Danıştay Dördüncü Daire
Dönemsellik ilkesi, sonradan çıkan kur farklarının varsa stok mala yansıtılmasını zorunlu kılmaz. Kur farkları maliyete intikal ettirilebileceği gibi doğrudan gider de yazılabilir. İstemin Özeti: Stinger füzelerinin motor başlığım imal ederek merkezi Almanya' da bulunan (DGDA) ya satan davacı şirketin 1991 yılı işlemlerinin incelenmesi sonunda füze imalatıyla ilgili olarak Alman firmasından alınan (A) fazı yatırım avansları kur farkıyla birlikte (B) fazı mal bedeli satış avansı kur farkının da kar zarar hesabına atıldığının anlaşıldığı, (B) fazı mal bedeli satış avansı kur farklarının kar zarar hesabına atılmadan yatırımın veya üretilen malların maliyetine eklenmesi gerektiği ileri sürülerek 1991 yılı zararı azaltılmıştır. Bu hususun davacı şirkete tebliği üzerine açılan dava, Vergi Mahkemesince; salt dönem zararının azaltılmasına ilişkin bu tespite bağlı olarak ortaya çıkan tarhiyata esas bir matrah farkı çıkmadan ve tarhiyat yapılmadan dava konusu edilemeyeceği gerekçesiyle reddedilmiştir. Davacı şirket kar beyan ettiği, dolayısıyla geçmiş yıl zararlarının mahsubu sonunda vergi tarhiyatı yapılan 1993 yılı kurumlar vergisi beyannamesi ile 1994/Mayıs ayı muhtasar beyannamesini ihtirazı kayıtla vererek dava açmıştır. ........Vergi Mahkemesi kararıyla; inceleme elemanınca kur farklarının emtia maliyetine eklenerek dönem sonu stoklarının buna göre .değerlendirilmesi gerekirken, gider olarak kaydedildiği belirtilerek zarar miktarının azaltıldığı, 213 Sayılı) Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümleri ile 163 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde iktisadi kıymetin elde edilebilmesi için yapılan harcamalar nedeniyle yüklenilen kredi faizleri ve kur farklarının iktisadi kıymetin iktisap edilinceye kadar yahut iktisadi kıymetin aktife alındığı hesap dönemi sonuna kadar ödenmiş olanların tamamının iktisadi kıymetin maliyetine eklenmesi, bu tarihlerden sonra tahakkuk edenlerin ise maliyet bedeline eklenip eklenmemesinin işletme sahibinin ihtiyarına bırakıldığı, davacı şirket tarafından (D) firmasından borçlanılan (A) ve (B) fazları tertibinden elde edilen yabancı paraların yatırım ve üretime harcandığı, harcanan miktara ait 1991 yılı için hesaplanan kur farkı zararlarının da 1991 hesap dönemi sonuna kadar aktife alınan yahut 1991 yılı sonu itibariyle henüz tamamlanmamış bulunan yatırımların maliyetine eklenmesi gerektiği, muharebe ilkeleri gereğince satın alınan ya da üretilen malların birim maliyetinin arnbara giriş gününe göre değerlendirileceği, dönemsellik ilkesinin sonradan çıkan kur farklarının varsa stok mala yansıtılmasını zorunlu kılmadığı, kur farklarının maliyete intikali yerine doğrudan gider yazılabileceğinin Danıştay kararlarında da yer aldığı, bulunan matrah farkında isabet olmadığı gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı idare, (D) firmasından ilgili yılda gönderilen döviz miktarı aynı yıl imal edilen yatırım mallarına harcandığından bu dövizlerin kur farkı tutarlarının da yatırımların maliyetine eklenmesi gerektiğini ileri sürmekte kararın bozulmasını istemektedir. Karar: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir. Bu nedenle, temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi (*). (*) AZLIK OYU: Vergi Dairesi temyiz isteminin kabulü ile Danıştay 7. Dairesince bozulan mahkeme kararının onanması gerektiği oyuyla çoğunluk kararma katılmıyoruz.