T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o DÜZENLEYİCİ İŞLEM (Noterlerin Damga Vergisi Matrahı)

o DAMGA VERGİSİ MATRAHI (Noterlerin Yapacağı İşlemlerde Damga Vergisi - Düzenleyici İşlem)

488

Özet : Türkiye noterler birliğinin, noterlere gönderdiği ve damga vergisinin matrahı ile ilgili maliye bakanlığının görüşlerini içeren genelge vergi konusunda bir düzenleme getirmediğinden ve genelgenin iptali hukuki bir sonuç doğurmayacağından davanın reddi gerektiği hakkında.

İstemin Özeti: Türkiye Noterler Birliği Başkanlığınca noterlere, 22.6.1992 günlü ve 32 sayılı bir genelge gönderilmiştir. Bu genelge ile başkanlıklarınca Maliye Bakanlığına başvurularak, katma değer vergisinin damga vergisi matrahına eklenip eklenmeyeceği yolunda görüş istendiği, gönderilen yanıtta, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1 ve 10 uncu maddeleri ile anılan kanuna ekli (1) sayılı tablonun I. bölümünün 1/a fıkrasına ve IV. bölümünün 1/h fıkrası ile 2. fıkrasına değinilerek, bu hükümlere göre damga vergisi matrahının kağıdın içerdiği değer olduğunun, alınacak ihale kararlarında veya düzenlenecek sözleşmelerde katma değer vergisi ödeneceğine, alınacağına veya verileceğine dair bir hüküm var ise veya kağıt, katma değer vergili miktarı içeriyorsa, söz konusu işler nedeniyle düzenlenecek kağıtların, katma değer vergili toplam miktar üzerinden damga vergisine tabi tutulması gerektiğinin belirtildiği, bu itibarla, noterlerce de bu görüşler doğrultusunda hareket edilerek, uygulamadaki farklılığın ortadan kaldırılmasının yerinde olacağı bildirilmiştir.

... 10. Noteri tarafından söz konusu genelgenin iptali isteğiyle açılan davayı inceleyen Danıştay Yedinci Dairesi, 8.6.1994 günlü ve E: 1992/7785, K: 1994/3249 sayılı kararıyla; 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 166 ncı maddesinde, Türkiye Noterler Birliğinin görevlerinin 15 bent olarak düzenlendiği, bunlar arasında vergi konusunda herhangi bir düzenleme yapma yetkisi bulunmadığı, esasen bu konuda düzenleme yapma yetkisinin Maliye Bakanlığına ait olduğu, olayda da, Maliye Bakanlığınca yapılmış bir düzenlemenin mevcut olmadığı ve Türkiye Noterler Birliğince sorulması üzerine anılan bakanlıkça bildirilen görüşlerin noterlere duyurulmasına ilişkin genelgenin iptalinin istendiği, söz konusu genelgenin iptali ile de vergileme yönünden hukuki bir sonucun ortaya çıkmayacağı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.

Karar, davacı tarafından temyiz edilmiş ve Noterler Birliği Başkanlığının vergi konusunda düzenleme yapma yetkisi bulunmadığından, vergi konusunda düzenleme yapan dava konusu genelgenin iptali gerektiği, söz konusu genelgenin iptalinin, vergileme açısından hukuki bir sonuç doğurmayacağı yolundaki görüşün hukuka uygun olmadığı, zira, noterlerin bu genelgeye uymak zorunda oldukları, buna göre katma değer vergisi üzerinden damga vergisi alınması gerektiği, bu uygulamanın ise bu konudaki yargı kararlarına aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenmiştir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi K.Ö.'nün Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, kararın bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmediğinden temyiz isteminin reddi ile kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı B.A.'nın Düşüncesi: Türkiye Noterler Birliğince neşredilmiş olan noter işlemleri sırasında hesaplanacak damga vergisi matrahının, sözleşmedeki miktar ile bu miktara ilişkin katma değer vergisinin toplamı üzerinden hesaplanacağına ilişkin 32 sayılı Genelgenin iptali talebiyle açılan davayı reddeden Danıştay 7 nci Dairesi kararının temyizen incelenerek bozulması talep edilmektedir.

Bozulması istenen Danıştay 7 nci Dairesi kararında, Türkiye Noterler Birliğinin görevlerini sayan 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 166 ıncı maddesinde, Türkiye Noterler Birliğine vergi konularında herhangi bir düzenleme yetkisi verilmediğinden, Noterler Birliğinin böyle bir düzenleme yapamayacağı hükme bağlanmaktadır.

Gerçekten kanunsuz vergi resim ve harç alınamayacağından, Türkiye Büyük Millet Meclisince çıkarılacak kanun olmadıkça vergi resim ve harç alınamayacağı gibi kanunda belirtilmedikçe mevcut vergiler için yeni matrahlar da ihdas ve icad edilemez. Vergilerin hangi matrahlar üzerinden ve yüzde kaç olarak alınacağı da kanunla tesbit edilir. Kanunda olmayan matrahlar ve vergi artışları sonradan yetkisiz makamlar veya bu konuda hiç bir yetkisi olmayan mesleki kuruluşlar tarafından ihdas ve icad edilemez. Hele alınmakta olan bir vergi matrah kabul edilip bu vergi üzerinden yeni bir vergi kesilmesini emreden genelge çıkarılması kesinlikle mümkün değildir.

Ancak dava konusu olayda bu konuda tamamen yetkisiz olan Türkiye Noterler Birliği bu genelgeyi neşretmiş ve bu genelge uyarınca vatandaşlardan noterlerde yaptıkları her işlemde sözleşmedeki miktarlar yanında bu miktara ilişkin katma değer vergisi üzerinden de damga vergisi kesilmektedir. Diğer bir ifade ile vergi üzerinden vergi alınmaya devam edilmektedir.

Bu durumda davayı reddeden Danıştay 7 nci Dairesi kararı, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1 inci maddesi amir hükmüne aykırı olduğundan temyiz talebinin kabulü ile Danıştay 7 nci Daire kararının bozulması gerekeceği düşünülmüştür.

Türk Milleti Adına hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, duruşma yapılmasına gerek görülmeyerek, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: Dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi kararın özet bölümünde yazılı Danıştay Yedinci Dairesinin 8.6.1994 günlü ve E: 1992/7785, K: 1994/3249 sayılı kararı aynı gerekçe ve nedenlerle kurulumuzca da uygun bulunmuş ve temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir.

Bu nedenlerle temyiz isteminin REDDİNE, 19.4.1996 gününde oybirliği ile karar verildi.