Danıştay Dokuzuncu Daire

Ölüm halinde, kooperatif hissesinin değeri, murisin ölüm tarihine kadar ödediği aidatların toplamıdır. Takdir komisyonu bu tutarın üzerinde matrah takdir edemez. İstemin Özeti: (S.H.K.)'nın 12.4.1990 tarihinde ölümü üzerine varislerine intikal eden Bernandelle marka tabanca ile AnkaraÇayyolu S.S. (H.D.) Konut Yapı Kooperatifi hissesi değerinin düşük beyan edildiğinden bahisle takdir komisyonunca takdir olunan bedel ile beyan olunan bedel arasındaki fark matrah üzerinden yapılan kusur cezalı veraset ve intikal vergisinin terkini istemiyle açılan davayı; mahkemece ara kararı ile intikal eden tabancanın fiyatının Makine Kimya Endüstrisinden intikal tarihi itibariyle sorulduğu, uyuşmazlık konusu tabancanın ithal edilmediği, ancak aynı kategoride olan kurumun ürettiği tabancanın 935.000 lira olduğunun bildirildiği, intikal eden kooperatif arsa hissesi için yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda uyuşmazlık konusu kooperatif arsa hissesinin 42.390.000 lira olacağının belirtildiği, bu nedenle takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden yapılan cezalı tarhiyatta isabet görülmediği, tarhiyata 43.325.000 liranın esas alınması icap edeceği gerekçesi ile kısmen kabul ederek 43.325.000 lira matraha isabet eden cezalı vergiyi onayan fazlasını kaldıran Vergi Mahkemesinin sayılı kararının; Vergi Dairesi tarafından Veraset ve intikal Vergisi Kanununun 10/g fıkrasına göre, intikal eden uyuşmazlık korusu mallar için Vergi Usul Kanununun 298. maddesine göre takdir olunan değer üzerinden yapılan cezalı tarhiyatın yerinde olduğu, yükümlüler tarafından ise: murisin vefat ettiği tarihte kooperatif adına tahsis edilmiş bir arsanın bulunmacığı, bilirkişinin emsal olarak aldığı 90.000 lira ortağa isabet eden 256 m2 arsa miktarı ile çarpıldığında arsanın değerinin 23.040.000 lira olduğu, bilirkişi tarafından arsanın değerinin tespitinde hata yapıldığı, tarhiyata murisin kooperatife ödemiş olduğu aidat toplamının esas alınması gerektiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir. Karar: Uyuşmazlık, (S.H.K.)'nın 12.4.1990 tarihinde ölümü üzerine varislere intikal eden Bernadelle marka tabanca için beyan edilen 300.000 lira bedel ile AnkaraÇayyolu S.S. (H.D.) Konut Yapı Kooperatifi için beyan olunan 9.010.000 liranın düşük görülmesi üzerine Takdir Komisyonunca tabanca için takdir olunan 3.000.000 lira ile kooperatif hissesi için takdir olunan 125.000.000 lira bedeller arasındaki fark matrah üzerinden yapılan kusur cezalı tarhiyata karşı açılan davayı kısmen kabul eden Vergi Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır. Vergi Mahkemesi kararının tabanca ile ilgili kısmı, dayandığı kanuni nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup.tarafların bu hüküm fıkrası için ileri sürdüğü iddialar sözü geçen kararın buna ilişkin hüküm fıkrasını kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir. Vergi Mahkemesi kararının kooperatif hissesine ilişkin kısmına gelince; olayda murisin ölümü üzerine intikal eden kooperatif hissesinin değerini, murisin ölüm tarihine kadar ödediği aidatlar toplamı oluşturacağından vergi dairesince rayiç bedelini saptanması amacıyla dosyanın takdir komisyonuna gönderilerek belirlenen değer yüzerinden tarhiyat yapılmasında ve mahkemece kooperatif hissesinin değerinin tespiti için bilirkişi incelemesi yaptırılarak değer tespit edilmesinde isabet görülmemiştir. Ayrıca idarece, muris tarafından varislerin beyan ettikleri meblağın üstünde bir ödeme yapıldığı konusunda herhangi bir tespit yapılmadığı gibi, bu hususta bir iddia da ileri sürülmemiştir. Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi temyiz isteminin reddine, yükümlü temyiz isteminin kısmen kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kooperatif hissesine ilişkin kısminin bozulmasına tabanca ile ilgili kısma ait temyiz isteminin reddine oybirliği ile karar verildi.