve hizmet ilişkisindeki sorumluları ayrı ayrı veya birlikte takip etme olanağı tanındığı, satıcı firmanın canlı hayvanları üreticiden salın aldığı halde vergi tevkifatı yapmamak için gerçek bir emtia alımım ifade etmeyen fatura kullandığı ve canlı hayvanları davacı şirkete sattığının, inceleme raporuyla saptandığı davacının ise daha sonraki safhada alım satıma taraf olduğu, davacı şirketin ödenmesi gereken vergiden müteselsilen sorumlu tutulmasında yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle vergi mahkemesi kararım bozmuştur. Bozma kararma uymayan Vergi Mahkemesi kararıyla ilk kararında direnmiştir. Direnme karan vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiş ve fatura düzenleyicisi olan satıcının alımlarım müstahsilden yapıp yapmadığının araştırılmadığı, olayda müteselsil sorumluluğun koşullarının gerçekleştiği, davacının vergi kaçırılmasına yardımcı olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir. Karar: Canlı hayvan satın alarak ihraç eden yükümlü şirket adına, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 11. maddesinde öngörülen müteselsil sorumluluğa ilişkin düzenlemeye dayanılarak ve satıcı firmanın davacıya sattığı canlı hayvanları tüccardan değil, müstahsilden aldığı halde vergi kesintisi yapmamış elması nedeniyle salınan kaçakçılık cezalı gelir (stopaj) vergisin! kaldıran vergi mahkemesi direnme kararı temyiz edilmiştir, Vergi Usul Kanunu'nun 11. maddesinin 1. fıkrasında; yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanların, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumlu oldukları, maddeye, 3239 sayılı Yasayla eklenen üçüncü fıkrada da, mal alımı ve satımı ile hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden alım satıma taraf olanlar ile hizmetten yararlananların, aralarında zımnen dahi olsa irtibat olduğu tespit olunanların müteselsilen sorumlu tutulacakları kurala bağlanmıştır. Olayda, yükümlü şirketin 1990 Nisan ayında ......... Vergi Dairesi Müdürlüğünde mükellefiyet kaydı bulunan ............ ihracat ithalat Turizm inşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketin Vergi Usul Kanunu'na uygun olarak düzenlenmiş faturalarla satın alıp ihraç ettiği canlı hayvanlar nedeniyle, adı geçen şirketin alımlarım müstahsilden yaptığı halde tüccardan yapılmış gibi göstererek gerçek olmayan belge düzenlendiğinden bahisle, müstahsilden alımları sırasında vergi tevkifatı yapıp vergi dairesine yatırmadıkları kabul edilen inceleme raporuna dayanılarak davacının müteselsilen sorumlu tutulduğu ve adına dava konuşu tarhiyatın yapıldığı anlaşılmaktadır. 213 sayılı Yasanın 11. maddesine göre alacaklı vergi dairesinin muhatabı, tevkifat yapmaya mecbur bulunan vergi sorumlusudur. Muhatap vergi sorumlusu hakkında takibata geçilmeden ve aralarında kasıtlı bir irtibat olduğu yolunda herhangi bir tespit yapılmadan, davacı şirketin vergi ve cezadan müteselsilen sorumlu tutulması mümkün değildir. Kaldı ki inceleme raporundan ........ ihracatithalat Turizm inşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında adına ihtilaflı dönemler için gelir (stopaj) vergisi salınması ve kaçakçılık cezası kesilmesi önerildiği anlaşılmakta ise de, idarece bu öneriler doğrultusunda bir tarhiyat uygulanıp uygulanmadığı, uygulanmışsa sonuçları hakkında hiçbir açıklama yapılmadığından, davacının satıcı ve fatura düzenleyicisi adına salınması gereken cezalı vergiden müteselsilen sorumlu tutulması için gerekli yasal koşullar oluşmadan yapılan tarhiyatta hukuka uygunluk görülmemiştir. Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine oyçokluğu ile karar verildi. KARŞI OY: Israr kararının, Danıştay Üçüncü Dairesinin bozma kararında yer alan gerekçelerle bozulması gerektiği görüşüyle karara karşıyız.