Danıştay Dördüncü Daire

Randıman hesaplaması sonucunda beyana nazaran üretimde fark bulunmasının, defter ve belgelerin gerçeği yansıtmadıklarının kanıtı sayılamayacağından re'sen matrah takdiri yapılamaz. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinin ikinci fıkra 4 numaralı bendinde, defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması durumunda vergi matrahının tamamen veya kısmen maddi delillere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı kabul edilerek, bu durumun re'sen tarh nedeni sayılacağının belirtilmiş olması karşısında, re'sen takdir sebebinin karinelere dayanılmaksızın açıkça ortaya konulması zorunludur. Uyuşmazlık konuşu olayda ise, davacı şirketin kepek ve razmol üretiminden hareketle yapılan randıman hesaplaması sonucunda, beyana göre fark bulunduğu kabul edilerek bu durumun defter ve belgelerin gerçeği yansıtmadığının delili sayılmak suretiyle re'sen vergileme yoluna gidilmiş, bu suretle de tarhiyat kanunda tek tek sayılmış olan re'sen takdir nedenleri dışında kalan bu saptamaya dayandırılmıştır. Her imalat kolunda olduğu gibi un imalatında da, işletmenin genel durumu ve üretim özelliklerinin yanısıra pazarlama yöntem ve ortamı itibariyle üretilmesi gereken emtianın vasıf ve çeşitlerinin rol oynadığı, bu hususların işletmelere göre farklılık arzettiği bir gerçektir. Gerek bu durum gerekse inceleme elemanınca defter ve belgelerin usule aykırılığı yolunda bir tespit yapılmadığı gözönüne alındığında, belirlenen bazı kıstaslardan hareketle bütün bir faaliyet döneminde aynı randımanla üretim yapılacağı yaklaşımıyla varılan sonucun, defter kayıtlarıyla belgelerin incelenmesi için yeterli olmadığım kesin ve açık olarak ortaya koyduğunu kabule imkan vermez. Nitekim randıman farkı bulunmadığı hususu bilirkişi raporuyla da teyit edilmiştir. Bu bakımdan re'sen takdir nedeni olmaksızın salınan vergi ve kesilen cezada isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz isteminin reddine, davacı kurumun temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.