T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o EMLAK VERGİSİNDE AĞIR KUSUR CEZASI (Verginin İdarece Tarh Edilmiş Olması)

o VERGİNİN İDARECE TARH EDİLMİŞ OLMASI (Emlak Vergisinde Ağır Kusur)

Özet : Emlak vergisi yükümlülüğüne dayanılarak ağır kusur kesilebilmesi, yükümlü adına verginin idarece tarh edilmiş olmasına bağlı olduğu hakkında.

İstemin Özeti: 1990 yılına ilişkin Emlak Vergisi beyannamelerine 25.6.1990 gününde veren, tahakkuk eden vergileri de iki taksit halinde ve ilkini 25.6.1990, ikincisini 29.11.1990 gününde ödeyen kuruma ait arazi, imar uygulaması nedeniyle birleştirme ve ayırma işlemine tabi tutulmuştur. Bu değişiklik sonucu oluşan parsellerin tapusunu aynı yıl alan Kurumun değişiklik beyanını 31.12.1990 gününe değin vermediği, ek süre içinde suskun kaldığı ve beyannamesini 31.5.1991 gününde vererek aynı gün vergi ödemekle vergi ziyaına yol açtığı görüşüyle adına ağır kusur cezası kesilmiştir.

Ceza ihbarnamesinin tebliği üzerine Vergi Mahkemesinde dava açılmıştır. Davayı inceleyen İzmir 1. Vergi Mahkemesi K:1991/855 sayılı Kararıyla; Emlak Vergisi Kanunu'nun 33. maddesinde vergi değerini değiştiren nedenler arasında birleştirme ve ayırma işlemlerine de yer verildiği, bu gibi durumlarda aynı Yasanın 23. maddesi uyarınca aynı bütçe yılı içinde beyanname verilmesinin arandığı Yasanın 27. maddesinde öngörülen iki ay ek süreden sonra beyanname verilen hallerde ağır kusur cezası kesilmesinin 32. madde gereği olduğu, Vergi Usul Kanunu'nun 341. maddesinde tahakkukun geç yapılmasının vergi kaybına neden kabul edildiği, Emlak vergisi beyannamesinin ek sürede verilmemesiyle vergi kaybına yol açıldığının 1319 aayılı Yasanın buyurucu kuralıyla benimsendiği, imar uygulamasından sonra ve Ağustos 1990'da yeni tapusunu alan davacının, 31.12.1990 gününe değin verilmesi gereken beyannamesini 31.5.1991 gününde verdiği, bu tarihin ek süreden de sonraki bir tarih olduğu ceza kesilmesinde bu nedenlerle yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir. Yükümlünün temyiz başvurusu Danıştay Dokuzuncu Dairesince incelenmiş ve verilen K:1992/1343 sayılı Kararda; Vergi Usul Kanunu'nun 347 nci maddesinde, ağır kusur cezası kesilmesinin, vergi kaybının varlığı koşuluna bağlandığı, 1319 sayılı Yasanın 30 uncu maddesine göre Emlak Vergisinin ilk taksidinin, Mart, Nisan ve Mayıs, ikinci taksidinin ise Kasım ayı içinde ödenmesinin kurala bağlandığı, her ne kadar değişiklik beyannamesinin Aralık 1990 sonuna değin verilmesi gerekirken, Mayıs 1991'de verildiği anlaşılmaktaysa da ilk taksidin süresi içinde ödendiği tartışmasız olduğundan vergi kaybının varlığından söz edilemeyeceği, gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararı bozulmuştur.

Bozma kararına uymayan İzmir 1. Vergi Mahkemesi K:1992/954 sayılı Kararında, ilk kararındaki hukuksal nedenleri yineledikten sonra Emlak Vergisi Kanunu'nun 32 nci maddesindeki düzenlemenin açıklığı nedeniyle verginin ödenmesinin, beyannamenin süresinde verilmemesinden doğan vergi kaybını ortadan kaldırmayacağı sonucuna vararak davanın reddi yolundaki kararında direnmiştir.

Direnme kararı, yükümlü tarafından temyiz edilmiştir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi: S.K.

Danıştay Savcısı Y.Ö.'nün Düşüncesi: Uyuşmazlık, emlak vergisi beyannamesinin kanuni süreden sonra verilmesi nedeniyle kesilen ağır kusur cezasının kaldırılması istemiyle açılan davanın reddine ilişkin vergi mahkemesi kararının, Danıştay 9. Dairesince bozulması üzerine, red kararında ısrar eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 341 inci maddesinde vergi ziyaının mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini ifade edeceği belirtilmiş, mükerrer 347 nci maddesinde de ağır kusur, mükellef veya sorumlu tarafından aşağıdaki hallerden birisiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi olarak tanımlanmıştır.

Sözü edilen maddelerde, ağır kusur cezası kesilebilmesinin vergi ziyaının bulunması şartına bağlandığı açıkca görülmektedir.

Olayda, yapılan parselasyon sonucu yükümlünün maliki bulunduğu bir kısım arazi ve arsalarda muhtelif ifraz ve tevhid işlemleri sonucunda meydana gelen değişiklikle ilgili olarak 1990 yılında verilmesi gereken değişiklik beyannamesi, kanuni ve ek süreden sonra 1991 Mayıs ayında verilmiş ise de, bu dönemle ilgili emlak vergisi birinci taksidinin yasal süresi içinde ödendiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda vergi ziyaından söz edilemiyeceğinden, temyiz isteminin kabulü ile vergi mahkemesi ısrar kararının bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, Kıdemli Tetkik Hakimi S.K.'nın yazılı ve sözlü açıklamalarından sonra dosya incelenerek gereği görüşüldü: İmar uygulaması nedeniyle durumu değişen arsa için değişiklik beyanını yasal ve ek süreden sonra veren ancak, vergiyi süresinde ödeyen kurum adına kesilen ağır kusur cezasına karşı açılan davanın reddi yolundaki ısrar kararı temyiz edilmiştir.

Emlak Vergisi Kanunu'nun 32 nci maddesinde, ek süreye karşın beyanname verilmemesi halinde verginin 1319 sayılı Yasa hükümlerine göre idarece tarh edilmesi, mükellef adına ağır kusur cezası kesilmesi kurala bağlanmıştır. Bu maddeye dayanılarak ağır kusur cezası kesilebilmesi, yükümlü adına verginin idarece tarh edilmiş olmasına bağlıdır.

Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu ağır kusur cezasının idarece tarh edilen vergiden dolayı değil, ek süre geçirildikten sonra verilen değişiklik beyannamesinde hesaplanan vergi üzerinden kesildiği anlaşılmaktadır. Açıklanan nedenle, olayda Emlak Vergisi Kanunu'nun 32. maddesinde yazılı koşul gerçekleşmemiştir.

Verginin süresinde ödendiği noktasında bir uyuşmazlık bulunmadığından, kesilen ağır kusur cezasına karşı açılan davanın reddi yolundaki ısrar kararında yasaya uygunluk görülmemiştir.

Bu nedenlerle, İzmir 1. Vergi Mahkemesinin 19.11.1992 günlü ve E:1992/768, K:1992/954 sayılı Israr kararının bozulmasına, 22.4.1994 gününde oybirliği ile karar verildi.