T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o SEVK İRSALİYESİ (Bir Kısım Emtianın Dahil Edilmemesi - Usulsüzlük Cezası)

o İŞYERİ KAPATMA CEZASI (Sevk İrsaliyesine Bir Kısım Emtianın Dahil Edilmemesi)

Özet : Sevk irsaliyesine bir kısım emtianın dahil edilmemesinin söz konusu belgenin tümden yok sayılmasını gerektirmeyeceği ve işyeri kapatma cezasına dayanak alınamayacağı hakkında.

17.3.1993 tarihinde yapılan denetimde sevk irsaliyesi, 13.11.1993 tarihinde yapılan denetimde ise satın aldığı emtia için gider pusulası düzenlemediği saptanarak, eylemin yinelenmesi halinde, işyeri kapatma cezası uygulanacağı 13.12.1993 günlü yazı ile yükümlüye bildirilmiştir. 18.12.1993 gününde de bir kısım emtianın sevk irsaliyesine dahil edilmediğinin saptanması üzerine valilik onayı alınarak işyerinin, işlemin tebliğ tarihinden başlayarak 3 gün süreyle kapatılacağı, 14.2.1994 tarihli yazı ile duyurulmuştur. İşyeri kapatma cezasına karşı dava açan yükümlü işlemin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek iptalini istemiştir.

Davayı inceleyen ..... 1. Vergi Mahkemesi ... günlü ve 1994/261 sayılı kararıyla; işyeri kapatma işlemine dayanak alınan 18.12.1993 tarihli tutanakta sevk irsaliyesine bir kısım emtianın dahil edilmediği saptanmış ise de, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin (2) işaretli bendine göre bu eylemin tanzim etmeme ve araçta bulundurmama gibi bir fiil olmadığı, bu tespitin özel usulsüzlük cezası kesilmesini değil, anılan Yasanın 352 nci maddesinin ikinci derece usulsüzlüklere ilişkin (7) işaretli bendi gereğince usulsüzlük cezası kesilmesini gerektirdiği, bu nedenle işyeri kapatma cezasında yasaya uygunluk görülmediği gerekçesiyle işlemi iptal etmiştir. Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi ise 12.4.1995 günlü ve 1995/1219 sayılı kararıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 354 üncü maddesinde, 353 üncü maddenin 1 inci ve 2 nci bentlerinde yazılı belgelerin düzenlenmediğinin veya kullanılmadığının üç kez tespiti, ikinci tespit üzerine mükellefin bir yazı ile uyarılması ve tekerrürü halinde işyeri kapatma cezası uygulanacağının duyurulmuş olmasının arandığı, maddede özel usulsüzlük cezası kesilmesini gerektiren belge düzenlememe fiillerinin bir takvim yılında üç kez işlenmesi halinde işyeri kapatma cezası uygulanacağının öngörüldüğü, yapılan tespitler üzerine yükümlü şirket adına özel usulsüzlük cezaları kesildiği anlaşıldığından, bu cezalara karşı dava açılıp açılmadığı, açılmışsa sonuçları araştırılmadan üçüncü tespitin usulüne uygun bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptali yolunda verilen vergi mahkemesi kararında yasaya uygunluk görülmediğinden bahisle kararı bozmuştur.

Bozma kararına uymayan ..... 1. Vergi Mahkemesi 5.10.1995 günlü ve ... sayılı kararıyla; işyeri kapatma cezasının uygulanmasında, yasada öngörülen belgelerin düzenlenip kullanılmadığının tespiti esas olmakla birlikte, bu tespitlerin yasaya uygun olmasının da gerektiği, söz konusu düzenlemenin yer aldığı maddede kesilen özel usulsüzlük cezalarının kesinleşmesinin aranmadığı, tespitler üzerine kesilen özel usulsüzlük cezalarına karşı dava açılmamış olmasının, bu tespitlerin hukuka uygunluğunun işyeri kapatma cezasının iptali istemiyle açılan dava aşamasında incelenmesine engel teşkil etmeyeceği, özel usulsüzlük cezalarına ait uyuşmazlıkların idari yollardan çözümlenmiş olmasının, bunlarla ilgili tespitlerin işyeri kapatma cezası yönünden de kesinleştiğinin kabulünü gerektirmeyeceği, işyeri kapatma cezasına dayanak alınan 18.12.1993 günlü tutanakla sevk irsaliyesine bir kısım emtia dahil edilmemiş ise de, bunun bir şekil noksanlığı olduğu ve bu noksanlığın tek başına irsaliyenin tümden yok sayılmasını gerektirmeyeceği gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir. Karar, vergi dairesi müdürlüğünce temyiz edilmiş ve işleme dayanak alınan tespitlerin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek direnme kararının bozulması istenmiştir.

Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi Kararın özet bölümünde yazılı ..... 1. Vergi Mahkemesinin 5.10.1995 günlü ve 1995/852 sayılı direnme kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Kurulumuzca da uygun bulunmuş ve temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Kararın bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir. Bu nedenle temyiz isteminin reddine karar verildi.

XX - KARŞI OY

Özel usulsüzlük cezaları işyeri kapatma cezasından önce ceza ihbarnamesiyle ilgililere duyurulması gereken ayrı işlem olmanın yanısıra işyeri kapatma cezasının da sebep unsuru durumundadırlar. Bu işlemlerden hiçbirisi dava konusu yapılmamış olsa dahi, işyeri kapatma cezasına karşı açılan davada, ceza işleminin sebep unsurunu oluşturan eylemler hakkındaki tespitlerin hukuka uygun olup olmadığının araştırılması ve sonucuna göre yargıya varılması yargılama işleminin vazgeçilmez zorunluluğudur.

Sevk irsaliyesi ile taşınması gereken emtianın bu belgede eksik gösterilmesi, noksan gösterilen daha doğrusu hiç gösterilmeyen emtia için sevk irsaliyesi düzenlenmediği, bulundurulmadığı, alınıp verilmediği anlamına geldiğinden, bu yöndeki tespitlerin şekil noksanlığı çerçevesinde değerlendirilip işyeri kapatma cezasına dayanak alınamayacağı yolundaki mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır. Bu nedenle, temyiz isteminin kabulüyle mahkeme kararının bu yönden bozulması gerekeceği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.