Danıştay Dördüncü Daire
KVK'nun 7/16. maddesindeki muaflık şartlarım ihlal edip etmediği araştırılmadan, sadece üst birliğe üye olmadığı gerekçesiyle kooperatifin kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesinde isabet bulunmamaktadır. İstemin Özeti: Davacı kooperatif hakkında kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmiştir. Vergi Mahkemesi kararıyla, 1163 sayılı kooperatifler kanununun 93/4 maddesinde üst kuruluca girmenin kurumlar vergisi muafiyeti için şart olduğu belirtilmesine karşın bu konuda özel kanun niteliği taşıyan Kurumlar Vergisi Kanununda böyle bir koşul bulunmadığı dolayısıyla üst kuruluşa üye olmama dışında Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin 3. bendinde yer alan koşulları. ihlal ettiği tespit edilmeyen kooperatif adına tesis edilen kurumlar vergisi mükelle fiyetinde yasalara uyarlık olmadığı gerekçesiyle kurumlar vergisi mükellefiyetinin iptaline karar vermiştir. Davalı idare, mükellefiyet tesisinin yerinde olduğunu ileri sürecek kararın bozulmasını istemektedir. Karar: Uyuşmazlık, davacı kooperatif adına tahakkuk ettirilen Net Aktif Vergisinin kaldırılması ile kurumlar vergisi Mükellefiyetinin iptali istemiyle açılan davada verilen ve temyizi kabil olmayan 29.8.1994 günlü ve E: 1994/719, K: 1994/1090 sayılı dilekçe ret kararı üzerine açılan işbu davada mükellefiyet tesisinin iptali yönündeki 21.2.1995 günlü ve E:1994/1178, K:1995/283 sayılı kararın bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır. 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 93. maddesinde, kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliğinin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 199 sayılı Kanunla değişik 7. maddesinin 16 numaralı bendindeki esaslar dahilinde kurumlar vergisi muaflığından faydalanacakları, aynı maddenin 4 numaralı fıkrasında ise, kooperatifler, kooperatif birlikleri ve kooperatif merkez birliklerinin faaliyete geçen üst kuruluşlara girmedikleri takdirde, bu maddenin 1 No.lu fıkrasının (b) bendi ile 2 No.lu fıkrasından gayri fıkralarda yazılı muaflıklardan istifade edemeyecekleri belirtilmiştir. Kooperatifler Kanununun 93. maddesinin, 4 numaralı fıkrası hükümet tasansında mevcut olmayıp, maddeye geçici komisyon tarafından eklenmiş ve tasarı bu haliyle kanunlaşmıştır. Anılan fıkranın gerekçesi ise 'kooperatiflerin birleşmesi suretiyle kuracakları üst kuruluşların kooperatifçiliği memlekette daha da geliştireceğidir. ' Tasarıya geçici komisyonda eklenen bu fıkra ile kooperatiflerin üst birliğe üye olması için vergi muaflığının bir zorlama aracı olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Ancak belli şartlar dahilinde kooperatiflere tanınan kurumlar vergisi muafiyetinin amacı da kooperatifçiliği, geliştirmektir. Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin' 16 numaralı bendinde, 'sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması ve münhasıran ortaklar ile iş görülmesi' şartıyla kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu belirtilmiştir. Amacı, ortaklarına en ekonomik bir biçimde konut, işyeri veya bunların yapımına uygun arsa sağlamak olan yapı kooperatiflerinin, yapışı ve çalışma şekli, kurumlar vergisi muafiyeti için öngörülen şartlara uyulduğu sürece, beyan üzerine vergilendirilmesi gereken kurum kazancı elde edilmesine olanak vermemektedir. Buna rağmen, üst kuruluşa üye olmaması nedeniyle, muafiyetten yararlanması kabul edilmeyen kooperatifin, bir kısım şekle ilişkin ödevlere uymaması nedeniyle yaptırıma tabi tutulması düşünülebilirse de, beyan dışı kalmış gelirden söz edilemeyeceğinden vergilendirilmesi mümkün olmayacaktır. Kanunda, vergi yükümlüleri için öngörülen şekli ödevler, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu sağlama amacına yönelik olduğundan, mücerret üst kuruluşa üye olunmaması nedeniyle, kooperatifleri bu yükümlülüğe tabi tutmanın bir anlamı olamaz. Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin 16 numaralı bendinde kurumlar vergisi muaflığı için öngörülen şartları ihlal edip etmediği araştırılmadan, davacı kooperatifin mükellefiyet kaydının tesisinde isabet bulunmamaktadır. Mükellefiyet tesisinin iptali yolundaki mahkeme kararında kanuna aykırılık görülmemiştir. ' Bu nedenle, temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.