Danıştay Dördüncü Daire 

Uzlaşılan vergiler, ikmalen veya re'sen tarh edilmesi ya da ikmalen veya re'sen tarha konu olabilecek nitelik taşıması halinde Vergi Usul Kanunu'nun 112. maddesine göre gecikme faizine tabi olacaktır. İstemin Özeti: 25.10.1994 tarihinde çıkan yangın sonucu defter ve belgelerinin yandığım bildirerek 01.01.1994 25.10.1994 dönemine ilişkin kazancın takdirini isteyen davacının 25.11.1994 tarihli dilekçesi üzerine yapılan inceleme sonucu düzenlenen 20.11.1995 günlü rapordaki verilere göre tarhiyat öncesi uzlaşmaya konu edilen gelir vergisi üzerinden gecikme faizi tahakkuk ettirilmiştir. Vergi Mahkemesinin kararıyla; uyuşmazlık konuşu döneme ilişkin olarak yapılan inceleme sonucu saptanan ve tarhiyat öncesi uzlaşılan vergi miktarı üzerinden gecikme faizi istenmesinin 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun Ek 11 ve 112. maddelerine uygun bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı, gecikme faizinin kanuna ve usule aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir. Karar: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 'Uzlaşmanın Mevzuu' başlıklı Ek 1. maddesinde, re'sen veya ikmalen tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi cezalarının tahakkuk edecek miktarları mevzuu da, idarenin maddede yazılı hükümler dairesinde mükellefler veya cezaya muhatap olanlarla uzlaşabileceği belirtilmiş, Ek 11. maddesinde de, Maliye Bakanlığının inceleme raporuna dayanılarak salınacak vergi ve kesilecek cezalarda tarhiyat öncesi uzlaşma yapılmasına izin verebileceği, bu suretle uzlaşılan vergi miktarı üzerinden, bu kanunun 112. maddesine göre gecikme faizi hesaplanacağı hükmüne yer verilmiştir. Sözü edilen 112. maddede ise ikmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergilerin ödeme zamanları belirtildik. ten sonra, bu vergilerin dava konuşu yapılmadan veya ihtilaf yaratılarak ya da uzlaşılarak ödenmesi halinde uygulanacak gecikme faizi açıklanmıştır. Olayda, davacı 25.10.1994 tarihinde işyerinin yanması üzerine 03.11.1994 tarih ve 022849 varide nolu dilekçeyle davalı idareye defter ve belgelerinin yanarak zayi olduğunu bildirmiş ve davalı idarece 21.11.1994 tarihli ve 10417 sayılı sevk fişiyle 01.01,199425.10.1994 dönemine ait vergi matrahının takdiri için takdir komisyonuna başvurulmuştur. Davacı ayrıca 25.11.1994 tarihli ve 24384 varide nolu dilekçeyle aynı döneme ilişkin kazancın takdirini talep etmiştir. Takdir komisyonunca olay inceleme elemanına aktarılmış ise de, inceleme 20.11.1995 tarihinde sonuçlandırılarak matrah bu tarihte düzenlenen inceleme raporunda belirtilmiştir. Davacı gelir vergisi beyannamesini yasal süre içinde vererek, yangın tarihinden 31.12.1994 tarihine kadar olan döneme ait kazancım beyan etmiştir. Buna göre, inceleme elemanınca belirlenen matrah ikmalen, re'sen yada idarece tarha konu matrah olmayıp zorunlu bir sebebe istinaden hem idarenin hem de davacının talebi üzerine, beyana esas alınmak üzere belirlenmiş bir matrahtır. Bu matrahın, takdir komisyonunca takdiri yerine inceleme elemanınca tayin olunması yasal açıdan sonucu değiştirmeyeceği gibi, inceleme elemanının Vergi Usul Kanunu'nun 30/3. maddesine göre re'sen takdir sebebinden söz etmesi varsayıma dayalı olduğundan bu sebebe hukuken itibar etmek mümkün değildir. Vergi Usul Kanunu'nun Ek 1 ve Ek 11. madde hükümleriyle 112. maddesi hükmünün birlikte değerlendirilmesinden uzlaşılan vergilerde gecikme faizinin ancak, ikmalen ve re'sen tarh edilmesi ya da ikmalen ve re'sen tarha konu olabilecek nitelik taşıması halinde istenebileceği sonucuna varılmaktadır. Uyuşmazlıkta sözkonusu edilen ve tarhiyat öncesi uzlaşılan vergi, kanunda öngörülen nitelikte tarha konu olmadığından, üzerinden gecikme faizi hesaplanması mümkün bulunmamaktadır. Buna rağmen, gecikme faizinin kaldırılması istemini reddeden vergi mahkemesi kararında isabet yoktur. Bu nedenle, Vergi Mahkemesinin kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.