RESEN VERGİ TARHI
Danıştay Dördüncü Daire
Yükümlünün sahibi bulunduğu aracı noter satış senedi ile kasko değerinin altında satması nedeniyle takdir komisyonuna başvurduğu, komisyon tarafından ise kasko bedelinden hareketle matrah takdir edildiği anlaşılmıştır. Noter satış senedi ortadayken bu belgenin sahteliği ya da aracın sözleşmede yazılı bedelin üstünde satıldığı yolunda gerçeği yansıtan olgular bulunmadan, kasko bedelinin altında satış yapılmış olması başlı basma re'sen takdir nedeni değildir. İstemin Özeti: 1991 yılında satmış olduğu kamyonun satış bedelini kasko değerinden daha düşük gösteren davacı adına re'sen takdir olunan matrah üzerinden gelir vergisi salınıp, kaçakçılık cezası kesilmiştir. İstanbul 1. Vergi Mahkemesi 17.5.1994 Günlü ve E:1992/827, K:1994/1130 Sayılı kararıyla; davacının aracın satış bedelinin doğru olduğunu iddia etmesine rağmen İstanbul Kamyoncular Esnaf Odasınca aracın satış değerinin kasko değerinden daha fazla olduğunun bildirildiği, bu nedenle yapılan tarhiyatın yerinde olduğu, ancak matrah farkının oluşum biçimi nedeniyle kaçakçılık cezası kesilemeyeceği gerekçesiyle vergi aslına yönelik davanın reddine, kaçakçılık cezasının kusur cezasına çevrilmesine karar vermiştir. Yükümlü, noter satış senedinde yazılı olan bedelin doğru olduğunu, Vergi Dairesi Müdürlüğü, salınan vergiye kaçakçılık cezası uygulanması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedirler. Karar: Uyuşmazlık, kamyonun satış bedelinin düşük gösterildiği ileri sürülüp, takdir komisyonunca kasko bedeli esas alınarak takdir edilen matrah üzerinden davacı adına salınan gelir vergisi ve kesilen kaçakçılık cezasına ilişkindir. Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar mahkeme kararım kusurlandıracak nitelikte görülmemiştir. Yükümlü temyiz istemine gelince; Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen maddi delillere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde, takdir komisyonunca takdir edilecek matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmış, 6. bendinde de tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunması re'sen takdir sebebinin karinesi olarak sayılmıştır. Olayda, yükümlünün sahibi bulunduğu aracı noter satış senedi ile kasko değerinin altında satması nedeniyle takdir komisyonuna başvurulduğu bu komisyon tarafından ise kasko bedelinden hareketle matrah takdir edildiği anlaşılmıştır. Noter satış sözleşmesi ortada iken bu belgenin sahteliği, ya da aracın sözleşmede yazılı bedelin üstünde satıldığı yolunda gerçeği yansıtan olgular bulunmadan, kasko bedelinin altında satış yapılmış elması başlı basma re'sen takdir nedeni olarak kabul edilemez. Diğer yandan Gelir Vergisi Kanunu'nun 2. maddesinde 'kanunda yazılı kazanç ve iratların gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile nazara alınacağı'. belirtilmiştir. Bu hükme göre gerçek kazancın vergilendirilmesi amaçlanmaktadır. Gerçek kazancın yalnızca rayiç bedel, emsal bedel veya kasko bedelinden hareketle saptanması mümkün değildir. Aracı satın alan nezdinde araştırma yapılması bu kişi ile yükümlü arasında satış bedeli dışında bir nakit hareketi varsa bunun tespit edilmesi gerekirken, bu araştırmalar yapılmadan, satışa konu aracın sadece harca konu değerinin kasko sigortası değerinin altında gösterilemeyeceğinin öne sürülmesi, gerçek gelirin vergilendirilmesi ilkesine de ters düşmektedir. Noter harcı için Harçlar Kanunu'nun 43. maddesinde öngörülen kanuni ölçünün, kanunda sarahat olmadıkça gelir vergisi için de kanuni ölçü olarak kullanılması mümkün değildir. Bu nedenle, Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin reddine, davacı temyiz isteminin kabulüyle istanbul 1. Vergi Mahkemesinin 17.5.1994 Günlü ve E:1992/827, K:1994/1130 Sayılı kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.