Danıştay Dokuzuncu Daire

KDVK'nun 16/1c, 29, 30/a ve 32. madde hükümlerine aykırı olarak iade edilen KDV'nin mükellef beyanına göre nakden iade veya mahsup yoluyla ladesi sonradan vergi inceleme raporuna istinaden iade isteminin haksız olduğundan bahisle geri istenmesi, VUK'nun 369. maddesindeki yanılma haline girdiğinden, vergi cezası kesilmez. İstemin Özeti: Çanakkale'de 'Gümrük Hattı Dışı Eşya Satış Mağazası' işleten ve bu mağazada, tamamı yurt dışından satın alınarak yine gümrük kontrolünde boğazdan geçen yabancı gemilere satılan muhtelif sigara ve içkilere alım ve satımda katma değer vergisi alıp vermeyen şirketin bu faaliyeti yurt içine bir girdi ve çıktı söz konusu olmaması sebebiyle ihracat sayılmayacağından ihracat istisnasından yararlanamayacağı ve dolayısıyla yurt içinden temin ettiği gider ve hizmetler için ödediği katma değer vergilerinin istisna nedeniyle şirkete iade edilemeyeceğinin, öte yandan 1990/KasımAralık döneminde sattığı kamyonet ve otomobilin satış bedelinin eksik beyan edilerek eksik vergi ödediğinin vergi inceleme raporuyla saptanması üzerine, 1988/101112, 1989/112, 1990/112, 1991/13 dönemleri için ikmalen ve re'sen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisine karşı açılan davayı; 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 29. maddesinde indirim esasinin, 30/a maddesinde de indirilemeyecek katma değer vergilerinin belirlendiği, aynı Kanun'un 16/1c maddesine göre, Gümrük Hattı Dışı Eşya Satış Mağazaları ve Depoları Yönetmeliği uyarınca faaliyette bulunan şirketin gümrüklü sahadaki döviz karşılığı mal ve hizmet teslimlerinin katma değer vergisinden istisna edildiği, dolayısıyla vergiden istisna edilmiş bulunan bu işlemlerle ilgili olarak herhangi bir şekilde katma değer vergisi yüklenilmiş ise yukarıdaki hükümler dikkate alındığında, bu verginin şirketçe indirim konusu yapılamayacağı, öte yandan, yurt dışından temin ettiği yabancı sigara ve içkileri gümrük idaresi denetiminde yabancı gemilere satan şirketin alıp sattığı bu mallar dolayısıyla bir ithalat ve ihracat da yapmış olmadığı, bu nedenle katma değer Vergisi Kanunu'nun 32. maddesindeki istisna indirimi ve iade hakkından yararlandırılmayacağı, buna göre gider ve maliyet unsuru niteliğinde olan ve şirkete ödenmiş bulunan bu vergilerin şirketten geri istenilmesinde ve ödenmeyenlerinin de iade edilmemesinde yasal isabetsizlik görülmediği, diğer taraftan kamyonet ve otomobil satışı ile ilgili olarak 1990/Kasım ve Aralık dönemleri için alıcı ifadelerine göre bulunan fark matrahın yasal ve yerinde bulunduğu gerekçesiyle reddederek cezalı tarhiyatı onayan Bursa Vergi Mahkemesinin 24.11.1992 Gün ve 1992/1521 Sayılı kararının; yüklenilen katma değer vergilerinin 3065 Sayılı Kanun'un 13. maddesi ve 15 Nolu katma değer vergisi genel tebliğinin (B) şıkkı gereğince iade edilmesi gerektiği, satışı yapılan arabalar için hesaplanan fark matrahının dayanaksız olduğu, araçlar için bilirkişi incelemesi yaptırılması gerektiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir. Karar: Uyuşmazlıkta, gümrük hattı dışı eşya satış mağazası işleten yükümlü şirketin yurt dışından temin ettiği yabancı marka sigara ve içkileri gümrük kontrolünde Çanakkale Boğazından geçen ve yabancı ülkelere sefer yapan gemilere satışı karşılığında elde ettiği bedel ihracat istisnası kapsamında değerlendirilerek bu teslimlerle ilgili olarak yurt içinde yapılan hizmetler ve genel giderler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergilerinin indirim, mahsup ve iade konusu yapıldığı, daha sonra ihtilaflı dönemler için ayrı ayrı düzenlenen vergi inceleme raporları ile vergi dairesince indirim, mahsup ve iade işlemlerinin haksız yapıldığının tespiti üzerine, haksız olarak fiilen alınan iade miktarlarının ve 1990/KasımAralık dönemlerinde satılan taşıtlar için beyan edilen satış değerlerine nazaran eksik ödendiği tespit edilen miktarların ikmalen, ayrıca satışı yapılan taşıtlar için alıcı beyanları da dikkate alınarak re'sen bulunan fark matrahlar üzerinden re'sen ve kaçakçılık cezalı tarhiyatlar yapıldığı ve bu tarhiyatlara karşı açılan dava sonunda mahkemece cezalı tarhiyatlarla aynen onandığı anlaşılmıştır. Katma değer vergisine ilişkin olarak temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar, mahkeme kararının dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, kararın bu kısminin bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmemiştir. Temyize konu mahkeme kararının vergi cezası ile ilgili hüküm fıkrasına gelince; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 369. maddesinin 2. fıkrasında, bir hükmün uygulanma tarzı hususunda yetkili makamların görüş ve kanaatim değiştirmiş veya bir hükme ait içtihadın değişmiş olması, yanılma hali olarak kabul edilmiş ve bu hallerde vergi cezası kesilemeyeceği öngörülmüştür. Her ne kadar, yükümlü şirketin indirim, mahsup ve iadeden yararlandırılması Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 16/1c, 29, 30/a ve 32. madde hükümlerine aykırı ise de; idarece önce yükümlü şirket beyanına göre mahsup yoluyla veya nakden iade yapıldığı, fakat daha sonra inceleme raporuna istinaden iade talebinin haksız olduğundan bahisle şirkete ödenmiş olan tutarların şirketten geri istendiği anlaşıldığından, ceza yönünden yukarıda açıklanan yasa hükmü uyarınca yanılma halinin bulunduğunu kabul etmek gerekeceğinden ikmal tarhiyata ceza uygulamasında isabet görülmemiştir. Öte yandan, araba satışlarına ilişkin olarak inceleme raporuna göre re'sen tarh edilen vergiye ise, olayın özelliği göz önünde bulundurulduğunda kaçakçılık cezası değil kusur cezası uygulanmasının kanuna uygun olacağı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin vergi aslı yönünden reddine, ceza yönünden kısmen kabulüne Vergi Mahkemesi kararının ceza yönünden bozularak, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine oybirliği île karar verildi.