|
|
|
|
|
Dairesi
Genel KuruluTarih : 22.03.1996Esas No : 1996/64Karar No : 1996/121
|
|
|
Karar No
1996/121
|
|
|
Esas No
1996/64
|
|
|
Karar Tarihi
22-03-1996
|
|
|
Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu
Su baskını nedeniyle zayi olan alış faturalarında yeralan katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için, sözkonusu vergilerin faturalarda gösterildiğinin yükümlüler tarafından kanıtlanması gereklidir. İstemin Özeti: Yükümlü şirketçe 1989 yılma ait defterlerinin su baskınına uğradığı öne sürülerek incelemeye ibraz edilmemesi üzerine indirim konusu yaptığı katma değer vergilerinin kabul edilmeyeceği hususunda düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak adına aynı yılın ağustos dönemi için, kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır. Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Vergi Mahkemesi kararıyla; inceleme raporunda defterlerin okunamaz durumda elması nedeniyle 1989 yılma ait katma değer vergisi matrahlarının, 1988 ve 1989 yılları kurumlar vergisi beyannamelerine ekli bilançolarda gösterilen ve yapımı üstlenilen taahhüde bağlı işler içfn yapılan harcama tutarları esas alınarak hesaplandığı, bu harcamaların birden fazla yıla yayılan inşaat işine ait olması ve yıldan yıla devretmesi sebebiyle 1990 yılma kaymış olabileceği, inceleme elemanınca şirketin 1990 yılı hesapları da incelenmek suretiyle gerçek durumun ortaya çıkarılması olanaklı iken bu yola gidilmediği, bu nedenle sağlıklı bir incelemeye dayandırılmadan yapılan takdir ve tarhiyatta yasaya uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle cezalı tarhiyat kaldırılmıştır. Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Onbirinci Dairesi vermiş olduğu kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30. maddesinde re’sen vergi tarhının tanımlandığı, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29/1a ile 34/1. maddesi hükümleri karşısında katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için indirim konusu yapılacak verginin fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve sözkonusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerektiği, olayda, uyuşmazlık dönemine ait defter ve belgelerin yükümlü şirketçe incelemeye ibraz edilmediği sabit olduğundan re’sen takdir nedeninin bulunduğu, dosyanın incelenmesinden, defter ve belgelerin su baskınına uğradığının tespiti için mahkemeye başvurulduğu anla şılmakta olup, mahkemece konunun bilirkişiye sevk edilmesi ve sadece bilirkişi raporu düzenlenmiş olması olayın mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesini gerektirmeyeceği, ancak, defter ve belgelerin su baskınına uğramış olmasının da ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmaya dayanak sayılabilecek hukuki bir neden, olarak düşünülemeyeceği, zira ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi veya kuruluşları tanımak ve bilmek durumundaki alıcının, gerekli girişimleri yaparak emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini ispat olanağına her zaman sanip bulunduğu: bu durumda, ispat külfeti kendisine düşen yükümlüler tarafından ibraz edilebilen fatura ve benzeri vesikalara ilişkin katma değer vergisinin indirim konusu yapılabileceği, aksi halde indirimlerin kabul edilmeyeceği, defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan indirim konusu yapılan katma değer vergisinin varlığım kabulün yazılı belge sisteminin amacına uygun düşmeyeceği, tarhiyatın onanması gerekirken, kaldırılmasında isabet görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararım bozmuştur. Bozma kararma uymayan Vergi Mahkemesi kararıyla; davacı şirketin ihtilaflı kayıt defter ve belgelerinin su basması nedeniyle okunamaz durumda olduğunun bilirkişi raporuyla tespitli olduğu, bu rapora göre 1989 yılma ilişkin 13 klasör belge mevcut olup, bu kadar belgenin kimlerden ve hangi tarihlerde alındığının hatırlanarak hepsinin yeniden temininin imkansız olduğu, davalı idarece ve inceleme elemanınca defter ve belgelerin kasıtlı olarak ıslatıldığının iddia ve ispat edilmediği, inceleme elemanınca, mahkeme kararı ve bilirkişi raporu kendisine ibraz edildiğinde, ıslatılmış da olsa defter ve belgeleri isteyerek elde edebileceği ipuçlarına göre incelemeyi derinleştirmesi veya davacıya emtia satın aldığı kişi veya kuruluşlar nezdinde girişimde bulunarak emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini kanıtlayabilmesi için yeterli bir süre vermesi mümkün iken bunun yapılmadığı, öte yandan, indirilebilir katma değer vergisinin sağlıklı bir şekilde tespitinin ancak, alış belgeleriyle, emtia hesabinin irdelenmesiyle mümkün olduğu, inceleme elemanının karzarar tabloları ve bilançolardan yararlanarak, indirilebilir katma değer vergisini hesaplamaya çalışmasının gerçek durumu yansıtmayacağı, bu nedenle, sözkonusu yöntemle bulunan vergi farkının doğru olduğunu kabul etmeye de imkan bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile cezalı tarhiyatın kaldırılması yolundaki kararında direnmiştir. Israr kararı Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından temyiz edilmiş ve davacıya emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini kanıtlaması için yeterli sürenin verildiği, alış belgeleri olmadan varmış gibi değerlendirilerek hesaplama yapılamayacağı, tarhiyata ait matrah farkının karzarar cetvellerinin incelenmesiyle bulunduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir. Karar: 1989 yılma ait defterlerin su baskınına uğradığı öne sürülerek incelemeye ibraz edilmemesi üzerine indirim konusu yapılan katma değer vergilerinin kabul edilemeyeceği hususunda düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak yükümlü adına aynı yılın Ağustos dönemi için salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisini kaldıran Vergi Mahkemesi direnme kararı Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından temyiz edilmiştir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30. maddesinde ’re’sen vergi tarhı’ tanımlanmış, aynı maddenin 3. bendinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısminin tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemiş olması halinde maddi delillerin bulunmadığının kabul edileceği belirtilmiştir. Maddede, defter ve belgelerin hangi nedenle dursa olsun ibraz edilmemesi re’sen takdir sebebi sayılmıştır. Dönem defter ve belgelerini inceleme elemanına ibraz etmeyen kurum hakkında re’sen takdire başvurulmasında bu nedenle yasaya aykırılık bulunmamaktadır, Uyuşmazlığın esası, defter ve belgelerim su baskınına uğradığı için sunmayan kurumun katma değer vergisi indirimlerinin hangi koşullarla kabul edilebileceği ile ilgilidir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununuh 29. maddesinin 1/a bendinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanunun 34. maddesinin 1. bendinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükümler karşısında, katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için indirim konusu yapılacak verginin, fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve sözkonusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerekmektedir. Öngörülen bu koşullarla, vergilendirmede belge düzeninin yerleştirilmesi amaçlanmıştı.r. Dosyadaki belgelerin incelenmesinden; vergisi uyuşmazlığa konu olan yıla ilişkin defter ve belgeleri inceleme elemanının 4.6.1991 günlü ve 907/3533 sayılı yazısı ile istenen kurumun, 19.6.1991 günlü bir yazıya ....... Sulh Hukuk Hakimli ğince 12.6.1991 gününde düzenlenen D.işi.1991/126 sayılı tensip tutanağı ile bilirkişi raporunu ekleyerek inceleme elemanına gönderdiği, bilirkişi raporunda ise kurumun; ..... ..... .... Caddesi, .... Sokaktaki deposunu, binarın üst katındaki bir dairede şehir suyu musluklarının açık bırakılmasından dolayı 9.6.1991 gününde su bastığı, depoda bulunan defter ve belgelerin ıslanmış ve yarı okunamaz hale geldiğinin saptandığı görülmektedir. Yükümlünün inceleme elemanına gönderdiği 19.6.1991 günlü yazının düzenlendiği tarihte henüz ....... Sulh Hukuk Hakimliğince sözkonusu dosya üzerinde tespit kararı verilmediği anlaşılmaktadır. Ancak, Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca temin edilerek dosyaya sunulmuş bir zayi belgesi de bulunmamaktadır. Türk Ticaret Kanununun 68. maddesinin son fıkrası uyarınca alınmış bir zayi belgesi bulunduğu takdirde yükümlüden, defter ve belgelerini ibraz ederek alış belgelerini defterlerine kaydettiğini belgelemesi beklenemezse de böyle bir belgenin varlığı, katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyen yükümlüyü indirim uygulama koşullarından ikincisi olan, ’indirim konusu yapılan vergilerin alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olması’nı kanıtlama yükünden kurtarmayacağından, kendisine mal ve hizmet sağlayan kişi ve kuruluşlardan temin edilerek yükümlü tarafından inceleme elemanına veya mahkemeye sunulabilen alış belgelerinde gösterilen vergilerin indirim konusu yapılabileceğinin kabulü gerekmektedir. Defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan katma değer vergisi indiriminin kabul edilmesi, yazılı belge sisteminin amacına uygun düşmeyeceğinden, dava konusu tarhiyatın kaldırılmasında yasaya uygunluk bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararınin bozulmasına oyçokluğu ile karar verildi . KARŞI OY: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, bozulması istenen mahkeme kararının dayandığı gerekçeler karşısında yerinde ve kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte değildir. . . Bu nedenle temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara karşıyız.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Üfe & Tüfe Oranlarını görmek için aşağıdaki excel ikonuna tıklayınız.
*Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileridir.
|
|
|
ÜFE & TÜFE
Endeks Arşivi
|
|
|
|
Excel Dokümanı
|
|
|
|
|
|
|
|