T.C.
DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU
o SEVK İRSALİYESİNİN EKSİK DÜZENLENMESİ (İşyeri Kapatma Cezası)
o İŞYERİ KAPATMA CEZASI (Sevk İrsaliyesinin Emtia İtibariyle Eksik Düzenlenmesi)
Özet : Sevk irsaliyesinin, sevkedilen emtia miktarı itibarıyla eksik düzenlenmesinin irsaliyenin düzenlenmemiş sayılmasını gerektirmeyeceği ve bu tesbitin işyeri kapatma cezasına dayanak alınamayacağı hakkında.
... gününde yapılan denetimde araç sürücüsü nezdinde düzenlenen tutanakla sevk irsaliyesi düzenlenmediği, ... günü yükümlü nezdinde düzenlenen tutanakla ise bir adet gider pusulası düzenlenmediği saptanmış, eylemin yinelenmesi halinde işyeri kapatma cezası uygulanacağı ... günlü yazı ile bildirilmiştir.
Yükümlünün ... gününde de sevkiyatını yaptığı ... çift ayakkabıya ilişkin ... tarihli sevk irsaliyesini ... adet ayakkabı için düzenlediği, bakiye ... çift ayakkabı için sevk irsaliyesi düzenlemediğinin tespiti üzerine valilik onayı alınarak işyerinin işlemin tebliğ tarihinden başlayarak 3 gün süre ile kapatılacağı, ... günlü yazı ile bildirilmiştir. Bunun üzerine Vergi Mahkemesinde dava açan yükümlü İstanbul'da bulunan alıcı ...'ya ... çift ayakkabı satarak, buna ilişkin sevk irsaliyesini düzenlediğini, sürücünün diğer ayakkabıları başka yerden almış olabileceğini, Maliye Bakanlığı iç genelgesine göre mükellef bilgisi dışında tutulan tutanakların yoklama memurlarınca yeniden mükellef nezdinde inceleme yapılarak doğruluğu anlaşıldıktan sonra işyeri kapatma cezasına dayanak alınması gerektiği, ancak bu işlemin yapılmadığı, bu nedenle işyeri kapatma cezasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek işyeri kapatma cezasına ilişkin işlemin iptalini istemiştir.
Davayı inceleyen ..... 1. Vergi Mahkemesi ... sayılı kararı ile olayda sevk irsaliyesinin taşıtta bulundurulduğunun tartışmasız olduğu, sevk irsaliyesinin eksik bulundurulmasının şekil şartının ihlali olarak yorumlanamayacağı, irsaliyenin tümden yok sayılmasına da tek başına yeterli ve geçerli bir sebep teşkil etmediği, bu nedenle sevk irsaliyesinin eksik olarak düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması, özel usulsüzlük cezası kesilmesi ve üçüncü tespit varsayılarak işyeri kapatma cezası uygulanmasını gerektirmeyeceği ancak, 213 sayılı Yasanın 352 nci maddesi uyarınca ikinci derecede usulsüzlük cezasını gerektireceği, bu durumda işyeri kapatma cezası uygulamasını gerektiren tüm unsurlar oluşmadığından idarece tesis edilen işlemde yasal uyarlık görülmediği gerekçesi ile işlemi iptal etmiştir.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi ise ... günlü ve 1994/3654 sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 354 üncü maddesinde, 353 üncü maddenin 1 inci ve 2 nci bentlerinde yazılı belgelerin düzenlenmediğinin veya kullanılmadığının üç kez tesbiti, ikinci tespit üzerine mükellefin bir yazı ile uyarılması ve tekerrürü halinde işyeri kapatma cezası uygulanacağının duyurulmuş olmasının arandığı, madde hükmü ile özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektiren belge düzenlememe fiillerinin bir takvim yılında üç kez işlenmesi halinde işyeri kapatma cezası uygulanacağının öngörüldüğü, işyeri kapatma cezası uygulamasına neden olan üç ayrı tarihte yapılan tespitler üzerine yükümlü adına özel usulsüzlük cezaları kesildiği anlaşıldığından, bu cezalara karşı dava açılıp açılmadığı, açılmışsa sonuçları araştırılmadan yukarıda yazılı gerekçe ile işlemin iptali yolunda verilen vergi mahkemesi kararında yasaya uygunluk görülmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ..... 1. Vergi Mahkemesi 20.4.1995 günlü ve 1995/375 sayılı kararında; işyeri kapatma cezasının uygulanmasında, yasada öngörülen belgelerin düzenlenip kullanılmadığının tespiti esas olmakla birlikte, bu tespitlerin yasaya uygun olmasının da gerektiği, yapılan tespitler üzerine kesilen özel usulsüzlük cezalarının kesinleşip kesinleşmediğinin aranacağına ilişkin maddede herhangi bir hükme yer verilmediği, tespitler üzerine kesilen özel usulsüzlük cezalarına karşı dava açılmamış olmasının, bu tespitlerin hukuka uygun olup olmadıklarının işyeri kapatma cezasının iptali istemiyle açılan dava aşamasında incelenmesine engel teşkil etmeyeceği, dava açılmayarak özel usulsüzlük cezalarına ait uyuşmazlıkların idari yollardan çözümlenmiş olmasının bunlarla ilgili tespitlerin işyeri kapatma cezası yönünden de kesinleştiğinin kabulünü gerektirmeyeceği, sevk irsaliyesinin eksik olarak düzenlenmesinin şekil şartının ihlali olarak yorumlanamayacağı gibi irsaliyenin tümden yok sayılmasına da tek başına yeterli ve geçerli bir sebep teşkil etmediğinden özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektirmediği, bu durumda işyeri kapatma cezasının uygulanmasını gerektiren tüm unsurlar oluşmadığından idarece tesis edilen işlemde yasal uyarlık görülmediği gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı vergi dairesi müdürlüğünce temyiz edilmiş ve ancak özel usulsüzlük cezası kesilmeyen hallerde işyeri kapatma cezası ile birlikte herhangi bir işleme konu olmamış tespitlerin incelenebileceği, yükümlü adına yapılan tespitlere dayanılarak özel usulsüzlük cezaları kesildiğinden ve bu cezalara karşı dava açılmadığından kesinleşen bu tespitlerin işyeri kapatma cezası aşamasında incelenmesinin mümkün olmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir. Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi Kararın özet bölümünde yazılı ..... 1. Vergi Mahkemesinin 1995/375 sayılı Israr Kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Kurulumuzca da uygun bulunmuş ve temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Kararın bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir.
Bu nedenle temyiz isteminin reddine karar verildi.