Danıştay Üçüncü Daire 

İşletme aktifinde kayıtlı gayrimenkulun düşük bedelle satıldığının tespiti halinde, gayrimenkulun emsal değeri arsanın satış tarihindeki rayiç değeri ile inşaat maliyet fiyatları esas alınarak belirlenebilir. İstemin Özeti: Yükümlü şirketin aktifinde kayıtlı gayrimenkulu düşük değerle satması nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak adına re'sen salınan kurumlar vergisi, geçici vergi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin, 1983 yılında 45.665.575 lira bedelle aktifine kayıtlı Bursa Organize Sanayi Bölgesinde bulunan 19 pafta 761 parseldeki 5612 m2 arsa üzerine inşa edilmiş 2133 m2 büyüklüğündeki fabrika binası ile arsanın 5.11.1990 tarihinde (C) Halıcılık ve Tekstil San. Ve Tic. A.Ş.'ne 250.000.000 lira bedelle şirket yönetim kurulunun tek imza ile yetkili kıldığı %56.75 paya sahip ortak ve genel müdürü tarafından satıldığı, şirketin %25 hissesine sahip ortağı (A.Ç.) tarafından, satış bedelinin düşük gösterilmesi nedeniyle yapılan başvuru üzerine Bursa Beşinci Sulh Hukuk Mahkemesince inşaat mühendisi bilirkişiye yaptırılan delil tespiti ve bilirkişi incelemesi sonucunda, fabrika binası ve trafonun arsa ile birlikte satış değerinin 3.256.350.600 lira olduğuna ilişkin bilirkişi raporunun adı geçen %25 paya sahip ortak tarafından davalı Vergi Dairesi Müdürlüğüne şikayet nedeniyle iletilmesi sonucunda takdir komisyonunca 3.200.000.000 lira olarak takdir edilen satış bedelinden, bildirilen satış bedeli 250.000.000 lira ile 16.786.198 lira kurum zararının düşülmesiyle belirlenen matrah farkı üzerinden yükümlü kurum adına cezalı tarhiyat yapıldığının anlaşıldığı, olayın, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde yer alan re'sen takdir nedenlerinden hiçbirine girmediği, yetkili kişi tarafından beyannamenin süresinde verilerek yasal şartlara uyulduğu, kaldı ki, Hukuk Mahkemesince diğer ortakların gıyabında yaptırılan delil tespitine ilişkin bilirkişi raporuna dayanılarak açılan davanın da Bursa Asliye Ticaret Mahkemesince reddedildiği, dolayısıyla, re'sen takdiri gerektiren bir sebep ve tespit bulunmadığı halde olayın, gayrimenkulun satış bedelinin düşük gösterilmesi gibi soyut bir nedenle takdire sevk edilmesinde ve yapılan cezalı tarhiyatta yasal isabet görülmediği gerekçesiyle kabul etmek suretiyle tarhiyatı terkin eden Bursa Vergi Mahkemesinin 25.5.1993 Gün ve E: 1992/1072, K: 1993/746 Sayılı Kararının; adli mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen gayrimenkul satış bedelinin düşük gösterildiğine ilişkin raporun takdir komisyonunca esas alınmasıyla takdir edilen matrah farkı üzerinden yapılan cezalı tarhiyatın yasal olduğu ileri sürülerek bozulması istemidir. Karar: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinin, 2365 Sayılı Kanun'un 4. maddesiyle eklenen 6 Numaralı bendinde, tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunması hali re'sen vergi tarhı sebepleri arasında sayılmış bulunmaktadır. Uyuşmazlık konusu olayda yükümlü şirketin aktifinde kayıtlı olan fabrika binasının 5.11.1990 tarihindeki satış bedelinin 250.000.000 lira olarak beyan edildiği, ancak ortaklardan birinin itirazı üzerine Sulh Hukuk Mahkemesince görevlendirilen bilirkişi tarafından yapılan değerlemede fabrika arsasının satış tarihindeki rayiç bedeli ve inşaat maliyet fiyatları esas alınmak suretiyle toplam rayiç değerinin 3,256.55.600 lira olarak tespit edildiği anlaşıldığından, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunun anılan 30/6. maddesi hükmü uyarınca re'sen vergi tarhında isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenle, Bursa Vergi Mahkemesinin 25.5.1993 Gün ve E:1992/1072, K:1993/746 Sayılı kararının bozulmasına, 492 Sayılı Harçlar Kanunun 13. maddesinin (j) bendi hükmü uyarınca işlemlerinin yargı bacından müstesna olması nedeniyle Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınamayan 38.400 lira başvurma harcının yükümlüden alınmasına, temyiz aşamasında yapılan 111.000 lira yargılama giderinin yükümlüden alınarak Vergi Dairesi Müdürlüğüne verilmesine oybirliğiyle karar verildi.