T.C.
DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU
o DELİLLERİN İNCELENMESİ (Katma Değer Vergisi Tarhiyatı)
o KAÇAKÇILIK (Katma Değer Vergisi Tarhiyatı - Delillerin İncelenmesi)
o DELİLLERİN İNCELENMESİ (Kaçakçılık Cezalı Katma Değer Vergisi Tarhiyatında Delillerin İncelenmesi Gerektiği)
o KAÇAKÇILIK CEZALI KATMA DEĞER VERGİSİ (Davanın Kabulü İçin Somut Deliller Sunulması)
o DAVANIN KABULÜ (Katma Değer Vergisinin Geçerli Belgelere Bağlı Olduğunun İsbatında Somut Delil Sunulması - Delillerin İncelenmesi)
o KATMA DEĞER VERGİSİ İNDİRİMİ (Geçerli Belgelere Bağlı Olma)
Özet : Kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatına karşı açılan davanın kabulü için, durumun delil oluşturan belgelerden açıkça anlaşılması gerekmekte olduğu hakkında.
İstemin Özeti: Tarım ürünleri ticareti ile uğraşan yükümlünün 1986 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu, belgesiz ürün sattığının yükümlünün müşterisi ... ve Ortakları Adi Ortaklığının hesaplarının incelenmesi sırasında ibraz edilen el defterleri ve emtia alım kartlarından anlaşıldığından bahisle saptanan matrah farkı üzerinden, adına Haziran 1986 dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarh edilmiştir.
Bu tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Manisa Vergi Mahkemesi 15.10.1992 günlü ve E:1992/10, K:1992/706 sayılı kararıyla; ...'da tarım ürünleri, ticaretiyle uğraşan ve 1986 yılı defter ve belgeleri incelenen adi ortaklığın el defterine göre, yükümlünün bu ortaklığa 23.6.1986 ve 25.6.1986 tarihlerinde kuru üzüm sattığı ve bu üzümlerin alıcı şirketin kayıtlarına ... tarafından düzenlenen faturalarla intikal ettirildiğinin saptandığı, ... söz konusu faturalarda yazılı malı satmadığını, faturaları ...'nın izahatı doğrultusunda düzenlediğini ifade ettiğinden yükümlünün inceleme tutanağında yer alan; bu miktarda malın aynı tarihlerde satılmasının mümkün olmadığı yolundaki ifadesine itibar edilemeyeceği, resmi kayıtların yükümlü adına yapılması, işlemlerin eşi tarafından yürütülmesine engel olmayacağından gayri resmi kayıtlarda eşi ...'nın adının yer almasının doğal olduğu gerekçesiyle, davayı reddetmiştir.
Yükümlünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesi 29.11.1993 günlü ve E:1992/2268, K:1993/4342 sayılı kararıyla; Vergi Usul Kanunu'nun 29 ve 30 uncu maddelerine dayanılarak tarhiyat yapılabilmesi için bu maddelerde belirtilen şartların gerçekleştiğinin vergi dairesince açık ve kesin olarak ortaya konulması gerektiği, olayda yükümlünün ortaklığa belgesiz üzüm sattığı noktasından hareketle tarhiyat yapılmış ise de yükümlünün eşine ait yüksek verimli üzüm bağının bulunduğunun gözardı edildiği, yükümlünün defter ve belgeleri incelenmeksizin salt adı geçen ortaklığın el defterinde yükümlünün eşinin adının bulunmasının bir kanıtlama aracı olarak kabul edilemeyeceği, varsayıma dayalı tarhiyatta isabet bulunmadığı gibi, vergi mahkemesince söz konusu defter ve belgeler incelenmeksizin davanın reddedilmesinde de yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Manisa Vergi Mahkemesi 3.3.1994 günlü ve E:1994/77, K:1994/92 sayılı kararıyla; dosyadaki belgelerde davacının eşine ait yüksek verimli bağdan elde edilen üzümlerin ... ve Ortakları Adi Ortaklığına satıldığına ilişkin bir iddia bulunmadığı, dava dilekçesindeki açıklamadan da adi ortaklığa satıldığı inceleme raporuyla saptanan üzümün davacının eşine ait yüksek verimli bağdan elde edildiği anlamının çıkarılamadığı, mahkemelerinin E:1993/511 sayılı dosyasına davacı tarafından ibraz edilen bilirkişi raporuna göre, söz konusu bağdan elde edilebilecek üzüm miktarı 18.900 kilogram olduğundan davacının sattığı 148.665 kilogram üzümün bu bağdan elde edildiğinin düşünülemeyeceği, 1986 yılı defter ve belgelerinde inceleme elemanınca dikkate alınmayan herhangi bir hususun bulunduğu ileri sürülmediğinden, mahkemece defter ve belgelerin incelenmesine gerek duyulmadığı, Danıştay Üçüncü Dairesinin yükümlünün 1986 yılı gelir (stopaj) vergisiyle ilgili K:1993/588 sayılı kararının da aynı doğrultuda olduğu gerekçesiyle davanın reddi yolundaki ilk kararda direnmiştir.
Direnme kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiştir.
Savunmanın Özeti: Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Dr. A.Ö'nün Düşüncesi: Tarhiyatın dayanağı inceleme raporu, ... ve Ortakları Adi Ortaklığının defter ve belgelerinin incelenmesi sırasında yapılan tespitlere dayandığından, anılan adi ortaklığın işlemlerinin incelenmesine ilişkin rapor ve ekleri incelendikten sonra yeni bir karar verilmek üzere vergi mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı N.K.'nin Düşüncesi: Uyuşmazlık, tarım ürünleri ticareti yapan yükümlü adına 1986 yılı için inceleme elemanınca düzenlenen rapora istinaden tarh ve tebliğ olunan kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin terkini isteğiyle açılan davayı reddeden vergi mahkemesi kararının Danıştay Dokuzuncu Dairesince bozulması üzerine verilen ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istemine ilişkindir.
...'da tarım ürünleri ticareti yapan ... Adi Ortaklığının özel hesap kartlarındaki bilgilere istinaden, sözü edilen ortaklığa faturasız tarım ürünü sattığı gerekçesiyle düzenlenen inceleme raporu ile saptanan değer üzerinden yükümlü adına re'sen kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salındığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
Bir örneği dosyada mevcut inceleme raporu incelendiğinde, sözü edilen raporun sadece özel hesap kartlarındaki bilgilere dayandırıldığı ve yükümlü nezdindeki herhangi bir inceleme yapılmadığı görülmektedir.
Olayda, vergi mahkemesince tarhiyata dayanak olarak alınan özel hesap kartlarındaki bilgilerin doğruluk dereceleri üzerinde durulmadığı gibi eşinin bir tarım ürünü üreticisi olduğu anlaşılan yükümlü tarafından adi ortaklığa ürün satıldığı kabul edilmesine rağmen bu ürünlerin ne sıfatla satıldığı da araştırılmamıştır.
Açıklanan nedenlerle yükümlü vekili temyiz isteminin kabulüyle ileri sürülen iddialar incelenip sonucuna göre yeniden bir karar verilmek üzere vergi mahkemesi ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Türk Milleti Adına hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü: Tarım ürünleri ticareti ile uğraşan adi ortaklığın ...'da faaliyet gösteren ... ve Ortakları Adi Ortaklığına 1986 yılında belgesiz kuru üzüm sattığının bu adi ortaklığın işlemlerinin incelenmesi sırasında saptandığı görüşüyle yükümlü adına yapılan kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatına karşı açılan davanın reddi yolundaki vergi mahkemesi direnme kararı temyiz edilmiştir.
Tarhiyatın dayandığı inceleme raporunda; yükümlünün belgesiz üzüm sattığı ileri sürülen ... ve Ortakları Adi Ortaklığının hesaplarının incelenmesi sonucu düzenlenen 1.6.1987 tarih ve 1987/105-35 sayılı inceleme raporunda, adi ortaklığın tuttuğu el defteri ve emtia alım kartlarından, belgesiz üzüm satın alınan tacirler arasında yükümlünün eşi ...'nın adının da yer aldığı ve bu alımların ...'dan sağlanan faturalarla belgelendirildiğinin saptandığı belirtilerek, yükümlü adına kaçakçılık cezalı katma değer vergisi tarhiyatı önerilmiştir.
Tarhiyat, ... ve Ortakları Adi Ortaklığının işlemlerinin incelenmesi sırasında yapılan tespitlere dayanmakta olup, temyiz dilekçesinde; adi ortaklık tarafından inceleme sırasında ibraz edilen el defterinde yükümlünün ve eşinin ismi yer almadığı halde, ismi el defterlerinde yazılı bazı kişileri korumak amacıyla, bu kişilerden belgesiz alınmış üzümün sonradan düzenlenen emtia alım kartlarında ... dışındaki tacirlerden ve kendisinden satın alınmış gibi gösterildiği, eşi tarafından 1985 yılında bu şirkete üzüm satılması nedeniyle alınan çekin karşılıksız çıkması sonucu açılan davalar nedeniyle şirketin ortakları ile aralarında husumet bulunduğundan, 1986 yılında bu şirkete üzüm satmalarının düşünülemeyeceği ileri sürülmüştür.
Bu durumda, davacı iddialarının gerçeğe uygun olup olmadığının saptanabilmesi içinmahkemece gerekli görülecek belgelerle birlikte ... ve Ortakları Adi Ortaklığı hakkında düzenlenen vergi inceleme raporu ve eklerinin incelenerek değerlendirilmesi gerektiğinden, bu inceleme yapılmadan verilen direnme kararı hukuka uygun görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yükümlünün temyiz isteminin kabulü ile Manisa Vergi Mahkemesinin 3.3.1994 günlü ve E:1994/77, K:1994/92 sayılı direnme kararının BOZULMASINA, 31.3.1995 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Temyiz istemine konu yapılan vergi mahkemesi direnme kararının dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçesi karşısında ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek durumda bulunmadığından temyiz başvurusunun reddi gerektiği görüşüyle, karara katılmıyoruz.