Danıştay Dördüncü Daire

incelemenin esas itibariyle işyerinde yapılacağı kuralı nedeniyle, defter ve belgelerin istendiği halde ibraz edilmemesi re'sen tarh nedeni kabul edilemez. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 135. maddesinde; Vergi incelemelerinin, esas itibariyle incelemeye tabi olanın işyerinde yapılacağı, iş yerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri sebeplerle incelemenin yerinde yapılması imkansız olur veya mükellef ve vergi sorumluları isterlerse incelemenin dairede yapılabileceği, bu takdirde incelemeye tabi olanın lüzumlu defter ve vesikalarım daireye getirmesinin kendisinden yazılı olarak istenileceği, incelemenin dairede yapılması halinde istenilen defter veya vesikaları belli edilen zamanda mazeretsiz olarak getirmeyenlerin bunları ibraz etmemiş sayılacakları hükmüne yer verilmiş, aynı Kanun'un 30. maddesinin ikinci fıkrasının 3 numaralı bendinde ise, bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsinin veya bir kısminin vergi 5 incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi hali re'sen tarh nedeni olarak kabul edilmiştir. Bu hükümlere göre vergi incelemelerinin incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılması esastır. Bu esasın istisnaları da kanunda açıkça belirtilmiştir. Öyleyse ancak kanunda sayılan usullere uygun bir vergi incelemesine başlamak üzere defter ve belgelerin istenmesine karşın mazeretsiz olarak ibraz edilmemesi durumunda re'sen tarh yoluna gidilebilmesi mümkündür. Aksi takdirde yasal usule uyulmaksızın defter ve belgelerin istenilmesine karşın ibraz edilmediğinden söz edilerek re'sen vergi tarhı mümkün değildir. Olayda davacının iş yerinin müsait olmadığı, ölüm veya işin terki gibi zorunlu sebeplerin varlığı söz konusu olmadığına ve davacının da incelemenin dairede yapılması yönünde bir talebi bulunmadığına göre, defter ve belgelerin şirket ortağına yapılan tebligata karşın ibraz edilmemiş olması durumunu re'sen tarh nedeni olarak kabul etmeye imkan olmayıp, başkaca bir re'sen tarh nedeninin varlığı da tespit edilmediğinden, cezalı tarhiyatın mahkemece terkin edilmesi sonucu itibariyle yerinde görülmüştür. Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine, oybirliği ile karar verildi.