T.C.
DANIŞTAY
İÇTİHADI BİRLEŞTİRME GENEL KURULU
? İÇTİHATLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ ( Yasal Değişikliklerin Yapılmış Olması - Kitlere Bağlı Kuruluşların Vergi Borçlarından Dolayı Haciz )
? KİT TAŞINMAZLARININ HACZİ ( İçtihatların Birleştirilmesine Gerek Olmaması - Yasal Değişikliklerin Yapılmış Olması - Kitlere Bağlı Kuruluşların Vergi Borçlarından Dolayı Haciz )
ÖZET : Kit`lere bağlı kuruluşların vergi borçlarından dolayı taşınmazlarının haczi konusunda; gerekli yasal değişiklerin yapılmış olmasından dolayı içtihatların birleştirilmesine gerek bulunmamakta olduğu hakkında.
Danıştay Üçüncü Dairesinin 21.9.1993 tarihli ve E: 1993/1081, K: 1993/2318 sayılı kararı ile, Danıştay Dördüncü Dairesinin 27.10.1992 tarihli ve E: 1992/625, K: 1992/4640 sayılı kararları arasındaki aykırılığın içtihatların birleştirilmesi yolu ile giderilmesinin, ... Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından istenilmesi üzerine bu kararların, raportör üyenin raporunun ve ilgili mevzuatın incelenmesi ve Danıştay Başsavcısının "içtihadın birleştirilmesine yer olmadığı" yolundaki açıklamasından sonra işin gereği görüşüldü.
İstemle İlgili Kararlar:
1 - Üçüncü Dairenin 21.9.1993 tarihli E: 1993/1081, K: 1993/2318 sayılı kararı:
Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş.ne bağlı ... Müessesesi Müdürlüğünün 1992 yılı gelir ( stopaj ) vergisi borcunu zamanında ödeyememesi üzerine ... Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından bu müessesenin banka şubelerindeki hesaplarına haciz konulmuştur. Müessese, haczin kaldırılması için Zonguldak Vergi Mahkemesine başvurmuş ve vergi mahkemesi, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 70 inci maddesinin 1 inci bendinde devlet malları ile hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen malların haczedilemeyeceğinin belirtildiği ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 57. maddesinin 2 nci bendinde kamu iktisadi teşebbüslerinin mallarının haczedilemeyeceğinin ifade edildiğinden bahisle davayı kabul ve haczi iptal etmiştir.
Vergi Dairesi, kararı temyiz etmiş, Danıştay Üçüncü Dairesi Vergi Mahkemesinin kararını aynı gerekçe ve nedenlerle uygun görmüş ve temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddiaların sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak durumda olmadığını, bu nedenle temyiz isteminin reddi ile kararın onanmasını oybirliği ile kabul etmiştir.
2 - Dördüncü dairenin 27.10.1992 tarihli E: 1992/625, K: 1992/4640 sayılı ve 5.11.1993 tarihli E: 1993/240. K: 1993/5073 sayılı kararları:
Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş.ne bağlı ... Müessesesi Müdürlüğünün 1991 yılı gelir ( stopaj ) vergisini zamanında ödeyememesi üzerine ... Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından müessesenin banka şubelerindeki hesaplarına haciz konulmuştur. Müessese bu haczin kaldırılması için Afyon Vergi Mahkemesine başvurmuş ve vergi mahkemesi, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde teşebbüs, teşekkül, kuruluş, müessese, bağlı ortaklık, iştirak ve işletmelerin ayrı ayrı tanımlamalarının yapıldığını, müesseselere özel düzenlemelerin getirildiğini, 16 ncı maddesinin 2 nci bendinde müesseselerin bu kanun hükmünde kararnamede saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi tutulacağının belirtildiğini, 57 nci maddesinin 1 inci bendinde teşebbüslerin müesseselerin, işletmelerin ve bağlı ortaklıkların malları ve her çeşit mevcutları aleyhine işlenen suçların devlet malı aleyhine işlenmiş suç sayılacağının ve bu suçlara Türk Ceza Kanunundaki cezaların uygulanacağının kaydedildiğini, halbuki aynı maddenin 2 nci bendinde ise sadece teşebbüsün mallarının haczedilmeyeceğinin ifade olunduğunu, bu nedenle uygulanan haciz işleminde kanunlara uyarsızlık bulunmadığını karara bağlamış ve davayı ret etmiştir.
Bilahare Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş. ... Müessesesi Müdürlüğü bu kararı temyiz etmiş, Danıştay Dördüncü Dairesi temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddiaların, bozulması istenen kararın dayandığı gerekçeler karşısında yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmediğini belirterek temyiz isteminin reddine oybirliği ile karar vermiştir. ( 27.10.1992 tarihli E: 1992/625, K: 1992/4640 sayılı karar )
Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları A.Ş. ... Müessesesi Müdürlüğü, bu def`a karar düzeltme talebinde bulunmuş ise de, dördüncü daire, talebi ret etmiştir. ( 5.11.1993 tarihli E: 1993/240, K: 1993/5073 sayılı karar )
İnceleme ve Sonuç: 2575 sayılı Danıştay Kanunu`nun 39 uncu maddesinde, "İçtihatları Birleştirme Kurulu, dava dairelerinin veya idari ve vergi dava daireleri genel kurullarının kendi kararları veya ayrı ayrı verdikleri kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık görüldüğü veyahut birleştirilmiş içtihatların değiştirilmesi gerekli görüldüğü takdirde, Danıştay Başkanının havalesi üzerine, Başsavcının düşüncesi alındıktan sonra işi inceler ve lüzumlu görürse, içtihadın birleştirilmesi veya değiştirilmesi hakkında karar verir." denilmektedir.
İçtihatların birleştirilmesi istemine konu edilen kararların dayanağını teşkil eden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 70 inci maddesinin 1 inci bendi, 4.5.1994 tarihli ve 3986 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile değiştirilmiş ve 14.9.1994 tarihli ve 4011 sayılı Kanun ile de 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 57 nci maddesinin 2 nci bendi yürürlükten kaldırılmıştır. Bu nedenle aynı konuda yeni uyuşmazlıkların çıkması söz konusu değildir. Diğer taraftan 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu`nun 28 inci maddesinde, "haciz ve ihtiyati haciz uygulamaları ile ilgili davalarda verilen kararlar hakkında bu kararların kesinleşmesinden sonra idarece işlem tesis edilir." denilmektedir. Yargılama safhasında bulunan haciz işlemleri hakkında iptal kararı verilmiş olması halinde dahi, bu def`a yeni hükümlere göre aynı işlemin uygulanması gerekeceğinden, uyuşmazlığa konu olan işlemler yönünden de içtihadın birleştirilmesinde yarar bulunmamaktadır.
Bu nedenle, Kamu İktisadi Teşebbüslerine bağlı müesseselerin vergi borçlarından dolayı, taşınır taşınmaz her türlü mallarının haczedilip edilemeyeceği konusunda içtihatların birleştirilmesine gerek bulunmadığına 4.05.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.