Danıştay Üçüncü Daire

Yükümlünün işyerinde çıkan yangının, beyan döneminden ve dolayısıyla vergi ziyaı olayından sonra meydana gelmiş bulunması karşısında, olayda mücbir sebebin varlığı kabul edilerek verilen mahkeme kararında isabet bulunmadığı hk. İstemin Özeti: Sürücü kursu faaliyetinde bulunan davacı adına, 1990 takvim yılma ilişkin olarak düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak re'sen salınan gelir vergisi ve geçici gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık ve özel usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; defter ve belgelerini ibraz edemediği açık bulunan yükümlünün dönem kazancının re'sen takdimde isabetsizlik bulunmadığı, dosyanın incelenmesinden, inceleme elemanınca saptanan kurs ücretlerine göre hasılat tespit edildiği, mahkemelerince çıkarılan ara kararlarına verilen yanıtlardan sertifika nev'ine göre kurs ücretlerinin belirlenerek ilan edildiği, bu tarifeye uymayan davacının işletmesinin 9.9.1990 ile 15.9.1990 tarihleri arasında kapatıldığı, kapatma tarihine kadarda düşük ücret alındığı sabit olduğuna göre bu tarihe kadar davacının inceleme tutanağında belirttiği ve Milli Eğitim Müdürlüğünce düşük bulunan ücretlerin esas alınması gerektiği diğer taraftan işletmenin 15.9.1990 tarihinden sonraki dönemlerde elde etmesi gereken hasılatın ise Milli Eğitim Müdürlüğünce belirlenen ve ilan edilen tarifeye göre hesaplanması gerektiği, ancak inceleme elemanının matrahı belirlerken esas aldığı ücretlerin tarifenin altında belirlenmiş olması karşısında bu tarihten sonra da inceleme elemanınca belirlenen kurs ücretlerinin esas alınması gerektiği, belirlenen toplam hasılattan para alınmadan hizmet verilen %10 nispetindeki kısım ile, fiyatlara dahil olan katma değer vergisinin düşülmesinden sonra bulunan hasıla ta göre işletme hesap hülasasının yeniden düzenlenmesi ve tarhiyatın da buna göre yapılması gerektiği, diğer taraftan geçici verginin yıllık beyannameler üzerinden hesaplanan ve yıl içinde ödenip yılın vergisinden mahsup edilmek üzere ödenen peşin vergi olduğu, bir vergi incelemesi sonucunda mükelleflerin dönem kazançları yeniden tespit edilerek vergi tarh edildiğine göre bu tür vergi tarhlarında geçici vergiden söz edilemeyeceği, dava konusu geçici vergi de inceleme sonucunda tarh edildiğinden bu nedenle terkin edilmesi gerektiği, dava konusu olayda davacının işyerinin yandığının dosyadaki mahkeme tespit kararı, bilirkişi raporları ve zabıtaca düzenlenen tutanaklardan anlaşıldığı, bu nedenle mücbir sebebin varlığı tevsik edildiğinden vergi cezası kesilmemesi gerektiği gibi inceleme raporunun katma değer vergisiyle ilgili bölümünde mücbir sebebin varlığı kabul edilmek suretiyle ceza kesilmemesinin önerildiği ve katma değer vergisi tarhiyatlarına ceza kesilmediğinin görüldüğü, ayrıca kesilen özel usulsüzlük cezasının da belge düzenlenmeyen ve mahkemelerince tespit edilen hasılat tutarı üzerinden hesaplanarak kesilmesi gerektiği gerekçesiyle kısmen kabul eden Vergi Mahkemesi 1992/511 Sayılı kararının; Davacı tarafından mahkemenin yeterli inceleme yapmadan karar verdiği, kursiyer sayısının Milli Eğitim Müdürlüğünden sorulması gerektiği ve buna göre yeniden inceleme yapılması gerektiği, Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından da inceleme elemanınca tespitler Işığında bulunan matrah farkında isabetsizlik bulunmadığı, bu nedenle yapılan cezalı tarhiyatın yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istemleridir. Karar: Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan ............ Vergi Mahkemesinin 3.7.1992 Gün ve E:1991/825, K:1992/511 Sayılı kararının gelir vergisi ve geçici gelir vergisi ile kesilen özel usulsüzlük cezası ve geçici vergiye bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına ilişkin hüküm fıkraları aynı gerekçe ve nedenlerle Dairimizce de uygun görülmüş olup, ileri sürülen iddialar kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden tarafların bu kısma ilişkin temyiz istemlerinin reddiyle kararın anılan hüküm fıkralarının onanmasına; Vergi Dairesi Müdürlüğünün gelir vergisine bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına ilişkin temyiz istemine gelince; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 373. maddesinde; 'Bu Kanun'da yazılı mücbir sebeplerden herhangi birinin vukua geldiği malum ise tevsik ve ispat olunursa vergi cezası kesilmez.' Hükmü yer almaktadır. Dava dosyasında bulunan 1990 takvim yılma ilişkin vergi inceleme raporu ve eklerinin incelenmesinden yükümlünün anılan dönemde tutmak zorunda olduğu defter ve belgelerinin tümünün 3.5.1991 tarihinde işyerinde çıkan bir yangın sonucunda yanması nedeniyle defter ve belgelerini ibraz edemediği anlaşılmakta olup, inceleme elemanınca yapılan harici inceleme neticesinden tespit edilen matrah farkı üzerinden tarhiyatta bulunulduğu ve mahkemece de yapılan cezalı tarhiyatın tadilen tasdik edildiği görülmektedir. Öte yandan, yangın olayı yükümlünün beyannamesini verdikten sonra meydana gelmiş olduğundan vergi ziyaının yangın tarihinden çok önce vukua gelmiş olduğunun kabulü gerekmektedir. Hal böyle olunca, işyerinde çıkan yangının beyanname verme süresinden sonra meydana geldiği ve beyanının üstünde bir gelir elde ettiği sabit bulunan davacı adına vergi ziyaına sebebiyet verildiği nedeniyle kesilen kaçakçılık cezasını yukarıda açıklanan gerekçeyle terkin eden mahkeme kararında; varlığı kabul edilen mücbir sebebin beyan döneminden ve dolayısıyla vergi ziyaı olayından sonra meydana geldiği hususunun çekişmesiz bulunması karşısında isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin kısmen kabulüne, .............. Vergi Mahkemesinin 3.7.1992 Gün ve 1992/511 Sayılı kararının vergi aslına bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına karar verildi.* * Ayrışık Oy: 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanun'un mükerrer 120. maddesinde düzenlenen geçici vergiyi, sıkı sıkıya beyanname verilen hallere ve beyannamede gösterilen matraha bağlamak şeklinde tezahür eden görüşe katılmak imkanı yoktur. Çünkü vergiye tabi gerçek gelirini doğru olarak beyan eden mükellefe geçici vergi yüklerken hiç beyan bulunmayan veya eksik beyanda bulunanı bu verginin dışında bırakmak vergi adaleti ve vergide eşitlik ilkesi ile bağdaşmaz.'Bir başka anlatımla gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari ve mesleki kazanç sahiplerinden gerçek gelirini doğru olarak beyan edenleri beyan ettikleri matrah üzerinden geçici vergi mükellefi kabul edip gelirin hiç beyan etmeyen veya eksik beyan edenleri bu verginin yükümlüsü saymamak dolayısıyla onları bu vergiden muaf veya müstesna tutmak anlamına gelir ki, bu konuda açık Kanun hükmü olmadıkça böyle bir sonuç çıkarmak hukuken de mümkün değildir. Mükerrer 120. maddede yıllık gelir vergisi beyannamesinden söz edilmiş olması, aynı Kanun'un kazanç ile serbest meslek kazançlarının vergilendirilmesine ilişkin hükümleriyle paralellik sağlamak amacına yöneliktir. Zira Kanun'un bu kazançlarının vergilendirilmesine ilişkin hükümlerinde, bu kazançları dolayısıyla gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerin söz konusu kazançlarım yıllık olarak beyan etmeleri esası yer almıştır. Kanun'un ticari ve mesleki kazançlarını beyan etmeyen veya eksik beyan edenleri gelir vergisi dışında bırakmadığına göre aynı Kanun'un ve vergiye bağlı olarak uygulanmasını öngördüğü ve aynı Kanun'da yer alan geçici vergiyi bundan farklı olarak düşünmek mümkün değildir. Bu bakımdan sözü edilen mükerrer maddede ikmalen ve re'sen tarh edilen vergilerin de geçici vergiye tabi olacakları yolunda ayrıca bir hüküm aramaya da gerek yoktur. Zira Gelir Vergisi Kanunu'nda beyana tabi olup da eksik beyan edilen veya hiç beyan edilmeyen gelirlere de gelir vergisi uygulanacağına dair bir hüküm yoktur.