Danıştay Dördüncü Daire

Subay, astsubay, erbaş ve erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler, zamlar ile Türk Hava Kurumu veya kanuni ve iş merkezleri Türkiye'de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilenlere; uçuş hizmetleri, deniz altında dalış yapanlara dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler gelir vergisinden müstesna tutulduğundan, istisnanın sadece fiilen uçuşun yapıldığı döneme ilişkin ödemelere ait olduğu yönünde herhangi bir ayrım yapılamaz. İstemin Özeti: Uçakla zirai mücadele işletmeciliği işiyle uğraşan davacının işlemlerinin ücretlilere yapılan ücret ödemeleri ile sınırlı olarak incelenmesi sonu cunda Ekim 1993 dönemi için tespit edilen matrah farkı üzerinden adına re'sen salınan gelir (stopaj) vergisi ile bu vergiye bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen uçuş hizmetleri nedeniyle ödenen tazminatların vergiden istisna olduğu yolundaki hükmün fiili uçuş hizmeti karşılığı olduğunun kabulü gerekeceği, olayda uyuşmazlık döneminde uçuş yapılmamasına karşın çalıştırılan pilota uçuş tazminatı adı altında ödeme yapıldığı ve bu ödemenin beyan dışı bırakıldığının inceleme tutanağıyla tespit edildiği anlaşıldığından, adına re'sen salınan vergide kanuna aykırılık görülmediği, matrah farkının davacıya ait defter ve belgelerin incelenmesi ve samimi ifadesine dayalı olarak bulunması nedeniyle, kesilen kaçakçılık cezasının kusur cezasına çevrilmesi gerektiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek dava konusu vergiyi kusur cezalı olarak onayan Vergi Mahkemesi kararının; uçuş maksadıyla görevlendirilen ücretlilere yapılan ödemenin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca vergiden istisna tutulduğu, uçuş saati için ödenen tazminatın taksitle ödendiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir. Karar: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun uyuşmazlık döneminde yürürlükte bulunan 29. maddesinin 2361 sayılı Kanunun 20. maddesiyle değişen ikinci bendinde; subay, astsubay, erbaş ve erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere, uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler ikramiyeler, zamlar ile Türk Hava Kurumu veya kanuni ve iş merkezleri Türkiye'de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilenlere uçuş hizmetleri deniz altında dalış yapanlara dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemelerin, gelir vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır. Madde hükmünde uçuş hizmetleri dolayısıyla uçuş yapanlara yapılan Ödemelerin gelir vergisinden müstesna olacağı belirtilmiş olup, istisnanın fiilen uçuşun yapıldığı dönemlere ait ödemelere uygulanacağına dair bir ayrıma yer verilmemiştir. Olayda zirai mücadele işletmeciliği işiyle uğraşan davacının uyuşmazlık döneminde bir pilot istihdam ederek uçuş tazminatı ödemesinde bulunduğu açıktır. Davacı tarafından istihdam edilen pilota uçuş tazminatı olarak yapılan ödemeler sözü edilen Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesinin ikinci bendi hükmü uyarınca vergiden istisna tutulduğundan, uçuş yapılmayan günlere ait ödemelerin uçuş tazminatı olarak kabul edilmemesi gerektiğinden söz edilerek belirlenen matrah farkı üzerinden salınan vergiye karşı açılan davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir Açıklanan nedenlerle mükellef temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oyçokluğuyla karar verildi (*). (*) ayrışık OY: Uçakla zirai mücadele ilaçlaması yapan mükellefin 1994 yılında iki pilot çalıştırdığı, uçuş tazminatım uçuş süresine bağlı kalmadan yılbaşından itibaren belirlenen tutarda ' her ay için ödediği zirai mücadele işinin Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında yapıldığı bu aylarda dahi tam ay uçuş yapılmadığı, vergi inceleme raporuna ekli ve mükellef tarafından imzalanan 14.9.1995 tarihli tutanakla tespit edilmiş bulunmaktadır. Gelir Vergisi Kanununun Teşvik, ikramiye ve mükafatlar başlıklı 29. maddesinin ikinci bendinde '...kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilenlere uçuş hizmetleri dolayısıyla yapılan ödemeler'in gelir vergisinden müstesna olduğu belirtilmiştir. Bireylerin fiziki durumları ve hizmeti yürütme yetenekleri uçuştaki tehlike boyutlarının diğer vasıtaları kullananlara göre daha fazla olması gibi hususlar fiilen uçuş hizmeti ile görevlendirilecek olanları teşvik amacıyla yapılacak ödemeler için bu istisna hükmünün getirildiğini ortaya koymaktadır Bu nedenle uçuş yapılmayan aylarda yapılan ödemelerin gelir vergisine tabi tutulması görüşüyle karara katılmıyorum.