|
|
Dairesi
İnceleme elemanınca gönderilen yazı üzerine yükümlü tarafından defter ve belgelerinin getirilemeyeceği incelemenin işyerinde yapılması gerektiği bildirilmediğinden incelemenin işyerinde yapılmamış olması tek basma tarhiyatı kusurlandıracak nitelikte değildir.
|
|
|
Karar No
1997/3095
|
|
|
Esas No
1996/2147
|
|
|
Karar Tarihi
15-10-1997
|
|
|
Danıştay Dokuzuncu Daire
İnceleme elemanınca gönderilen yazı üzerine yükümlü tarafından defter ve belgelerinin getirilemeyeceği incelemenin işyerinde yapılması gerektiği bildirilmediğinden incelemenin işyerinde yapılmamış olması tek basma tarhiyatı kusurlandıracak nitelikte değildir. istemin Özeti: Yükümlü şirketin 1991 yılı defter ve belgelerinin denetim elemanına ibraz edilmediği nedeniyle katma değer vergisi indiriminin kabul edilmemesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca re’sen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisine karşı açılan davayı: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 30/3. maddesinde, tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesinin re’sen takdir nedeni sayılacağı, aynı Kanun’un 139. maddesinde ise, vergi incelemelerinin esas itibariyle incelemeye tabi olunan işyerinde yapılacağı, işyerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri durumlarda incelemenin dairede yapılabileceği, bu takdirde incelemeye tabi olunan lüzumlu defter ve vesikaların daireye getirilmesinin kendisinden yazılı olarak isteneceğinin hükme bağlandığı, dosyanın incelenmesinden ... Vergi Dairesi mükelleflerinden şirketin 1991 yılı hesaplarının incelenmesi sırasında, yükümlü şirketten değişik tarihlerde alınan 12 adet faturanın sahte olabileceği kuşkusuyla ... Defterdarlığına yazılan yazı üzerine vergi denetmenince yükümlünün tebliğ alındısında tarih ve sayışı yazılı defter ve belgelerinin istenildiği, ancak zarfın içerisinde 1990 yılma ilişkin defter ve belgelerin istemini içeren yazının bulunduğu tartışmasız olmakla birlikte yükümlü tarafından 1991 yılı defter ve belgelerinin tamamının istenilmesi halinde ibraz edilebileceğinin belirtildiği, inceleme elemanınca yükümlünün işyerine gidilmeksizin rapor düzenlediği ve bu rapora dayanılarak tarhiyat yapıldığının anlaşıldı, olayda inceleme elemanınca incelemeye tabi işyerine gidilerek incelemeye başlama ile ilgili gereklerin yerine getirilmesi, işyerinin incelemeye müsait olup olmadığının tespiti, müsaitse incelemenin orada yapılması, incelemenin işyerinde yapılması imkanı yoksa bu durumun saptanması ve incelemenin dairede yapılması amacıyla defter ve belgelerin ibrazı için yazı yazılması gerekirken, işyerine hiç gidilmeksizin doğrudan doğruya defter ve belgelerin istenmesi ve bunların ibraz edilmemesi üzerine cezalı tarhiyat yapılmasının yerinde olmadığı gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden Vergi Mahkemesi kararının; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 256. maddesi uyarınca defter ve belgelerin denetim elemanına ibrazı gerekirken ibraz edilmediği, defter ’e belge isteme yazısında belirtilen bilgilere uyulmadığı, 19901991 yıllarına ait defter ve belgelerin istenilmesini içeren 26.04.1994 tarih ve 39, 40 sayılı yazılar aynı tebliğ zarfı içinde posta kanalı ile şirket ortaklarından ...’a 4.5.1994 tarihinde tebliğ edildiği halde 40 sayılı yazının tebliğ edilemediğinden bahsedilemeyeceği, mahkemenin yükümlüye ait defter ve belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırmadığı ileri sürülerek bozulması isteminden ibarettir. Karar: Uyuşmazlık, defter ve belgelerin denetim elemanına ibraz edilmediği nedeniyle düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca re’sen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisine karşı açılan davayı kabul eden vergi mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 139. maddesinde vergi incelemelerinin, esas itibariyle incelemeye tabi olanın işyerinde yapılacağı, işyerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri sebeplerle incelemenin yerinde yapılması imkansız olur veya mükellef ve vergi sorumluları isterlerse incelemenin dairede yapılacağı, incelemenin dairede yapılması halinde istenilen defter ve vesikaları belli edilen zamanda mazeretsiz olarak getirmeyenlerin, bunları ibraz etmemiş sayılacağı, aynı Kanun’un, defter ve belgelerin ibraz mecburiyeti başlıklı 256. maddesinde ise, bu kanuna göre defter tutmak mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişilerin bu kısım gereğince muhafaza ettikleri her türlü defter, vesika ve karnelerin muhafaza süresi içinde yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz ve inceleme için arz etmeye mecbur oldukları, 134. maddesinin 1. fıkrasında da, vergi incelemesinden maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğu hüküm altında alınmıştır. Dosyanın incelenmesinden ... Vergi Dairesi mükelleflerinden ... inşaat Taahhüt Ticaret ve Sanayi Anonim Sirkelinin 1990 ve 1991 yılı hesaplarının incelenmesi sırasında, davacıdan muhtelif tarihlerde alınan 12 adet faturanın sahte olabileceği şüphesiyle, ... Defterdarlığına yazılan bir yazı üzerine denetim elemanınca yükümlünün 1990 ve 1991 yıllarına ait defter ve belgelerinin incelenmesine gerek görüldüğü, bu isteme ilişkin yazıların aynı zarf içine konularak şirket ortaklarından ...’a 04.05.1994 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edilmesine rağmen ibraz edilmediği gibi mazeret de beyan edilmediği, bunun üzerine yükümlünün katma değer vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi sonucunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak uyuşmazlık konuşu tarhiyatın yapıldığı anlaşılmaktadır. Tarhiyata karşı açılan dava üzerine, gerek davacı tarafından ve gerekse davalı idare tarafından 1991 yılma ait defter ve belge isteme yazışı ibraz edilmemişse de matbu olduğu anlaşılan ve aynı bilgileri taşıyan dosyada mevcut ve aynı tebliğ zarfı içinde yükümlü şirkete tebliğ edilen 1990 yılına ait defter ve belge istenmesine ilişkin inceleme elemanının yazısında, ’istenilen defter ve belgelerinizi herhangi bir nedenle ibraz etmeyecek durumda iseniz, yine aynı süre içinde gösterilen adrese bizzat gelerek veya yazı ile durumunuzu açıklamanız gerekmektedir.’ şeklinde bir ifade yer almasına karşın yükümlü tarafından defter ve belgelerin getirilemeyeceği, incelemenin işyerinde yapılması gerektiği inceleme elemanına bildirilmediğine göre, incelemenin işyerinde yapılmamış olmasının tek basma tarhiyatı kusurlandıracak nitelikte bir eksiklik olarak kabulü mümkün değildir. Bu itibarla vergi mahkemesince işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken salt incelemenin işyerinde yapılmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi temyiz isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine oybirliği ile karar verildi.
|
|