Danıştay Üçüncü Daire 

İncelemeyeibraz edilmeyen defter ve belgeler idari yargı yerinde ispatlama vasıtası olma vasfını yitirir. İstemin Özeti: Serbest muhasebecilik yapan davacının 1990 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucunda tespit edilen matrah farkı üzerinden adına re'sen salınan Geçici Gelir Vergisi ile kesilen kaçakçılık, özel usulsüzlük ve usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; olayda davacının defter ve belgelerinin incelenmek üzere ibrazına dair 14.5.1993 Gün ve 142 Sayılı yazının bizzat davacıya tebliğ edilmesine karşın değişik sebeplerle ibraz edilmediğinin sabit bulunduğu, davacı tarafından beyan edilen hasılatın gerçeğe uygunluğunun araştırılması bakımından mahkemelerince davacının defter ve belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen 22.3.1994 ve 13.5.1994 Tarihli raporlarda uyuşmazlık döneminde beyan edilmesi gereken kazancın 12.340.512 lira, beyan edilenin ise daha yüksek olduğu, bu nedenle takdire konu matrah farkı doğmadığının belirtildiği, anılan rapora tarafların itirazda bulunmadığı, raporun mahkemelerince de benimsendiği, diğer taraftan, olayda re'sen takdir nedeni bulunmakla birlikte takdir edilen matrahın ortalama hasılat ve varsayıma dayalı elması karşısında, dayanaktan yoksun inceleme raporuna göre yapılan kaçakçılık cezalı tarhiyatta ve varsayıma dayalı olarak kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk görülmediği, bizzat kendine yapılan tebliğe rağmen defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmeyen davacı adına usulsüzlük cezası kesilmesinin 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 352. maddesinin 4. bendi hükmü gereği olduğu gerekçesiyle kısmen kabul ederek salınan vergi ile kesilen kaçakçılık, özel usulsüzlük cezalarım kaldıran usulsüzlük cezasını onayan Diyarbakır Vergi Mahkemesinin 13.6.1994 Gün ve 1994/221 Sayılı Kararının; inceleme raporuna göre salınan vergi ve kesilen kaçakçılık ile özel usulsüzlük cezalarında kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir. Karar: Dosyanın incelenmesinden; muhasebecilik yapan davacının defter ve belgelerinin incelenmek üzere inceleme elemanınca yazıyla ibrazının istendiği, anılan yazının 17.5.1993 tarihinde bizzat adı geçene tebliğ edildiği anlaşılmaktadır. Defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediği sabit bulunan davacının dönem matrahının harici karinelere göre takdiri, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesi hükmü gereğidir. İncelemeye ibraz edilmeyen defter ve belgelerin ispatlama vasıtası olma vasfım yitirmesi karşısında; mahkemece bu belgelere itibar edilerek anılan belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yapılması sonucu düzenlenen rapora dayanılarak karar verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir. Ancak, tarhiyatın dayanağı olan inceleme raporunda matrah farkı orantı yoluyla varsayıma dayanılarak belirlendiğinden cezalı tarhiyatın terkinine ilişkin Vergi Mahkemesi kararı sonuç olarak uygun bulunmuştur. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine, Vergi Mahkemesi kararının belirtilen gerekçeyle onanmasına karar verildi.