T.C.
DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU
o KATMA DEĞER VERGİSİNİN İNDİRİMİ (Yasal Defterlere Kayıt)
o YASAL DEFTERLERE KAYIT (Katma Değer Vergisi İndirimi)
Özet : K.d.v.nin indirim konusu yapılabilmesi için, verginin fatura ve benzeri belgelerde gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerektiği hakkında.
İstemin Özeti : İnşaat taahhüt işiyle uğraşan yükümlü şirketin, 1989 yılına ait defter ve belgelerini su baskınına uğradığını öne sürerek incelemeye ibraz etmemesi nedeniyle, 1989 yılı bilançosunda yer alan gider ve maliyet tutarından hareketle hesaplanan yüklenilen katma değer vergisinin, beyan olunan tutarından düşük bulunması üzerine inceleme raporuna dayanılarak 1989 yılının Ekim dönemi için adına kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır. Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen .... 1. Vergi Mahkemesi davayı kabul ederek tarhiyatı kaldırmıştır. Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay
Onbirinci Dairesi 18.5.1995 günlü ve E: 1995/1822, K:1995/1539 sayılı kararıyla; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (1/a) ve 34 üncü maddesinin (1) işaretli bentleri hükümleri karşısında, katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için indirim konusu yapılacak verginin fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerektiği, olayda, uyuşmazlık dönemine ait defter ve belgelerin yükümlü şirketçe incelemeye ibraz edilmediği, bu nedenle resen takdir nedeninin bulunduğu, dosyanın incelenmesinden, defter ve belgelerin su baskınına uğradığının tespiti için mahkemeye başvurulduğunun anlaşıldığı, mahkemece konunun bilirkişiye sevk edilmesi ve sadece bilirkişi raporu düzenlenmiş olmasının, olayın mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesini gerektirmeyeceği, defter ve belgelerin su baskınına uğramış olmasının ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmaya dayanak sayılabilecek hukuki bir neden olarak düşülemeyeceği, zira ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi veya kuruluşları tanımak ve bilmek durumundaki alıcının, gerekli girişimleri yaparak emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini ispat olanağına her zaman sahip bulunduğu, ispat külfeti kendisine düşen yükümlüler tarafından ibraz edilebilen fatura ve benzeri vesikalara ilişkin katma değer vergisinin indirim konusu yapılabileceği, aksi halde indirimlerin kabul edilemeyeceği, bu durumda defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan indirim konusu yapılan katma değer vergisinin varlığını kabulün yazılı belge sisteminin amacına uygun düşmeyeceği, tarhiyatın onanması gerekirken kaldırılmasında isabet görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi 26.9.1995 günlü ve E:1995/813, K:1995/1407 sayılı kararıyla; 1989 yılı defter ve belgelerinin su basması nedeniyle okunamaz durumda bulunduğunun mahkemece görevlendirilen bilirkişi tarafından düzenlenen tespit raporuyla sabit olduğu, tespit raporunda ilgili yıla ilişkin 13 adet klasör mevcut olduğu belirtildiğinden, bu kadar çok belgenin kimlerden ve hangi tarihlerde alındığının hatırlanarak temininin mümkün olmadığı, inceleme elemanınca mahkeme kararı ve bilirkişi raporu kendisine ibraz edildiğinde ıslanmış da olsa defter ve belgeler istenerek elde edilecek ipuçlarına göre incelemenin derinleştirilmesi veya davacıya emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini kanıtlayabilmesi için yeterli bir süre verilmesi olanaklı iken bunun yapılmadığı, defterlerin okunamaz durumda olması nedeniyle 1989 yılına ait indirilebilir katma değer vergisinin, 1988 ve 1989 yıllarına ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerine ekli bilançolarda gösterilen ve üstlenilen taahhüte bağlı işler için yapılan harcama tutarları esas alınarak hesaplandığı, söz konusu harcamaların birden fazla yıla yaygın inşaat işine ait olması ve yıldan yıla devretmesi nedeniyle 1990 yılına kaymış olabileceği, yükümlü şirketin 1990 yılı hesapları da incelenmek suretiyle gerçek durumun ortaya çıkarılması gerekirken bu yola başvurulmadığı, bu durumda sağlıklı bir incelemeye dayandırılmadan yapılan takdir ve tarhiyatta yasaya uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle cezalı tarhiyatın kaldırılması yolundaki ilk kararında direnmiştir. Direnme kararına karşı yapılan vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu 22.3.1996 günlü ve E:1996/65, K:1996/122 sayılı kararıyla; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (1/a) ve 34 üncü maddesinin (1) işaretli bentleri hükümleri karşısında, katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için indirim konusu yapılacak verginin fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerektiği, olayda, Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca alınmış bir zayi belgesi bulunmadığı, Türk Ticaret Kanununun 68 inci maddesinin son fıkrası gereğince alınmış bir zayi belgesi bulunduğu takdirde yükümlüden, defter ve belgelerini ibraz ederek alış belgelerini defterlerine kaydettiğini belgelemesi beklenemezse de böyle bir belgenin varlığı, katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyen yükümlüyü, indirimin uygulanma koşullarından ikincisi olan "indirim konusu yapılan vergilerin alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olması"nı kanıtlama yükünden kurtarmayacağından, kendisine mal ve hizmet sağlayan kişi ve kuruluşlardan temin edilerek yükümlü tarafından inceleme elemanına veya mahkemeye sunulabilen alış belgelerinde gösterilen vergilerin indirim konusu yapılabileceğinin kabulü gerektiği, defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan katma değer vergisi indiriminin kabul edilmesi, yazılı belge sisteminin amacına uygun düşmeyeceğinden, dava konusu tarhiyatın kaldırılmasında yasaya uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle ısrar kararını bozmuştur.
Yükümlü şirket, aynı konu hakkında kurumlar vergisi tarhiyatını kaldıran vergi mahkemesi kararının Danıştay Dördüncü Dairesince onandığını, bu durumda gider ve maliyetler nedeniyle yüklenilen katma değer vergilerinin bir kısmının kabul edilmemesinde isabet bulunmadığını ileri sürerek kararın düzeltilmesini istemektedir. Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği yolundadır. Danıştay Tetkik Hakimi ...'nin Düşüncesi: Kararın düzeltilmesi istemine ait dilekçede ileri sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı ...'nun Düşüncesi:
Kararın düzeltilmesi istemi, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesine uygun bulunduğundan kabulü ile, Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunun 22.3.1996 günlü ve 122 sayılı kararın kaldırılarak işin esasının yeniden incelenmesi ve esas karar metnindeki düşünce uyarınca temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde, Danıştay tarafından verilen yargısal kararlar hakkında, bu maddede yazılı sebeplerle kararın düzeltilmesinin istenebileceği belirtildiğinden ve dilekçe sahibinin ileri sürdüğü sebeplerin bunlardan hiçbirine uymadığı anlaşıldığından, yerinde olmayan istemin reddine, 6.2.1997 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
K A R Ş I O Y
Düzeltilmesi istenen kararın "Karşı Oy" yazısında yer alan hukuksal nedenlerle istemin kabulü, kararın kaldırılması ve ısrar kararına karşı vergi dairesi başkanlığı tarafından yapılan temyiz başvurusunun reddi gerektiği görüşünde olduğumuzdan karara katılmıyoruz.