Danıştay Dördüncü Daire

Tüzel kişilerin vergi borcundan dolayı kanuni temsilcilerin sorumlu tutulabilmesi, vergi alacağının şirket tüzel kişiliğinden tahsil olanağının kalmamış olması, bu durumun temsilcilerin ödevlerini kasıt ve ihmal sonucu yerine getirmemeleri koşuluna bağlıdır. İstemin Özeti: (B) Gıda ve Sanayi Ürünleri Pazarlama Dağıtım Limited Şirketinin 1992/2. dönemine ilişkin vergi borcunun tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla davacı adına ödeme emri düzenlenmiştir. Vergi Mahkemesi 13.1.1994 Günlü ve E:1993/194, K:1994/37 Sayılı Kararıyla, şirket tarafından verilen beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen ve kesinleşen verginin tahsili amacıyla şirket adına düzenlenen ödeme emrinin şirketin bilinen adresinde tebliğ edilemediği, şirketin vergi borcunu karşılayacak miktarda mal varlığı olmadığının vergi dairesince yapılan araştırma sonucunda anlaşıldığı, uyuşmazlık konusu dönemde şirketi temsile yetkili olduğu anlaşılan davacının tahakkuk eden verginin ödenmemesi hususunda ihmalinin bulunduğu gerekçesiyle ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davayı reddetmiştir. Davacı, şirketin kamu alacağım karşılayacak miktarda mal varlığı olduğunu, hatta borcu fazlasıyla karşılayacak malın haczedildiği ve satışa çıkarıldığım, kamu alacağının şirketten tahsili olanaklı iken adına ödeme emri düzenlenmesinin yasaya uygun olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir. Karar: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 10. maddesinde, tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde, bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, kanuni temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan kamu alacağının kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, kanuni temsilcilerin sorumlu tutulabilmesi, vergi alacağının şirket tüzel kişiliğinden tahsil olanağının kalmamış olması ve bu durumun temsilcilerin ödevlerini kasıt veya ihmal sonucu yerine getirmemeleri koşuluna bağlıdır. Dava dosyasının incelenmesinden, davacının, ödenmeyen amme alacağının tahsilim sağlamak amacıyla şirkete ait malvarlığını vergi dairesine bildirdiği, bu malların davalı idare tarafından haczedilerek satışa çıkarıldığı, ancak satılamadığı, malların satılamaması halinde satışın pazarlık usulüyle yapılacağının satış ilanında belirtildiği görülmüştür. Bu durumda haczedilen mallar satılıp, amme alacağının tahsili yoluna gidilmeden, yani şirketten tahsil olanağı kalmayan amme alacağı kesin olarak belirlenmeden kanuni temsilci olan davacı adına düzenlenen ödeme emrinde yasaya uygunluk görülmemiştir. Bu nedenle, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.