|
|
Dairesi
Dışsatım nedeniyle dışsatımcı lehine doğan katma değer vergisi iade tutarının ancak dışsatımcı bu dışsatıma ilişkin mal tesliminde bulunmuş imalatçıların vergi borçlarına mahsup edileceği, dış satımcının tek yanlı beyanı ile bunlar dışındaki üçüncü kişilerin borçlarına mahsubu söz konusu olamaz.
|
|
|
Karar No
1993/964
|
|
|
Esas No
1992/3745
|
|
|
Karar Tarihi
04-03-1993
|
|
|
Danıştay Dördüncü Daire
Dışsatım nedeniyle dışsatımcı lehine doğan katma değer vergisi iade tutarının ancak dışsatımcı bu dışsatıma ilişkin mal tesliminde bulunmuş imalatçıların vergi borçlarına mahsup edileceği, dış satımcının tek yanlı beyanı ile bunlar dışındaki üçüncü kişilerin borçlarına mahsubu söz konusu olamaz. İstemin Özeti: St.S. Tekstil ve Pazarlama Ticaret A.Ş. ile Sm.S. İnşaat Taahhüt ve Ticaret A.Ş.’nin 1990 yılı kurumlar vergisi beyannamelerine göre iadesi gereken geçici vergi alacağından davacı şirkete ait vergi borçlarının mahsubuna ilişkin taleplerinin kabul edilmemesi üzerine, davacı şirket adına ödeme emri tebliğ edilmiştir. Ankara 1. Vergi Mahkemesi 25.5.1992 günlü ve E: 1991/2048, K: 1992/820 sayılı kararıyla, mahsup talebi üzerine ilgili şirketin işlemlerinin incelemeye alındığı, iade ve mahsup taleplerinin inceleme raporu sonucuna göre yerine getirileceği bildirilerek, söz konusu vergi borçlarının ödenmediğinden bahisle ödeme emri düzenlendiği, 28 seri no’lu Katma Değer Vergisi uyarınca, ihracatçıların ve ihracat kaydıyla mal teslim edenlerin lehlerine doğacak katma değer vergisi iadelerinin kendilerinin veya kendilerine mal ve hizmet satanların vergi borçlarına mahsubunu talep etmeleri halinde, tebliğde belirtilen belgelerin ibrazı şartıyla mahsup talebi inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirileceğinden, davalı idareden kurumlar geçici vergisi alacağı bulunan StS Tekstil Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketi ile SmS inşaat Taahhüt ve T.A.Ş’nin gerek kendi, gerekse diğer şirketlerin vergi borçlarına mahsubu yolundaki talepleri üzerine, inceleme raporu ve teminat aranmaksızın talebin yerine getirilmesi gerektiği, eğer inceleme sonucunda vergi iadesinin mümkün olmadığı tespit edilirse iade edilen vergilerin gecikme faizleri ve cezaları ile birlikte davacı şirketten alınabileceği gerekçesiyle ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir. Davalı idare, davalı şirketle mal ve hizmet ilişkisi bulunmayan bir şirketin iade ve mahsup talebi üzerine doğacak iadelerin davacı şirketin borçlarına mahsubunun mümkün olmadığım ileri sürmekte ve anılan kararın bozulmasını istemektedir. Karar: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinde, bu Kanunun 11,13,14 ve 15. maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceği, vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilmeyen katma değer vergisinin, Maliye Bakanlığımca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunacağı kurala bağlanmış olup iadenin usul ve esasları ise 1.2.1985 tarihinden geçerli olmak üzere 8.2.1985 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin 37. mad desinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesinde açıklanmıştır. Anılan maddenin Katma Değer Vergisi Kanununa göre yapılacak iadeler bölümünün 2 nci fıkrasında, ihracat istisnası uygulanması nedeniyle ihracatçılara yapılacak iadelerde, hak sahibince doğacak vergi iadesinin, kendisinin veya ihraç edilen mal ve hizmeti üretenlerin katma değer vergisine mahsubu talep edildiği takdirde mahsup işlemi için inceleme raporu aranmayacağı belirtilmiştir. Söz konusu bu fıkra 1.7.1986 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değiştirilerek iade edilecek miktarın inceleme raporu aranmaksızın ihracatçılar ile ihraç edilen mal ve hizmeti üretenlerin katma değer vergisi ile birlikte diğer vergi borçlarına da mahsubu olanağı sağlanmıştır. Maliye Bakanlığı’na verilen yetkiye dayanılarak düzenlenen 28 sıra nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile bu konuda ayrıntılı düzenlemeler getirilmiştir. 28 nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nin ’İhracat Teslimleri ile İhraç Kaydıyla Yapılan Teslimlerden Doğan İadeler’ başlıklı A bölümünün 2. bendinde iade işlemlerinin, 3. bendinde ise mahsup işlemlerinin nasıl yapılacağı gösterilmiştir. Bu düzenlemelere göre, ihracatçıların ve ihraç kaydıyla mal teslim edenlerin lehlerine doğacak katma değer vergisi iadeleri, kendilerinin veya kendilerine mal veya hizmet satanların vergi borçlarına mahsubunu talep etmeleri halinde, mahsup talebi inceleme raporu ve teminat aranmaksızın bu tebliğin A/2a bölümünde yer alan belgelerin ibrazı şartıyla yerine getirilecektir. Vergilerin ret ve iadeleri kanun veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak idarece yapılan düzenlemelerle esasa bağlanmıştır. İhracat istisnasından kaynaklanan katma değer vergisi alacağının diğer vergilere mahsubuna ilişkin yukarıda belirtilen düzenlemelere göre, iadelerin ancak ihracatda bulunan kuruluşlarla, ihraç edilmek üzere bu kuruluşlara mal teslim eden teşebbüslerin vergi borçlarına mahsubu mümkündür. Diğer kaynaklardan doğan vergi alacaklarım? red ve iadesinin ne suretle sağlanacağı ise kendi kanununda ve ilgili düzenlemelerde gösterilmiştir. Bu düzenlemelerin hiçbir yerinde vergi iadesi alacaklılarının, üçüncü kişilerin, vergi borçlarına mahsubunu tek yanlı beyanlarıyla sağlamalarına imkan verilmemektedir. Kamu hukuku esaslarının uygulandığı bu tür uyuşmazlıklarda özel hukuka ilişkin alacağın temliki veya borcun nakli müesseselerinin geçerli olabileceği esasen kabul edilemez. Uyuşmazlıkta vergi alacağının ihracat istisnasından kaynaklanan katma değer vergisi alacağı olduğu, vergi borçlularının bu ihracata ilişkin mal tesliminde bulunmuş imalatçılar bulunduğu açıkça saptanmamıştır. Bu tespitler olmaksızın ihracat teslimi katma değer vergisi alacağının, muhtelif vergi borçlarına mahsubuna imkan tanıyan kanun, yönetmelik ve genel tebliğ esaslarına dayanılarak ödeme emrinin iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle vergi dairesi müdürlüğü temyiz istemi veçhile Ankara 1. Vergi Mahkemesi’nin 25.5.1992 günlü ve E: 1991/2048, K: 1992/820 sayılı kararının bozulmasına oyçokluğuyla karar verildi. AYRIŞIK OY: • Temyize konu mahkeme kararında ödeme emrinin iptali yönünde yer verilmiş olan gerekçeler hukuka uygun bulunduğu gibi, konuya ilişkin düzenlemelerde ihracat istisnası nedeniyle doğan katma değer vergisi alacağının ihracatta bulunanlar ile ihraç edilmek kaydı ile ihracatçı kurumlara mal teslim edenlerin vergi borçlarına mahsup olanağı tanınmış olması; bu tür alacakların başka bir suretle tasarruf edilemeyeceği sonucunu doğurmayacağından temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerektiği görüşü ile çoğunluk kararma katılmıyoruz.
|
|