Danıştay Daire

Hastanede ücretli olarak çalışırken aynı zamanda bir de muayenehanesi olan doktorun, muayenehanesini yıl içinde kapatması halinde, bu tarihten sonraki ücret gelirini de yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil etmesi gerekir. İstemin Özeti : Uyuşmazlık, ........... Devlet Hastanesinde ücretli olarak çalışmakta iken aynı zamanda serbest doktorluk yapan ve 31.3.1991 tarihinde muayenehanesini kapatarak bu tarihten sonra ücret geliri elde eden yükümlünün 31.3.1991 31.12.1991 tarihleri arasında elde ettiği ücret gelirini serbest meslek kazancı ile birleştirerek beyan edip etmeyeceği hususundan doğmuş bulunmaktadır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinde gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı olarak tanımlanmış aynı Kanunun 85. maddesinin 1. fıkrasında ise; yükümlülerin aynı kanunun ikinci maddesinde yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için kanunda aksine hüküm bulunmadıkça yıllık beyanname vermeye ve bu kazanç ve iratları yıllık beyannamelerinde toplamaya mecbur oldukları öngörülmüş, 86. maddede de toplama yapılmayacak ve beyanname verilmeyecek haller sayılmış 87. maddenin 1. fıkrasından tam mükellefiyette vergiye tabi yıllık gayri safi kazanç ve iratların toplam belirli haddi aşmayan mükelleflerin bu kazanç ve iratlarından vergisi tevkif yoluyla kesilmiş bulunan ücret ve gayrimenkul sermaye iratları ile götürü usulde vergilendirilmiş bulunan ticari, mesleki kazançlarım ve ücretlerini beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanların ihtiyari toplama hakkında yararlanamayacakları hükme bağlanmıştır. Bu hükümlerle kanun koyucu 193 Sayılı Kanunun 2. maddesinde sayılan kaynaklardan bir takvim yılında elde edilen tüm kazanç ve iratlarım toplanarak yıllık olarak beyan edilmesini esas olarak kabul etmiş, bu gruba giren yükümlülerin ihtiyari toplama hakkından yararlanmalarına olanak tanımamıştır. Dava dosyasının incelenmesinde, 1.1.1991 31.3.1991 tarihleri arasında serbest meslek kazancı, 1.1.1991 tarihinden 31.12.1991 tarihine kadar ücret geliri elde ettiği anlaşılan yükümlünün üç aylık serbest meslek faaliyeti nedeniyle verilen beyannameye tüm yıla ait ücret gelirini dahil etmesi yukarıda sözü edilen kanun hükümleri gereğidir. Öte yandan, 193 Sayılı Kanunun 108. maddesinin, vergilendirme döneminin bir takvim yılı olacağı yolundaki hükme istisna getiren 1 ve 4. bent hükümlerinin, ücret geliri yönünden vergi mükellefiyeti devam eden ve üç aylık serbest meslek faaliyeti nedeniyle yıllık beyanname vermek zorunda olan yükümlüye uygulama olanağı da bulunmamaktadır. Karar : Bu durumda; uyuşmazlık yılındaki serbest meslek faaliyeti nedeniyle beyanname vermek zorunda bulunan yükümlünün 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 87. maddesinin 1. fıkrası hükmü uyarınca ihtiyari toplama hakkından yararlandırılmasından söz edilmeyeceğinden; Vergi Mahkemesince, takvim yılı içinde serbest meslek faaliyetini terk edenlerin faaliyetin sona erdiği tarihten sonraki ücret gelirinin beyannameye dahil edilmesi zorunluğu olmadığı gerekçesiyle tarhiyatın tadilen tasdikine karar verilmesinde yasal isabet bulunmadığı cihetle vergi dairesince yapılan itirazı reddederek sözü edilen mahkeme kararım onayan Manisa Bölge idare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle Danıştay başsavcısı tarafından yapılan temyiz isteminin kabulü ile Manisa Bölge idare Mahkemesinin 1.3.1994 Gün ve E : 1994/29, K : 1994/39 Sayılı kararının; 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 51. maddesi uyarınca kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına etkili olmamak üzere bozulmasına kararın bir örneğinin Maliye Bakanlığı ile Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve Resmi Gazete'de yayımlanmasına oybirliğiyle karar verildi.