Danıştay Üçüncü Daire

Daha önce aynı firmadan yapılan alacak tahsili miktarı itibariyle gözönüne alınarak, bir sonraki alacak nedeniyle ortada şüpheli ya da değersiz bir alacağın varlığından sözedilemez. Fındık alım satımı île iştigal eden şirketin 1988 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu bulunan matrah farkı üzerinden adına ikmalen salınan kurumlar vergisi ila kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinde, vergilendirmede, vergiyi doğuran olayın ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, 322. maddesinde, kazai bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmayan alacakların değersiz alacak olduğu, değersiz alacakların, bu mahiyete girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybedecekleri ve mukayyet kıymetleriyle karara geçirilerek yok edilecekleri, 323. maddesinde, ticari ve zirai bir kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla dava ve icra safhasında bulunan, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecedeki küçük alacakların şüpheli alacak sayıldığı, bu alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabileceği, bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğunun karşılık hesabında gösterileceği, şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarlarının tahsil edildikleri dönemde karzarar hesabına intikal ettirileceği, 324. maddesinde, konkordato veya sulh yoluyla alınmasından vazgeçilen alacakların borçlunun defterinde özel bir karşılık hesabına alınacağı, bu hesabın muhteviyatı alacaktan vazgeçildiği yılın sonundan başlayarak üç yıl içinde zararla itfa edilmediği takdirde kar hesabına naklolunacağının hükme bağlandığı, olayda davacı şirketçe 10.6.1988 gün ve 210324 nolu fatura ite S.K.'a KDV dahil 25.438.037 liralık fındık sattığı halde bu fatura tutarım 137 sayılı yevmiye kaydi ile (U) A.Ş. hesabına, yine 20.6.1988 gün ve 210350 nolu fatura ile (E) Limited Şirketine KDV dahil 28.015.440 liralık fındık sattığı halde bu fatura tutarım da 139 sayılı yevmiye kaydı ile (U) A.Ş. hesabına kaydettiğinin görüldüğü, ayrıca bu şirketten bütün bir yıl boyunca yapılan işlemler sonucunda 46.546.110 lira alacaklı görünmesine rağmen 1.6.1988 tarihli protokol ite alacağımızdan vazgeçmek zorunda kaldığımız açıklamasıyla 100.000.000 liralık alacağı kar/zarar hesabına aktardığı, (P) limited Şirketinden 31.12.1988 tarihi itibariyle 849.999.945 lira alacaklı görünmesine rağmen davacı şirketçe 31.12.1988 tarih ve 269 numaralı yevmiye kaydı ile ve 15.12.1988 tarihli Bulancak icra Müdürlüğü yazışı ile (P) Ltd. Şirketinden alacağın tahsiline maddi olarak imkan bulunmadığı resmi belge ile sabit olduğundan zarar gösterilmiştir, açıklamasıyla 400.000.000 liralık alacağın zarara kaydedildiğinin tespit edildiği, tespit edilen bu kayıtların ise gerçeği yansıtmadığı, zira davacı şirketin belirtilen miktar kadar alacağının olmadığı, taraflar arasında düzenlendiği iddia edilen ve fotokopisi ibraz edilen protokole de uyulmadığı, dolayısıyla 100.000.000 liranın zarar yazılamıyacağı keza (P) Limited Şirketinden zarar yazılan borç için icra takibi yapılmadığı, toplam alacaktan tahsil edilen 494.999.945 liranın kasa defleme yazılmadığı gibi 31.12.1988 tarihli bilançoda da alacak olarak gösterilmediği dolayısıyla bu kayda itibar edilemiyeceğinden 400.000.000 liranında zarar yazılamıyacağı gerekçesiyle bulunan matrah farkı üzerinden tarhiyat yapıldığı, yapılan bu tarhiyata karşı davacı şirket tarafından, dosyada fotokopisi mevcut Bulancak İcra Müdürlüğü yazılar, mahkeme kararı, tapu kayıtları ve banka yazılarından (P) Limited Şirketinin iflas ettiği, tüm çabalara rağmen alacağın tahsil edilmediği, fabrika binasının (P) Limited Şirketinin değil, ortak Ö.P.'ye ait olduğu, fabrikada bulunan jeneratörün ise şirketin aktifinde yer aldığı, şirketin borçlarım ödeyecek malı ve parası bulunmadığına dair icra müdürlüğü yazısının ise geçici aciz vesikası hükmünde olduğu, bu şartlar altında tahsilin® imkan kalmayan alacağın değersiz alacak hüviyetini kazandığı, aslında, şirketlerinin (P) Limited Şirketinden 400.000.000 liradan çok daha fazla alacağı bulunduğu, bu alacağın tümünün zarara atılmadığı, şirketin itibarinin korunabilmesi için tahsil edilmeyen bu alacağın bir kısminin tahsil edilmiş gibi kaydedildiği, oysa bunun ortaklar tarafından ödendiği iddia edildiğinden şirket iddialarının araştırılması bakımından ara kararma istinaden getirtilen defter ve belgeler üzerinde mahkemelerince yapılan incelenmesinde, (P) Limited Şirketinden olan alacak için yeterli takibin yapılmadığı, (U) A.Ş.den olan 46.546.523 liralık alacak için evvelki tahsilat miktarlarına göre bu paranın da tahsil edilebileceği, dolayısıyla ortada şüpheli veya değersiz hale gelmiş bir alacaktan söz edilemiyeceği, yine davacı şirketçe inceleme raporunda belirtildiği üzere (U) A.Ş. hesabına fazla mal satışı yazıldığı, bunun 276 sayılı yevmiye maddesine sirayet ettiği, dolayısıyla bu maddenin değişmesi gerektiği belirtilerek yeni maddeyi dilekçesine yazmış ise de, maddede sözü edilen (E) limited Şirketi hesabinin 273. maddede, S.K. hesabinin da 125. maddede kapatıldığı, dolayısıyla bu firmalara fazla bir ödeme yapmalarının sözkonusu olamıyacağından incelemeye esas alınan yevmiye maddesinde yanlışlık olmadığı, esasen mahkemelerince yapılan incelemede (E) limited Şirketi ile S.K.ye yapılan satışların (U) A.Ş.Şirketi hesabından tenzil edilerek sonuca gidildiği, bu açıklamalar muvacehesinde de davacı şirketin teklif döneminde değersiz hale gelmiş bir alacağının bulunmadığı, şüpheli hale geldiği kabul edilse bile bu alacağın karşılık ayrılarak muhasebeleştirilmesi gerektiği halde bunan doğrudan zarara aktarmasının ve olmayan bir alacaktan dolayı da protokol gereği vazgeçildiği belirtilerek bunu zarara yazmasının yemde olmadığı gerekçesiyle reddederek tarhiyatı tasdik eden Vergi Mahkemesi kararının, alacaklarının tahsili için yeterli takibin yapıldığı bu nedenle K/Z hesabına intikal ettirilmesinin yemde olduğu, defter kayıtlarının bir kısmına itibar edilip bir kısmına itibar edilmemesinin ye