|
|
Dairesi
Katma değer vergisine tabi faaliyeti bulunmayan ve bu nedenle indirim hakkından yararlanması mümkün olmayan kooperatifler birliği tarafından ihtirazi kayıtla beyan edilip ödenen Katma Değer Vergisinin iadesi gerekir.
|
|
|
Karar No
1997/3473
|
|
|
Esas No
1996/4772
|
|
|
Karar Tarihi
13-10-1997
|
|
|
Danıştay Onbirinci Daire
Katma değer vergisine tabi faaliyeti bulunmayan ve bu nedenle indirim hakkından yararlanması mümkün olmayan kooperatifler birliği tarafından ihtirazi kayıtla beyan edilip ödenen Katma Değer Vergisinin iadesi gerekir. İstemin Özeti: Kendisine bağlı bulunan kooperatiflere 2982 sayılı Kanun gereği konut yapımı için arsa temin eden davacı kooperatifler birliğinin 1994 Kasım dönemi için ihtirazi kayıtla vermiş bulunduğu katma değer vergisi beyannamesi esas alınarak tahsil edilen Katma değer vergisinin düzeltme yolu ile ladesi istemiyle dava açılmıştır. Vergi Mahkemesi kararıyla; 3065 sayılı Kanun’un 1/1. maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyetler ile serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğunun hükme bağlandığı, diğer taraftan aynı Kanun’un geçici 8. maddesinde ise, net alanı 150 m2’yi geçmeyen konutların teslimi ile konut yapı kooperatiflerine yapılan taahhüt işlerinin 31.12.1995 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna olduğunun belirtildiği, bu durumda davacı birlik tarafından kendisine bağlı kooperatiflere yapılan arsa tesliminin katma değer vergisine tabi tutulması gerektiği, ancak birlik tarafından kooperatiflere yapılan arsa teslimlerine ilişkin olarak düzenlenen faturalarda arsa bedeli yanında % 15 oranında da katma değer vergisi hesaplanıp tahsil edildiği ve beyannamede gösterildiğinin anlaşıldığı, 3065 sayılı Kanun’un 8/2. maddesinde, vergiye tabi bir işlem sözkonusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde düzenlediği mükellef olduklarının hükme bağlanmış bulunması karşısında beyannamede gösterilen ve idarece tahsil edilen katma değer vergisinin davacı birliğe iadesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir. Davacı kooperatifleri birliğince,faaliyetlerinin katma değer vergisine tabi olmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir. Karar: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun ’Verginin konusunu teşkil eden işlemler’ başlıklı 1. maddesinin 1. bendinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı Kanun’un 2/1. maddesinde teslim, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi biçiminde tanımlanmış, geçici 8. maddesinde de; (3858 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile değişik) net alanı 150 m2’ye kadar konutların teslimi ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işlerinin 31.12.1997 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna olduğu belirtilmiş bulunmaktadır. Olayda, kuruluş amacı gereği kendisine bağlı ortak kooperatiflere alt yapılı arsa temin eden üst birlik konumundaki davacı birliğin sözkonusu faaliyetinden kar temin etmek amacı gütmediği ve arsa teslimlerinin yalnızca üye kooperatiflere yapıldığı anlaşıldığından bu teslimlerin 3065 sayılı Kanun’un yukarıda anılan 1/1. maddesi kapsamında değerlendirilerek idarece katma değer vergisine tabi tutulmasında yasaya uyarlık görülmemiştir. Ancak birlik tarafından kendisine bağlı konut yapı kooperatiflerine yapılan arsa teslimlerine ilişkin olarak düzenlenen faturalarda arsa bedeli yanında % 15 oranında hesaplanarak kooperatiflerden tahsil edilen katma değer vergisinin beyannamede gösterildiği ve yüklenilen vergilerden mahsup edildiği anlaşıldığından uyuşmazlığın çözümü sözkonusu verginin davacı birliğe iadesinin hukuken mümkün olup olmadığına yöneliktir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 3297 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle değişik 8/2. maddesinde, vergiye tabi bir işlem sözkonusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisini gösterenlerin, bu vergiyi ödemekle mükellef oldukları, bu hususun kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerli olduğu, bu gibi sebeplerle fazla ödedikleri vergilerin, indirim hakkına sahip olmayanlara iadesi konusunda Maliye Bakanlığı’nın yetkili olduğu hükme bağlanmıştır. Anılan madde hükmünün değerlendirilmesinden sözkonusu düzenlemenin amacının, katma değer vergisi mükelleflerinin katma değer vergisi adı altında elde ettikleri bu ek meblağları kendi mameleklerine dahil ederek haksız kazanç sağlamalarım önlemek olduğu sonucuna varılmaktadır. 3065 sayılı Kanun’un sözü edilen 8/2. maddesi hükmünde 3297 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle yersiz veya fazla olarak uygulanan vergilerin indirim hakkına sahip olmayanlara da iadesi konusunda imkan getirilmiştir. Konu ile ilgili Maliye Bakanlığınca çıkarılarak 18.07.1986 tarih ve 19168 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 203 no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin B bölümünde ’yersiz veya fazla olanak uygulanan vergilerin ladesi için bu vergilere muhatap olanlar ile bu işleri yapan mükellefin birlikte vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir. Yersiz veya fazla uygulanan vergilere muhatap olanların indirim hakkına sahip olmadıklarının tespiti halinde bu vergiler Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca bunlara verilmek üzere mükelleflere iade edilecektir.’ denilmek suretiyle bu hususa ilişkin uygulamanın usul ve esasları belirlenmiştir. Bu durumda, faaliyetinin katma değer vergisine tabi olmadığı açık bulunan ve dolayısıyla indirim hakkına sahip olmayan davacı kooperatifler birliğince yersiz olarak tahsil edilen ve vergi dairesine ihtirazi kayıtla beyan edilen vergilerin, yukarda açıklanan esaslar çerçevesinde idarece davacı birliğe iadesi gerektiğinden, iade isteminin reddi yolunda tesis edilen işlemi onayan vergi mahkemesi kararında yasaya uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesinin kararının yukarıda açıklanan hususlar gözönüne alınmak suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına oybirliği ile karar verildi.
|
|