Danıştay Dördüncü Daire

Ortak dışı işlemleri olan kooperatifin kurumlar vergisine tabi tutulması gerekir. Ortak içi işlemlere isabet eden risturnun vergiden istisna edilmesi gerekir. İstemin Özeti: Davacı kooperatifin 1989 takvim yılma ilişkin defter ve belgelerinin incelenmesi sonucunda ortak dışı satışları bulunduğu dolayısıyla muafiyet şartlarım kaybettiği defter kayıtlarında da risturn hesaplaması ve ödemesine dair herhangi bir kayıt bulunmadığından bahisle beyan e'dilen kar, matrah kabul edilmek suretiyle ikmalen salınan kurumlar vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin 2362 sayılı kanunun 5. maddesiyle değişik 16. bendinde; esas mukavelelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin ortaklarına dağıtılmaması ve münhasıran ortaklar ile iş görülmesine dair hükümler bulunması şartı ile kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu, esas mukavelelerde yukarıdaki şartlar mevcut olmakla beraber fiilen bu kayıt ve şartlara uymayan kooperatiflerin muafiyetten faydalanamayacaklarının hükme bağlandığı, inceleme raporuna ekli 14.7.1990 tarihli tutanakla, kooperatifin anasözleşmesinde münhasıran ortaklar ile iş görüleceğine dair hükümler bulunmasına rağmen kooperatifin fiilen bu şarta uymadığı ortak dışı satışlar yaptığının tespit edildiği, anılan hüküm uyarınca kooperatifin muafiyetten istifade ettirilmeyerek kurumlar vergisine tabi tutulmasında isabetsizlik görülmediği, ancak ortak dışı işlemlerden elde edilen kazançlarla risturnların birbirinden ayrılmamış olması halinin tüm dönem kazancının vergilendirilmesini gerektirmeyeceği, sadece ortak dışı işlemlerden sağlanan kazancın vergilendirilmesi gerektiği, aksi bir düşüncenin kurumlar vergisi kanununun 8/2. maddesindeki risturn istisnasının uygulanmasına olanak tanımayacağı, inceleme raporunun tetkikinden, uyuşmazlık döneminde ortak dışı satışlar toplamının 7.391.542. lira karlılık oranının 8 olduğunun anlaşıldığı, bu verilere göre de ortak dışı işlemlerden elde edilen ve kurumlar vergisine tabi tutulması gereken karın 665.238. lira olduğu, olaya da kusur cezası kesilmesinin gerektiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek tarhiyatı tadilen tasdik eden izmir ikinci Vergi Mahkemesinin 15.12.1994 gün ve E:1991/825, K1994/1149 sayılı kararının; kooperatifin defter kayıtlarında ortaklar için risturn ödemesi ve hesaplanmasına ilişin herhangi bir kaydın bulunmadığı, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun kooperatiflerde risturn istisnasını düzenleyen 8/2. maddesinde, açıkça kooperatiflerin ortakları için hesapladıkları risturnların istisna edildiği, bu nedenle yapılan tarhiyatta kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir. Karar: Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan Vergi Mahkemesi kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasın) sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına oybirliğiyle karar verildi.